Leverkuur. Voorjaarskuur.

mariadistelvruchten

De lever is het centrale stofwisselings- en ontgiftingsorgaan.  Om deze vitale taken volledig te kunnen uitvoeren, is het zinvol om enerzijds de levercellen te beschermen tegen giftige stoffen en anderzijds hun functies en hun regeneratieve kracht te ondersteunen.  

De geneeskrachtige planten die hiervoor worden gebruikt, worden ‘hepatoprotectiva’ genoemd.  Onder de hepatoprotectiva is de belangrijkste leverplant de mariadistel, gevolgd door de artisjok en Javaanse kurkuma of geelwortel, verder is ook paardenbloem een goede leverplant.  Deze geneeskrachtige planten kunnen worden gebruikt om de lever te versterken en te beschermen, ook als de lever het bijzonder moeilijk heeft om te ontgiften, bijvoorbeeld na het gebruik van medicijnen die door de lever worden gemetaboliseerd of na chemotherapie.  Voor zowel versteviging als ondersteuning wordt aanbevolen om het als kuur minimaal 3 maanden te gebruiken.  Afhankelijk van de medicinale plant zijn theepreparaten of tincturen geschikt, maar kant-en-klare preparaten zijn uiteraard ook te gebruiken.  Mariadistelvruchten lossen slecht op in water. het actieve ingrediënt silymarine vereist een hoog ethanolgehalte (70-96% v/v).  De leveractiviteit kan verder ook extern ondersteund worden met duizendbladkompressen.  

Recepten voor beschermen en ondersteunen van de lever

Leverthee 

• Artisjokbladeren 20 g 
• Duizendbladkruid 20 g 
• Paardenbloemwortel 10 g 

Overgiet 1 eetlepel van het kruidenmengsel met 150 ml heet water, dek af, laat 10 minuten trekken en zeef.  Drink 3 keer per dag 1 kopje.  

Leverbehandeling met tincturen van mariadistelvruchten 

• Mariadistelvruchten (zaden) 10 g 
• ethanol 96% v/v 50 ml 

Plaats de gemalen of goed gemalen mariadistelvruchten in een extractievat.  Giet er 50 ml ethanol over en sluit af.  Laat de tinctuur gedurende 3 weken op een warme plaats trekken, dagelijks roeren, daarna zeven en in een bruin druppelflesje gieten.  

Tinctuur van artisjokbladeren 

• Artisjokbladeren 5 g 
• Ethanol 30–40% v/v 50 ml 

Doe de gehakte of gemalen artisjokbladeren in een extractievat. Vul met 50 ml ethanol 30-40% v/v en sluit.  Laat de tinctuur gedurende 3 weken op een warme plaats trekken, dagelijks roeren, daarna zeven en in een bruin druppelflesje gieten.  

Neem 's morgens,' s middags en 's avonds 20 druppels artisjokkentinctuur.  Dit ondersteunt de lever bij de spijsverteringsprocessen en versterkt de stofwisselings- en ontgiftingsfunctie.  

Neem 20 druppels mariadisteltinctuur voordat u naar bed gaat om de nachtelijke regeneratiefase van de lever te ondersteunen.  Tip: Deze behandeling helpt ook bij verhoogde cholesterol- en bloedvetwaarden.  

Vochtig warme leverpakking met duizendblad 

• 6 eetlepels duizendbladkruid, indien nodig duizendbladtinctuur 
• 1000 ml heet water 
• katoenen doek 
• wikkelset bestaande uit 3 doeken: binnendoek, tussendoek en wollen doek 
• heetwaterkruik 

Giet heet water over duizendbladkruid en laat afgedekt even trekken Na 10 minuten kan de werking van de duizendbladthee worden versterkt met 1 - 2 eetlepels duizendbladtinctuur.  Zeef de infusie in een kom en plaats deze in de katoenen doek tot deze doorweekt is.  Wring hem vervolgens zo goed mogelijk uit (zo blijft de warmte langer behouden) en controleer voor het aantrekken de temperatuur om brandwonden te voorkomen.  

