Posts tonen met het label heemst. Alle posts tonen
Posts tonen met het label heemst. Alle posts tonen

maandag, maart 01, 2021

Heemst ook tegen eczeem

Tussen de vele wortels die in zakken mee verhuisd zijn van Bretagne naar Bonsoy zoek ik naar heemstwortels. Helaas kan ik ze op dit moment niet vinden. Even later op internet vind ik wel een mooi onderzoekje over het gebruik van heemst bij atopisch eczeem bij kinderen. Google troost?

Eczeem bij kinderen natuurlijk en veilig behandelen? Dat zou volgens een recent onderzoek mogelijk kunnen zijn met een zalf gebaseerd op echte heemst. Constitutioneel eczeem of atopische dermatitis is een chronische, terugkerende huidziekte die vooral baby’s en jonge kinderen treft. Veelal worden medicijnen zoals hormooncrèmes voorgeschreven, die vervelende bijwerkingen opleveren. In een onderzoek van Naseri et al wordt de werkzaamheid van echte heemst (Althaea officinalis) bij milde tot matige atopische dermatitis geëvalueerd.

Constitutioneel eczeem, ook bekend als atopisch eczeem of atopische dermatitis, komt vooral voor bij baby’s en jonge kinderen. Het is een chronische ontsteking van de huid, waardoor roodheid, jeuk en schilfers kunnen ontstaan. Het is een chronische ziekte. De klachten kunnen tijdelijk verminderen en dan weer terugkomen.

De klinische studie die ik tegen kwam werd opgezet om de veiligheid en werkzaamheid van fytotherapeutisch gebruik van echte heemst bij kinderen met constitutioneel eczeem te onderzoeken. Aan deze studie konden kinderen tussen drie maanden en twaalf jaar deelnemen. Zij werden in twee groepen verdeeld. De ene groep gebruikte gedurende een week twee keer per dag een zalf met 1% Althaea officinalis. De controlegroep kreeg gedurende een week twee keer per dag een zalf met 1% hydrocortison. Na deze week werden bij beide groepen de zalven drie keer per week gedurende een periode van drie weken toegediend.

In totaal voltooiden 22 patiënten het onderzoek. In beide groepen werd een significante afname van de Scorad-score waargenomen, maar de heemstgroep gaf een significant hogere verbetering dan de hydrocortison-groep.

De resultaten van deze pilotstudie toonden aan dat de werkzaamheid van Althaea officinalis-zalf hoger is dan die van hydrocortison-zalf bij kinderen met atopische dermatitis. Ook laten de resultaten zien dat eczeem bij kinderen natuurlijk behandelen zelfs effectiever kan zijn dan behandeling met hydrocortison. Er zijn natuurlijk verdere studies nodig om deze bevinding te bevestigen, maar het verwondert mij niet dat deze slijmstofplant omwille van zijn verzachtende werking bij huidaandoeningen werkzaam kan zijn.

dinsdag, juli 21, 2020

Verzachtende kaasjeskruiden

Echte heemst / Althea officinalis
Ook de kaasjeskruiden staan in volle bloei. Groot-, vijfdelig-, Mauritaans kaasjeskruid en echte heemst. De wit, roze tot paarse bloemen kunnen nu geoogst worden, interessant om een mooie, smakelijke en werkzame bloementhee te fabriceren eventueel samen met echte kamille, koningskaars en korenbloem. Echte slijmstofplanten en dus vooral goed voor de luchtwegen.

Het slijm in planten zit daar niet voor niks. Het houdt vocht vast, geeft bescherming en is reservevoedsel voor de plant. In de mens kunnen deze plantenslijmen ons eigen slijm een beetje vervangen. Ze beschermen onze huid en slijmvliezen tegen uitwendige prikkels en zijn daardoor ontstekingswerend en hoestdempend.

Naast hun werking op de luchtwegen, worden ze vooral voor maag en darmen gebruikt. Enerzijds absorberen ze vocht en gifstoffen waardoor ze zuiverend zijn en diarree kunnen genezen, anderzijds zijn het zachte laxativa. Slijmstofplanten hebben dus een regulerend effect op de darmmotiliteit. Ook op de geïrriteerde huid kunnen deze planten verzachtend werken, vooral voor de rijping van abcessen zijn warme cataplasma, van lijnzaad bijvoorbeeld, bijzonder geschikt.

