Posts tonen met het label Moerbei. Alle posts tonen
Posts tonen met het label Moerbei. Alle posts tonen

vrijdag, januari 08, 2016

Over kemp, lijnzaad en moerbeiboom in de 18de eeuw

Kemp bij Dioscorides
In 1771 schreef de Letter-kundige Maetschappy van Brussel een prijsvraag uit luidende: Welk zyn de profytelykste Planten van dit Land, ende welk is hun Gebruyk zoo in de Medicynen als in andere Konsten? Joannes Baptista de Beunie, licentiaet in de medicynen behaalde met zijn antwoord op de vraege de prijs. Het antwoord werd gedrukt te Brussel in 1772 en omvat 70 bladzijden.

De Beunie schrijft oa over de moerbeiboom, de kemp en het lijnzaad. 
«Hoe beklaegelyk is de onkunde der Gewassen? Onse Nederlantsché Provintien, onder eene gematighde loghtstreek gelegen, brengen met duysende verscheyde Gewassen voorts, ende nouwelyckx zyn de eygendommen en kragten van hondert bekent», zo schreef de Beunie en heeft bij de planten die voor de economie belangrijk waren vermeld waar zij gekweekt werden.

Zijn ondervinding heeft hem geleerd dat de Moerbezien-boom, Morus, in de Oostenrijksche Nederlanden niet alleen overal groeit maar ook tegen de strafste winters bestand is. Daarom geeft hij de raad aan de zij-reders om de eerlang beginnende tak van commercie tot een bloeiende staat te brengen door een beknopt boekje gratis te distribueren waarin de gehele behandeling van de zij-worm en de cultuur van de witte Moerbezien-boom beschreven staan.

Over Canabis (kemp) schrijft hij het volgende: «Het Saet ende de Olie van desen plant, is alleenelyk in de Medicyenen in 't gebruyk, en als een demulcens ende relaxans bekent: maer in de Economie is desen plant van de aldergrootste nuttigheyd, ende geeft geen klyn gewin aen de Provincie van Vlaenderen. Men maekt van den Bast ofte Schors, Gaeren, Lynwaet, Lenten, Touwen, Papier etc. Het Zaet, dient tot vermakinge van alle gevogelt. De Olie word van de Seepsiers bemint, niet alleen om haere vettigheyd, maer om dat zy daer van de groene Seep sonder Indigo konnen beryden.

De tekst bij Linum (vlas) is hiermee te vergelijken: «Men moet dit Gewas houden voor den Grootsten segen van onse Oostenryksche Nederlanden, alsoo het selve aen hondert duysende menschen het brood geeft. Het Vlas-saet geeft overvloedige olie, de welke gebruykt wort om te branden, schilderen, vernissen te beryden ende  seep te maeken». Eén van de medische toepassingen door de chirurgijns was het gebruik van gestampte of gemalen vlaszaad in pappen als zeer verzachtend,

maandag, november 14, 2011

Moerbei

Moerbeiboom, Morus nigra ken je misschien van de sappige framboosachtige vruchtjes of van het blad dat het traditioneel voedsel voor de zijderupsen is. 
Maar het moerbeiblad word ook medicinaal gebruikt o.a. bij ouderdomsdiabetes. Een recent onderzoek laat zien dat het blad van Morus alba ook gebruikt kan worden bij een ontregeling van de vetstofwisseling.

Moerbeiblad bij dyslipidemie (verhoging en/of verlaging van één of meer van de bloedvetten (= lipiden, cholesterol, triglyceriden). 
Dyslipidemie is een verzamelnaam voor uiteenlopende stoornissen in de vetstofwisseling. Verhoogde concentratie in het bloed van totaal cholesterol, LDL-cholesterol (Low Density Lipoprotein), triglyceriden en een verlaagde concentratie in het bloed van HDL-cholesterol (High Density Lipoprotein) zijn geassocieerd met het ontstaan en progressie van atherosclerose.

Dyslipidemie kan onder andere worden veroorzaakt door overgewicht, insulineresistentie, lichamelijke inactiviteit, hypothyreoïdie, of kan het gevolg zijn van een genetisch defect, bijv. familiaire hypercholesterolemie (FH). Een effectief behandelprogramma voor dyslipidemie bestaat uit een gezonde leefstijl en eventueel lipidenverlagende medicatie

Een kliniek in Thailand voerde een studie uit met 23 non-diabetische patiënten met een milde dyslipidemie. De deelnemers voldeden aan de criteria voor dyslipidemie van het National Cholesterol Education Program Adult Treatment Panel uit de Verenigde Staten en vier weken dieet waren bij deze mensen niet succesvol geweest. De deelnemers namen 12 weken lang driemaal daags voor de maaltijd drie tabletten met 254,8 mg extract van moerbeiblad (Morus alba L.; overeenkomend met 0,367 mg 1-deoxynojirimycine). Elke vier weken werden bloedmonsters afgenomen, die werden onderzocht op lipidengehalte en leverfunctie. Na vier en acht weken therapie was het triglyceridengehalte van het bloed significant gedaald met respectievelijk 10.2% (p < 0.05) en 12.5% (p < 0.05). Na 12 weken was het totaal cholesterol verlaagd met 4.9% (p < 0.05), het tryglyceridengehalte met 14.1% (p < 0.05) en het LDL-gehalte met 5.6% (p< 0.05). Het HDL-gehalte was verhoogd met 19.7% (p < 0.05).

Er werden enkele bijwerkingen gerapporteerd waaronder milde diarree (26%), duizeligheid (8.7%) en constipatie /opgeblazen gevoel (4.3%). In het algemeen wordt de therapie als werkzaam en veilig beoordeeld door de auteurs.
Bron: Aramwit P, Petcharat K, Supasyndh O. Efficacy of mulberry leaf tablets in patients with mild dyslipidemia. Phytother Res 2011;25(3):365-9.