Plaats de katoenen doek op het levergebied (rechter bovenbuik), plaats een tussendoek ter bescherming tegen vocht en zet alles vast met een wollen doek.  Plaats indien nodig een extra warmwaterkruik op de wikkeldoeken, zodat de doek langer warm blijft.  Rust met de leververpakking zo lang als je het prettig vindt, maar minimaal 20 minuten. Na het verwijderen van de leververpakking wordt rust aanbevolen.  Het duizendbladkompres stimuleert de leveractiviteit bij een slechte spijsvertering en wordt gebruikt voor intensievere ontgifting, b.v. tijdens het vasten.

Artisjok voor de lever

Artisjok (Cynara cardunculus L.) is een vaste plant die in het Middellandse Zeegebied voorkomt en ook in Bretagne veel gekweekt wordt. Van oorsprong komt deze plant uit Noord-Afrika. Inmiddels wordt het volop gekweekt als groente.

In de fytotherapie wordt het blad gebruikt [1]. In de Commission E-monografie van artisjok wordt melding gemaakt van het gebruik bij het stimuleren van de galproductie, buikpijn, opgeblazen gevoel, misselijkheid en winderigheid [2]. De British Herbal Pharmacopoeia noemt een effect op de lever [3]. In vivo vertoont artisjok leverbeschermende en -stimulerende eigenschappen [4,5]. De plant heeft weinig bijwerkingen. Voorzichtigheid is echter geboden bij galstenen, galgangverstoppingen en bij allergie voor artisjok of aanverwante soorten [6].

In onderzoeken op ratten heeft artisjokblad ook cholesterolverlagende en vetverlagende eigenschappen laten zien [7]. Artisjok kan de lever beschermen door een antioxidatieve werking. In dierproeven met ratten is aangetoond dat een artisjokextract leverbeschermend werkt bij vergiftigingen [4]. Daarnaast helpt het gebruik van artisjok bij regeneratie van de lever [5].
Ook bij suikerziekte lijkt gebruik van artisjok functioneel te kunnen zijn. Het verlaagt de postprandiale bloedsuikerspiegelstijging, stimuleert de alvleesklierfunctie en remt het enzym α-amylase in ratten [10]

Referenties
| [1] American Botanical Council. Herbal Medicine: Expanded Commission E. Artichoke leaf. Integrative Medicine Communications. 2000. cms.herbalgram.org/expandedE/Artichokeleaf.html; geraadpleegd: 19-09-2019. [2] American Botanical Council. The Commission E Monographs. Artichoke leaf. cms.herbalgram. org/commissione/Monographs/Monograph0008.html; geraadpleegd: 19-09-2019. [3] British Herbal Pharmacopoeia. British Herbal Medicine Association, Exeter; 1996. [4] Adzet T. et al. Action of an artichoke extract against carbon tetrachloride-induced hepatotoxicity in rats. Acta Pharm Jugos. 1987;37(3):183-188. [5] Maros T. et al. Wirkungen der Cynara scolymus Extrakte auf die Regeneration der Rattenleber. Arzneiforsch. 1966;16:127-129. [6] Brendieck-Worm C. et al. Phytotherapy in der Tiermedizin. Thieme Verlag, Stuttgart; 2018. [7] Iwu MM. Handbook of African Medicinal Plants. CRC Press, Boca Raton; 1993. [8] Gabrisch K. et al. Krankheiten der Heimtiere. Schlüterse Verlag, Hannover; 2014. [9] Ettinger S. et al. Textbook of Veterinary Internal Medicine. Elsevier, St. Louis; 2017. [10] Ben Salem M. et al. Protective effects of Cynara scolymus leaves extract on metabolic disorders and oxidative stress in alloxan-diabetic rats. BMC Complement Altern Med. 2017;17(1):328. [11]Reed SM. et al. Equine Internal Medicine. Saunders, Philadelphia; 2018.