Naast hun farmacologische werking hebben mucilaginosa ook een technische functie bij het bereiden van theemengsels. Het zijn smaakcorrigentia, ze hebben het vermogen een zure smaak te verzachten of de scherpte van etherische oliën en bitterstoffen te verdoezelen. Daarbij remmen ze de opname van o.a. bitterstoffen, waardoor deze minder agressief zijn en langer werkzaam blijven.
Chemisch gezien zijn plantenslijmen vooral polysacchariden met een hydrofiel, watervriendelijk karakter. Het zijn verbindingen die in water oplossen of opzwellen en zo viskeus worden met als gevolg een volumevermeerdering. Het zwelvermogen is dan ook een kwaliteitsmaat voor de verschillende slijmstofplanten.
Om de viscositeit te behouden, worden deze planten het liefst bij lage temperaturen gedroogd en verwerkt. Dit betekent dat vooral maceraten (koude aftreksels) gebruikt worden als thee.

Maar er is meer. Sommige slijmstoffen hebben blijkbaar ook specifieke immuunmodulerende werking.  Polysaccharides obtained from certain plants have been reported to have immunomodulatory properties. As a consequence of these reports the aim of this study was to investigate some immunomodulatory properties of water extracts of Alcea rosea L. (ARE), Malva sylvestris L. (MSE) and Salvia libanotica L.  ARE appeared to boost the antibody response to EA, but had no effect on IL-4 and gamma-interferon gene transcription. MSE and SLE appeared to have no effect on anti-EA antibody production, but enhanced IL-12 and gamma-interferon gene transcription. MSE appeared to switch off, and SLE had no effect on, IL-4 transcription.In conclusion, it appears that ARE is a B-lymphocyte polyclonal activator, and MSE and SLE are macrophage and T helper-1 (Th-1) activators.
Phytother Res. 2008 Dec;22(12):1599-604.  The effects of Alcea rosea L., Malva sylvestris L. and Salvia libanotica L. water extracts on the production of anti-egg albumin antibodies, interleukin-4, gamma interferon and interleukin-12 in BALB/c mice

Meer info. https://wetenschap.infonu.nl/scheikunde/24632-slijm-is-fijn-genezende-stoffen-in-de-plant.html en https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/alternatief/22584-de-tuin-als-huisapotheek-heemst-en-kaasjeskruid.html




woensdag, oktober 23, 2019

Heemst en andere wortels

Valeriaan, heemst, kalmoes
Voor ik morgen weer naar Belgie vertrek om mijn 32ste opleiding herborist op te starten, heb ik vandaag nog wat planten verzameld om in het weekend als demonstratiemateriaal te gebruiken. Geurige rozemarijn en salie, venkelzaden en wortels van valeriaan en heemst. 

De heemst, marshmallow in het Engels, of Althaea offïcinalis in het Latijn. Deze plant word in de geneeskunde al lang gebruikt vanwege zijn verzachtende slijmstoffen. In Frankrijk werden de gedroog­de wortels, Hochets de Guimauve, door de drogisten en apothekers verkocht om baby's te helpen bij het doorkomen van de tandjes. De wortels zijn hard en vezelig genoeg om er een baby op te laten bijten en worden langzaam zacht naarmate de slijmstoffen vrijkomen. Daarbij zijn ze ietwat zoet van smaak. De wortel heeft nog als extra voordeel dat hij een licht kalmerende invloed heeft op het maagvlies.

Heemstwortels zijn qua vorm en smaak als het ware voor dit doel geschapen zijn. Ze lijken op dunne, bleekgele peentjes en kunnen worden vastgehouden en besabbeld als een fopspeen. De plant met fluweelachtige grijze bladeren en dito roze bloemen, groeit op vochtige plaatsen aan de zeekant, maar is ondertussen zeer zeldzaam geworden. Volgens de Engelsen omdat hij vroeger te veel werd geoogst en verkocht door duistere 'apothekers' uit Londen als onfeilbaar papmiddel voor schade aan praktisch alle menselijke weefsels. Culpepper noemt bijvoorbeeld 'hijgen, kinkhoest, zwellingen, spierpijn, bloedige ontlasting... scherpe gistende lichaamsvochten... rupturen, krampen en stuipen van de zenuwen... de belastingen in de keel die algemeen bekend staan als koningsziekte, van die knobbeltjes die achter de oren opzwellen en ontstekingen en zwellingen in de borst van vrouwen'. Allemaal kwalen waar heemst voor gebruikt werd.

