Kruidwis

Boeken zijn ook bladeren.
Ja, bladeren in plantenboeken is ook een manier om de winter door te komen. Een stukje van mijn eigen bibliotheek ziet er dus zo uit. Je bemerkt misschien 'Mens en Medicijn' van Algera, over de geschiedenis van het medicijn en dus ook over het geneeskruid door de eeuwen heen. Of iets verder 'Volksgeneeskunst in Nederland en Vlaanderen' van Dr. Van Dijck, een uitvoerige, rationele inventarisatie van de meest merkwaardige geneesmiddeltjes. En nog verder op hetzelfde rek, duidelijk zichtbaar 'Goed Gekruid' geschiedenis van enkele specerijen, het boek waar ooit een TV reeks over gemaakt is. Daar staan nog meer boeken over specerijen: 'De plant achter de specerij' en 'Les Epices' van Dr. Leclerc. Allemaal wat oudere boeken maar niet echt verouderd. Een rijtje lager staat opvallend de groene pil te pronken van Dr. Verhelst 'Groot handboek van geneeskrachtige planten', hét naslagwerk van het moment, maar wel geen boek om gezellig van te genieten, maar daar is het ook niet voor bedoeld.

Een 'kerst'boek dat in een andere kast steekt is het 'Compendium van rituele planten in Europa'. Een hele mond vol voor een boektitel, maar dan ook 1341 bladzijden dik, vol met verhalen over een aantal mythische planten. En dat ook nog met uitgebreide literatuurverwijzingen om nog verder in die curieuze kruidengeschiedenis te kunnen duiken. Echt wel een boek om tussen kerst en nieuwjaar te lezen. Een dik boek dus met zeer veel informatie. Berk, Bilzekruid, Eik en Maretak worden uitgebreid besproken, maar, om in de kerstsfeer te blijven, ook Myrrhe en wierook komen aan bod. En zelfs een plant zoals Maagdenpalm vertelt ons blijkbaar een verhaal.

Een citaat: Maagdenpalm was belangrijk in elfde-eeuwse kruidenmanuscripten, doorgaans wordt ze vermeld onder haar oude Latijnse naam 'pervinca'. Het plukken ervan moest geschieden volgens welbepaalde regels, onder andere met propere handen en alleen op de eerste, de negende, de elfde en de dertiende nacht van de maan. De plant was trouwens ook een bestanddeel van een middeleeuwse liefdesdrank. Men maakte van de Maagdenpalm amuletten om zich tegen betovering te beschermen of om de betovering te doorbreken. Soms bereidde men een afkooksel die de behekste moest opdrinken. Men geloofde dat de plant duivelsziekten kon genezen, evenals demonische bezetenheid, terreur, vergiftigingen en beten van giftige dieren. Als men Maagdenpalm bij zich droeg, gaf dat elegantie en welvaart.


Compendium van rituele planten in Europa
M. de Cleene & Marie Claire Lejeune