Posts tonen met het label slijmstoffen. Alle posts tonen
Posts tonen met het label slijmstoffen. Alle posts tonen

dinsdag, juli 21, 2020

Verzachtende kaasjeskruiden

Echte heemst / Althea officinalis
Ook de kaasjeskruiden staan in volle bloei. Groot-, vijfdelig-, Mauritaans kaasjeskruid en echte heemst. De wit, roze tot paarse bloemen kunnen nu geoogst worden, interessant om een mooie, smakelijke en werkzame bloementhee te fabriceren eventueel samen met echte kamille, koningskaars en korenbloem. Echte slijmstofplanten en dus vooral goed voor de luchtwegen.

Het slijm in planten zit daar niet voor niks. Het houdt vocht vast, geeft bescherming en is reservevoedsel voor de plant. In de mens kunnen deze plantenslijmen ons eigen slijm een beetje vervangen. Ze beschermen onze huid en slijmvliezen tegen uitwendige prikkels en zijn daardoor ontstekingswerend en hoestdempend.

Naast hun werking op de luchtwegen, worden ze vooral voor maag en darmen gebruikt. Enerzijds absorberen ze vocht en gifstoffen waardoor ze zuiverend zijn en diarree kunnen genezen, anderzijds zijn het zachte laxativa. Slijmstofplanten hebben dus een regulerend effect op de darmmotiliteit. Ook op de geïrriteerde huid kunnen deze planten verzachtend werken, vooral voor de rijping van abcessen zijn warme cataplasma, van lijnzaad bijvoorbeeld, bijzonder geschikt.

Naast hun farmacologische werking hebben mucilaginosa ook een technische functie bij het bereiden van theemengsels. Het zijn smaakcorrigentia, ze hebben het vermogen een zure smaak te verzachten of de scherpte van etherische oliën en bitterstoffen te verdoezelen. Daarbij remmen ze de opname van o.a. bitterstoffen, waardoor deze minder agressief zijn en langer werkzaam blijven.
Chemisch gezien zijn plantenslijmen vooral polysacchariden met een hydrofiel, watervriendelijk karakter. Het zijn verbindingen die in water oplossen of opzwellen en zo viskeus worden met als gevolg een volumevermeerdering. Het zwelvermogen is dan ook een kwaliteitsmaat voor de verschillende slijmstofplanten.
Om de viscositeit te behouden, worden deze planten het liefst bij lage temperaturen gedroogd en verwerkt. Dit betekent dat vooral maceraten (koude aftreksels) gebruikt worden als thee.

Maar er is meer. Sommige slijmstoffen hebben blijkbaar ook specifieke immuunmodulerende werking.  Polysaccharides obtained from certain plants have been reported to have immunomodulatory properties. As a consequence of these reports the aim of this study was to investigate some immunomodulatory properties of water extracts of Alcea rosea L. (ARE), Malva sylvestris L. (MSE) and Salvia libanotica L.  ARE appeared to boost the antibody response to EA, but had no effect on IL-4 and gamma-interferon gene transcription. MSE and SLE appeared to have no effect on anti-EA antibody production, but enhanced IL-12 and gamma-interferon gene transcription. MSE appeared to switch off, and SLE had no effect on, IL-4 transcription.In conclusion, it appears that ARE is a B-lymphocyte polyclonal activator, and MSE and SLE are macrophage and T helper-1 (Th-1) activators.
Phytother Res. 2008 Dec;22(12):1599-604.  The effects of Alcea rosea L., Malva sylvestris L. and Salvia libanotica L. water extracts on the production of anti-egg albumin antibodies, interleukin-4, gamma interferon and interleukin-12 in BALB/c mice

Meer info. https://wetenschap.infonu.nl/scheikunde/24632-slijm-is-fijn-genezende-stoffen-in-de-plant.html en https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/alternatief/22584-de-tuin-als-huisapotheek-heemst-en-kaasjeskruid.html




donderdag, oktober 20, 2011

Ochtendgeluk

Van morgen zoals gewoonlijk mijn krant gekocht, is ook een gelegenheid om buiten te komen. Niet dat ik krant of  hondje nodig heb om de zeelucht op te zoeken. Zeker vandaag niet, er is buiten zon en kilte samen en die combinatie scherpt al mijn zintuigen.

Ik wil ook wat planten plukken om mijn les van vanavond over inhoudsstoffen 'organoleptisch' te illustreren.

Ik vind: stinkende gouwe voor de gele alcaloïden in het sap, wilde rucola voor de vreemde geur van glucosinolaten, weegbree en kaasjeskruid voor de plakkerige slijmstoffen, duizendblad voor de bitterstoffen (sesquiterpeenlactonen), teunisbloemzaden voor de omega-vetzuren, zuring voor de oxaalzuren en ..... flavonoïden, die hangen nu overal in de geel wordende bomen.

Over slijmstoffen bijvoorbeeld
Slijmstoffen zijn koolhydraten met een hoog molecuulgewicht die opzwellen in water en daarbij een kleverige, lijmachtige stof vormen. Slijmstoffen zijn oplosbaar in water, maar niet in alcohol (dan vindt er neerslag plaats) en daardoor zijn ze hydrofiel. In koud water zwellen slijmstoffen op en vormen ze gelei. In warm water zwellen ze op tot lijmoplossingen die na afkoeling pas geleiachtig worden.

Slijmstoffen verminderen chemische en mechanische irritatie in het lichaam. De werking van slijmstoffen is vooral lokaal. Ze leggen een laagje slijm over de beschadigde slijmvliezen van onder andere de ademhalings- en verteringsorganen, zodat deze tot rust komen. Het beschermende laagje vertraagt de opname van andere stoffen en verhoogt de afweer tegen onder andere bacteriën. Slijmstoffen zijn bovendien rijk aan mineralen en sporenelementen die het immuunsysteem stimuleren.

Slijmstoffen worden onder andere gebruikt bij ontstekingen aan het darmkanaal, de keel en de borst. Daarnaast zorgen slijmstoffen voor de regulatie van slijmsecretie in onder andere het darmkanaal, ze hebben bij lage dosering een stoppende werking (ze maken de faeces vaster, gaan darmprikkeling tegen) maar bij darmstoornissen en bij een hoge dosering hebben ze een laxerende werking.

Planten met veel slijmstoffen zijn: lijnzaad (55% slijmstof), heemstwortel (Althaea off., 35% slijmstof) en IJslands mos (70% slijmstof).