Het woord ‘Heemst’ en ‘Althaea’
Een etymologische verklaring voor het woord ‘Heemst’ lijkt er vreemd genoeg niet te zijn. Wel zou ook Hemst, Himst en Hoemst gebruikt geweest zijn. Daarentegen zijn er heel wat verklaringen voor de oude benaming ‘Witte malve’ of ‘Malassoo’, wat ‘week maken’ betekent. De officiële naam ‘Althaea’ was reeds bij Dioscorides bekend en is afgeleid van het Griekse ‘althaino’ (helen of genezen). Zoals bij vele andere planten speelt de geneeskracht een rol in de naamgeving. Bij Heemst vinden we dit ook terug in een aantal volkse benamingen zoals ‘Tandwortel’ en ‘Witte pappel’. De Duitse naam ‘Weispappel’ lezen we reeds bij Konrad van Megenberg (± 1250) en ‘Sammetpapel’ bij Cordus in zijn ‘Botanologicon’ uit 1534 en is terug te voeren tot het gebruik als papje bij abcessen.

Slijmplanten met hun vliesvorming op de huid zijn altijd als verzachtend, kalmerend en beschermend omschreven. Sterke verhalen hierover vinden we terug bij de Romeinse cultuurhistoricus M. Terrentius Varro (116 - 27 v. Chr.) die beschrijft hoe de priesteressen van Apollo over gloeiende kolen liepen met heemstzalf aan hun voeten. Iets gelijkaardigs vinden we ook bij de bekende Albertus Magnus. Hij vertelt dat magiërs met ingesmeerde handen allerlei voorwerpen uit het vuur konden halen zonder zich te verbranden.

Voor moderne magiërs, nep psychologen en andere mensenmanipulators volgt hier een Frans recept om vuurvast te worden: Heemstsap, vers eiwit, zaad van vlokruid (Plantago psyllium), fijngestampte kalk en mieriksap mengen; de handen hiermee insmeren, laten opdrogen en dan een tweede laag aanbrengen. Wanneer dit opgedroogd is, kan men met deze handen gloeiend ijzer dragen zonder zich te verbranden.

Uitproberen is natuurlijk op eigen risico!

vrijdag, januari 25, 2013

Heemst en wolfskers

heemstwortel / Althaea radix
belladonna radix / wolfskerswortel
Terwijl hier in het Bretoense binnenland de wereld even wit berijpt is, krijg ik  via internet ook zwart kruidennieuws uit Nederland op mijn ochtendbord. Enkele kruidenthees zijn waarschijnlijk verontreinigd met de giftige wortels van de wolfskers. Gelukkig zijn er geen doden gevallen. 
Vergissingen, vooral bij het oogsten in de natuur kwamen vroeger wel meer voor. Daar werd ook bij de beschrijving van planten in de apothekersboeken tegen gewaarschuwd. Het waren vooral wortels waar vergissingen mee gemaakt werden. Nogal logisch, wortels van planten lijken ook meer op mekaar, worden in het voor- en najaar geoogst als de bovengrondse delen afgestorven zijn en groeien in de grond door mekaar heen. Kennis van zaken is dan ook een vereiste om vooral wortels in het wild te oogsten.
Zelf kan ik mij herinneren dat ik bij het oogsten van planten in de Franse Alpen, er tussen de wortels van de gele gentiaan ook wat giftig nieskruidwortels verstrengeld waren. Gelukkig kon ik aan het verschil in kleur en structuur van de wortels de 'goeden' van de 'slechten' scheiden.

Klassieke vergissingen waren en zijn blijkbaar ook nu nog wolfskerswortel (Atropa belladonna) met kliswortel (Arctium lappa) en dergelijke. Gele gentiaan (Gentiana lutea) met Nieskruid (Veratrum species). Verwonderlijk blijft wel dat de verontreiniging in Nederland met heemst en wolfskers zou zijn. Twee wortels die er totaal verschillend uit zien, in de natuur zeldzaam zijn en in verschillende biotopen groeien.

http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/natuurgeneeswijze/37880-wolfskers-de-lokkende-bella-donna.html
http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/alternatief/22584-de-tuin-als-huisapotheek-heemst-en-kaasjeskruid.html