Zandraket houdt zijn adem in

stigma of stempel van zandraket

Planten hebben zuurstof nodig om energie te creëren. Wanneer ze tijdens een overstroming enige tijd onder water staan, kunnen ze niet ademen. Veel planten sterven dan. Maar er zijn planten die zich in zo’n situatie wel kunnen redden. Ze maken gewoon een tijdje energie zonder dat ze daarbij zuurstof nodig hebben. Ze houden als het ware hun adem in. Onderzoekers ontdekten dat de plant Arabidopsis thaliana zodra deze te weinig zuurstof heeft, een eiwit loslaat: RAP2.12. Dit eiwit zet de alcoholproductie van de plant in werking en zorgt er zo voor dat de plant tijdelijk geen zuurstof nodig heeft om energie te maken. Zodra er weer zuurstof voorhanden is (en het water dus zakt) worden de eiwitten afgebroken en gaat de plant weer ‘normaal’ functioneren.

 

roset van zandraket

Dat plantje Zandraket wordt blijkbaar wetenschappelijk veel gebruikt om allerlei onderzoekjes te doen. Dus op zijn manier zeer nuttig. Het wordt gebruikt in genetisch onderzoek als een modelorganisme omdat het o.a. een korte levenscyclus heeft (6 weken tot 3 maanden), een grote zaadproductie, het mogelijk is om het plantje op kleine oppervlakte te kweken en het heeft daarbij ook nog een simpele genetische samenstelling, die volledig in kaart is gebracht. Voor plantenwetenschappers is de zandraket, wat de muis is voor veel dieronderzoekers.
Het Deense biotechnologiebedrijf Aresa heeft zandraket zelfs genetisch gemodificeerd zodat het geschikt is om landmijnen mee op te sporen. Klinkt niet vriendelijk en lijkt wel science fiction maar red blijkbaar wel mensenlevens.

Zandraket, het laboratoriumplantje bij uitstek. Het is weer wat anders dan het te gebruiken als voedsel of als medicijn. Alhoewel het ook goed te eten is, het is niet voor niks familie van tuinkers en bevat dus ook scherpe mosterdolieglycosiden.

• Nederlands: Zandraket
• English: Thale Cress, Mouse-Ear Cress
• Français: Arabette de Thalius
• Deutsch: Acker-Schmalwand
• Familie: Kruisbloemenfamilie, Brassicaceae (Cruciferae)

Chopra. R. N., Nayar. S. L. and Chopra. I. C. Glossary of Indian Medicinal Plants The plant is used to cure sores in the mouth.

ASPB Publications: The Arabidopsis Book. Over wetenschappelijk onderzoek met de zandraket.