Artisjok bij Roscoff

Niet dat ik een grote artisjok-eter ben, maar als je in Bretagne woont, de artisjokvelden bij Roscoff aanschouwt en tijdens onze kruidenstage echte artisjokliefhebbers onder de deelnemers heb, dan wil ik deze rituele delicatesse ook wel eens proeven en er zeker wat over schrijven. Bij deze dus. 

Het moet heel, heel lang geleden zijn, dat men in het Nabije Oosten, op het idee is gekomen de nog niet ontloken bloemknoppen van een wilde distel te eten. De Grieken kenden dit gerecht, kinara, al vele eeuwen voor Christus, en nog altijd eten de armsten op Kreta, de monniken van kleine afgelegen kloostertjes, de geitenhoeders in de bergen in mei de jonge anghinari, rauw met wat grof zout. In de Middeleeuwen leerden de Arabieren op Sicilië en in Zuid-Italie de Italianen hun karchouf appreciëren. De Italiaanse koks in het gevolg van Catharina de Médici brachten de carciofo naar Frankrijk, waar ze een groot succes bleken-niet in het minste omdat de artichauts golden als machtig afrodisiacum. 'Artichauts, artichauts, c'est pour monsieur et madame, pour réchauffer le corps et l'âme, et pour avoir le cul chaud', zongen de artisjokkenverkopers in de zeventiende eeuw in de straten van Parijs, en dat was duidelijke taal.

Ook de serieuze Dodonaeus schreef al "Die bollen, voor spijse ingenomen, verwecken ende maeken lust tot bijslaap maar ... als sij rouw ghegethen worden sonderlinghe als zij oudt sijn soo zijn se quaet om verteren ...” Toch beschrijft Dodoens ook de zuiverende werking van artisjok, al heeft hij het dan vooral over de wortel, terwijl we medicinaal nu meer het blad gebruiken. Die wortel van Artichauts in wijn ghesoden ende ghedroncken iaecht af duer die urine alle quade vuylicheyt des bloets/ ende doet dat water stincken ende swaer van ruecke worden/ ende verdrijft/ ende gheneest mits dyen den quaden stanck van den oocxselen/ en van den gheheelen lichaem. Artisjokken zijn zeer goed voor de lever. Samen met een andere distel Silybum en paardenbloem Vandaar dat men er in Italië een aperitief van maakt, Cynar, dat de spijsvertering helpt, ook al wordt de lever door de alcohol op  proef gesteld. Drink Cynar met ijsblokjes, water en een schijfje sinaasappel.

De dans der artisjokken

 In het land der Bretoenen dansen de artisjokken over de velden. 

Artichauts, artichauts, c'est pour monsieur et madame, pour réchauffer le corps et l'âme, et pour avoir le cul chaud, zongen de artisjokkenverkopers in de zeventiende eeuw in de straten van Parijs, en dat was duidelijke taal.

Ook de serieuze Dodonaeus schreef al "Die bollen, voor spijse ingenomen, verwecken ende maeken lust tot bijslaap maar ... als sij rouw ghegethen worden sonderlinghe als zij oudt sijn soo zijn se quaet om verteren ...” Toch beschrijft Dodoens ook de zuiverende werking van artisjok, al heeft hij het dan vooral over de wortel, terwijl we medicinaal nu meer het blad gebruiken.  'Die wortel van Artichauts in wijn ghesoden ende ghedroncken iaecht af duer die urine alle quade vuylicheyt des bloets/ ende doet dat water stincken ende swaer van ruecke worden/ ende verdrijft/ ende gheneest mits dyen den quaden stanck van den oocxselen/ en van den gheheelen lichaem.


 http://eten-en-drinken.infonu.nl/producten/107700-artisjok-voedsel-en-medicijn.html
http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/47769-artisjok-voedsel-en-medicijn.html