vrijdag, juli 02, 2010

Roggelelie gezien

 Ik ben nog lang niet uitgepraat over de planten op mijn bergtocht eind Juni. Bij de gemakkelijke wandeling van Chianale naar Maddalona over het pad van Dottore zagen wij ook enkele exemplaren van de Oranjelelie, Lilium bulbiferum. Nauw verwant aan, of is het dezelfde als de Roggelelie, alleen bij deze bergexemplaren waren weinig of geen donkere strepen op de bloembladeren te zien zoals die bekend zijn van de Roggelelie.
Lelies hebben door de eeuwen heen ook altijd een symbolische waarde gehad en werden dan ook veel in kunst en heraldiek afgebeeld.
Een van de oudste vermeldingen van de Lelie is in het kruidboek van Fuchsius uit 1542. In de eerste druk van het kruidboek van  Dodonaeus uit 1554 worden voor ons land drie leliesoorten genoemd: de Witte of Madonnalelie (Lilium candidum), de Turkse lelie (Lilium martagon) en de Roggelelie. Ook op schilderijen wordt de roggelelie in stillevens met bloemen afgebeeld.
Na 1688, als Willem III met zijn vrouw Mary Stuart naar Engeland oversteekt om daar de macht over te nemen, wordt de oranje gekleurde roggelelie erg populair als politiek symbool en dus veel aangeplant. In Noord- Engeland en Schotland is de roggelelie in 1950 nog veel aanwezig, terwijl de lelie in Noord-Ierland alleen in protestantse tuinen groeit. De lelie bloeit daar op 12 juli; de dag dat de slag aan de Boyne in 1691 wordt herdacht. De protestantse Ulstermen vieren dan in de Orangistenoptocht de overwinning van de protestantse Willem III op zijn katholieke schoonvader Jacobus II. De oranje lelie is daar nog steeds een politiek symbool. Zo werden zelfs bloemen voor politieke karren gespannen.
Symbolism of plants: examples from European-Mediterranean culture presented with biology and history of art: JUNE: Lilies -- Kandeler and Ullrich 60 (7): 1893 -- Journal of Experimental Botany


Geen opmerkingen: