Karkade bij Alzheimer?

Karkade (Hibiscus sabdariffa) wordt in Noord-Afrika gebruikt als een zure, verfrissende thee. De bloemen worden bij ons als rode kleurstof en smaakstof aan rozenbottelthee toegevoegd.

Door hersenimmuuncellen (microglia) te bestuderen heeft een onderzoeksteam nu ontdekt dat gossypetine uit Hibiscus de activiteit remt van genen die chronische ontstekingsreacties bevorderen. De natuurlijke substantie bevordert ook het vermogen van de cellen om afvalproducten uit hun omgeving te verwijderen.

In experimenten met muizen die aan de ziekte van Alzheimer leden, kon gossypetine deze cellen ook stimuleren om klonterige structuren in de hersenen af ​​te breken die typisch zijn voor de ziekte van Alzheimer. Dit verbeterde de mentale fitheid van de dieren, schrijven de wetenschappers in het tijdschrift “Alzheimer's Research & Therapy”.

«Een behandeling met gossypetin gedurende drie maanden versterkte het geheugen van de muizen zodanig dat het bijna terugkeerde naar een normaal niveau. Tegelijkertijd waren de afzettingen van bèta-amyloïde aanzienlijk afgenomen. Op basis van hun resultaten hopen de onderzoekers dat gossypetine uit hibiscus gaat bijdragen aan de ontwikkeling van een veilig en betaalbaar medicijn voor mensen met de ziekte van Alzheimer.”

Als het om dergelijk onderzoek gaat, moet altijd weer gezegd worden  dat experimenten met cellen of dieren nog geen bewijs leveren van overeenkomstige effecten op mensen. Het blijft bijvoorbeeld onduidelijk of gossypetine in de benodigde hoeveelheden in het lichaam wordt opgenomen, welke doseringen nodig zijn en of de stof daadwerkelijk in voldoende hoeveelheden in Hibiscus aanwezig is.

Karkade thee gemaakt van Hibiscus sabdariffa is een gezonde, lekkere thee als je van de zure smaak houdt. Gossypetine is een flavonoïde en heeft antioxiderende en antibacteriële effecten. Het zit ook in de bloemen van de sleutelbloem. De rode pigmenten in Hibiscus sabdariffa behoren daarentegen tot de anthocyanen, een subgroep van flavonoïden. Anthocyanen hebben ook een antioxiderende werking (radicalenvangende functie) en verschijnen voornamelijk als blauwrode pigmenten in bessen (bramen, aronia, bosbessen, enz.).

Er zijn dus veel aanwijzingen dat karkadethee gezond is als onderdeel van uw dieet. Zelfs als er weinig bewijs is voor specifieke genezende effecten. Er is zelfs een kleine studie die positieve effecten van carcadethee op hoge bloeddruk heeft gevonden. Te klein om goed bewijs te leveren, maar als ik een hoge bloeddruk had, zou ik het proberen. 

Hibiscus sabdariffa L

Hibiscus sabdariffa L. (roselle) belonging to the Malvaceae family is widely grown in many countries. This plant is often used in the traditional medicine being rich in phytochemicals like polyphenols especially anthocyanins, polysaccharides and organic acids thus having enormous prospective in modern therapeutic uses. The study aimed to review and document all the available evidence and information about the calyces of Hibiscus sabdariffa (roselle) with the special focus on their nutritional composition, bioactive constituents and therapeutic uses. The electronic database was searched up to 2017, using keywords Hibiscus sabdariffa, chemical constituents of roselle, therapeutic uses of roselle. Journals, books and conference proceedings were also searched. The review provides valuable information about the nutraceutical component of Hibiscus sabdariffa L. and their utilization for curing various degenerative diseases like hypertension, hyperlipidemia, cancer and other inflammatory diseases of liver and kidney. Their toxicological effects have also been discussed from a safety point of view. Most studies supported and provided the scientific basis for the statement that Hibiscus sabdariffa and their active constituents play an important role in the prevention of chronic and degenerative diseases that are associated with oxidative stress.

Biomed Pharmacother. 2018 Jun:102:575-586. doi: 10.1016/j.biopha.2018.03.023. Epub 2018 Apr 5.
A review on phytochemistry and therapeutic uses of Hibiscus sabdariffa L

Fenegriek tegen Alzheimer?

Fenegriek (Trigonella foenum-graecum L.) wordt traditioneel gebruikt in de ayurvedische en Chinese geneeskunde. De bladeren en zaden bevatten alkaloïden, coumarines, flavonoïden en saponinen. Van de inhoudsstoffen trigonelline, diosgenine en 4-hydroxy-isoleucine is bekend dat ze neuroprotectieve eigenschappen hebben. Bij gebruik van het totaalextract zijn daarnaast ook anti-depressieve en kalmerende effecten gevonden. Voor het mogelijk onderliggende werkingsmechanisme wijzen onderzoekers met name antioxidatieve eigenschappen aan. Uit preklinische studies blijkt daarnaast dat het extract beschermend kan werken tegen mitochondriale disfunctie die kan ontstaan door opeenstapeling van amyloïde-bètaplaques [5]. 

Foroumandi et al. voerden een gerandomiseerde, dubbelblinde, placebogecontroleerde studie uit om het effect van fenegriekzaadextracten op het geheugen,depressie, kwaliteit van leven, bloeddruk en op antioxidatieve capaciteit te onderzoeken bij patiënten met de ziekte van Alzheimer. De deelnemers woonden in een geriatrische instelling en hadden de diagnose milde tot matige alzheimer, die gecategoriseerd was met stadium 2 of lager volgens het klinische dementiebeoordelingsdomein (CDR). Deelnemers (n=38) in de interventiegroep namen gedurende 4 maanden dagelijks 5 ml van een fenegriekzaadextract in (equivalent aan 500 mg droogextract). Patiënten in de controlegroep (n=40) kregen een placebo die enkel water bevatte. Alle proefpersonen werd gevraagd om tijdens de behandeling hun fysieke activiteit, dieet of voedingssupplementengebruik niet te veranderen. Bij aanvang werden de depressie en de geheugenstatus beoordeeld met behulp van een geriatrische depressieschaal en een vragenlijst over klinische dementie (CDR). De levenskwaliteit werd beoordeeld met behulp van een vragenlijst (SF-36). De follow-up vond plaats gedurende vier sessies met maandelijkse bezoeken waarbij depressie, geheugen en kwaliteit van leven steeds werden beoordeeld. Om effecten op oxidatieve stress te bepalen werden er bloedmonsters afgenomen bij aanvang van de studie en na de interventie van vier maanden. Hiermee werden de TAC- en MDA-spiegels* in het serum bepaald. Ook werd de bloeddruk gemeten bij aanvang en aan het einde van de interventie. 

De resultaten van het onderzoek tonen aan dat dagelijks gebruik van 5 ml van dit fenegriekzaadextract de CDR-scores, bloeddruk en parameters van oxidatieve stress verbeterde bij patiënten met milde tot matige alzheimer. Aan het einde van de interventie was de CDR-score significant verschillend tussen de groepen. Deze score was gedaald in de interventiegroep, terwijl deze steeg in de placebogroep. Daarnaast was de antioxidatieve capaciteit toegenomen in de interventiegroep, wat bleek uit lagere MDA-waarden en hogere TAC-waarden. Deze waarden waren in de placebogroep respectievelijk juist gestegen of onveranderd gebleven. Ook was de bloeddruk lager bij mensen in de interventiegroep, en scoorden ze beter op de vragenlijsten voor geheugen en levenskwaliteit. Scores voor depressieve gevoelens bleven echter onveranderd bij beide groepen. Verder werden er geen bijwerkingen gevonden van het gebruik van deze dosis fenegriek [6].

Fenegriek lijkt dus mogelijk een positief effect te kunnen hebben op de geheugenfunctie en kwaliteit van leven bij milde tot matige gevallen van de ziekte van Alzheimer, maar niet op depressieve gevoelens. Dit laatste is opmerkelijk omdat in eerdere studies fenegriek wel depressieve gevoelens verbeterde bij vrouwen in de menopauze [7]. Mogelijk komt dit verschil doordat andere oorzakelijke factoren een rol spelen bij depressies bij vrouwen in de menopauze dan bij patiënten met milde vormen van de ziekte van Alzheimer. Meer studies waarbij wordt gekeken naar het effect van fenegriek op depressieve gevoelens zouden dit kunnen onderzoeken. Het bloeddrukverlagende effect is echter wel in lijn met eerdere resultaten van klinische studies bij gezonde mensen en patiënten met diabetes type 2 [8,9]. Foroumandi et al. gebruikten een relatief kleine studiepopulatie en volgden patiënten slechts voor een relatief korte periode. De positieve resultaten van deze studie zijn veelbelovend, maar deze dienen bevestigd te worden in vervolgonderzoek met een langere onderzoeksduur en met een bij voorkeur grotere studiepopulatie, om de effecten beter te kunnen beoordelen op klinische relevantie.

Referenties: [1] Tiwari S. et al. Alzheimer’s disease: pathogenesis, diagnostics, and therapeutics. Int J Nanomed. 2019;14:5541-5554. [2] Breijyeh Z. & Karaman R. Comprehensive review on Alzheimer’s disease: causes and treatment. Molecules. 2020;25(24):5789. [3] De la Rosa A. et al. Physical exercise in the prevention and treatment of Alzheimer’s disease. J Sport Health Sci. 2020;9(5):394- 404. [4] Nunomura A. et al. Involvement of oxidative stress in Alzheimer disease. J Neuropathol Exp Neurol. 2006;65(7):631-641. [5] Varshney H. & Siddique YH.Pharmacological attributes of fenugreek with special reference to Alzheimer’s disease. Curr Alzheimer Res. 2023;20(2):71-79. [6] Foroumandi E. et al. The effects of fenugreek seed extract supplementation in patients with Alzheimer’s disease: a randomized, double‐blind, placebo‐controlled trial. Phytother Res. 2023;37(1):285- 294. [7] Khanna A. et al. Efficacy of a novel extract of fenugreek seeds in alleviating vasomotor symptoms and depression in perimenopausal women: a randomized, double‐blinded, placebo‐controlled study. J Food Biochem. 2020;44(12):e13507. [8] Hadi A. et al. The effect of fenugreek seed supplementation on serum irisin levels, blood pressure, and liver and kidney function in patients with type 2 diabetes mellitus: a parallel randomized clinical trial. Complement Ther Med. 2020;49:102315. [9] Prasath R. et al. Impact of fenugreek on blood pressure. Annals of RSCB. 2021;25(2):2685-2691.

Kruiden en voeding tegen Alzheimer

Noten, vette vis, bessen, kruiden (salie, citroenmelisse, geelwortel) en verrassend genoeg ook koffie en chocolade kunnen helpen bij dementie en de ziekte van Alzheimer.

Bij de ziekte van Alzheimer hebben we te maken met een globale achteruitgang van het functioneren van delen van de hersenen, die nodig zijn voor oriëntatie  geheugen en verwante vormen van gedrag. Wandelen, goed dieet (vis) en ook kruiden kunnen ondersteunend werken. Kortgeleden werd een mooi overzichtsartikel over de waarde van kruiden bij Alzheimer gepubliceerd, waaruit blijkt dat Melissa officinalis (oertinctuur 3 maal daags 20 druppels) en Ginkgo een positieve bijdrage kunnen leveren bij het ondersteunen van geheugenproblemen. Ook Salvia, enkele Chinese kruiden en ook geelwortel en gember kunnen helpen bij symptomen van de ziekte van Alzheimer. 

Bij deze aandoening is het zo dat zich een bepaald eiwit in de hersenen gaat afzetten: het bèta-amyloïd. De overproductie van dit ontstekingseiwit, dat zich neerzet onder de vorming van “seniele plaques” in de hersenen, is nefast voor het functioneren en het onderling communiceren van zenuwcellen. Uiteindelijk sterven de al slecht werkende zenuwcellen af en leidt de ziekte in verschillende stadia tot totale dementie en volledige afhankelijkheid.

Onderzoeken met gember

Mogelijk kan ook gember de verergering van Alzheimer afremmen. De invloed van gember op alzheimer is uit onderzoek bij ratten gebleken. 

Gember in een dagelijkse dosering van 108 of 216 mg/kg leidde tot bescherming tegen en herstel van alzheimerverschijnselen. De inhoudsstof 6-gingerol speelt hierbij een belangrijke rol, omdat deze verbinding de werking van β-amyloïdpeptiden onderdrukt. Deze peptiden spelen een sleutelrol bij de plaquevorming bij alzheimer en lijken gestimuleerd te worden door verhoogde ROS-spiegels. Ook verhoogt gember de werking van endogene antioxidantenzymen zoals superoxidedismutase (SOD) en glutathion. Ten aanzien van parkinson leidde het toedienen van 6-shogaol in een muizenmodel tot een significante verlaging van astrogliosis, oftewel de abnormale toename van het aantal astrocyten, en van microgliosis, ofwel de verandering van microgliacellen in de hersenen. Daarbij had de genoemde verbinding 6-shogaol ook een ontstekingsremmend effect.

Meer info op 

https://sites.google.com/site/kruidwis/fytotherapie/alzheimer-ziekte

https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/51250-tuinbonen-de-bijbel-en-alzheimer.html