Guldenroede op zondag

Ondertussen 1 september. 's Morgens is het hier in Bretagne al best fris, maar gelukkig verdrijft de opkomende zon al snel de kilte uit de fris gewassen natuur. Nog even naar bakker en supermarkt, ook in Frankrijk zijn de bakkers de hele zondag en de supermarkten zondag voormiddag open. In de terugweg pluk ik nog wat bloeiende echte guldenroede, wel wat laat, maar ze stonden er nog zo mooi bij, dat ik niet aan de verleiding kon weerstaan om, niet alleen wat bloeitoppen te plukken maar ook enkele planten met wortel en al te oogsten om in de tuin te planten. Ook dat is natuurlijk niet het goeie moment, maar ik weet uit ervaring dat, goed terug gesnoeid, de stevige wortelstokken weer vlot nieuwe planten vormen.

Naast zijn klassiek gebruik bij blaasontsteking en reumatische klachten, lijkt guldenroede ook een cardioprotectief effect te hebben. Interessant is dan om guldenroede en meidoorn te combineren. Lees http://godefridi.blogspot.fr/search?q=solidago

Herbal remedies based on goldenrod (Solidago virgaurea L.) have been well-tried for centuries in the treatment of urinary tract diseases. Investigations in molecular pharmacology could show new mechanisms responsible for the biological effect of natural product from goldenrod extracts. The use of such herbal preparations with a rather complex action spectrum (anti-inflammatory, antimicrobial, diuretic, antispasmodic, analgesic) is especially recommended for treatment of infections and inflammations, to prevent formation of kidney stones and to help remove urinary gravel. This therapy is safe at a reasonable price and does not show drug-related side-effects. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15638071

Over een plant van het moment: Echte guldenroede

Het oogsten van de echte guldenroede komt er aan. Hier een uittreksel uit het boek Chemin des Herbes van Thierry Thevenin over guldenroede. Zoals hij schrijft moeten de bloeitoppen bij het begin van de bloei geplukt worden, omdat de bloemen ook na het plukken de neiging hebben om zaad te vormen. Om te overleven dus. Goed voor de plant maar slecht voor de geneeskrachtige kwaliteit.

Solidaginis sumitatis / Bloeitoppen van echte guldenroede

Cueillir : On récolte les sommités fleuries en juillet août à la faucille. Une station abondante permettra de ramasser assez facilement une dizaine de kg à l’heure soit 3 kg secs. Cette plante ayant une bonne capacité de régénération par les graines, on assurera le devenir du site en laissant environ 1/10ème des pieds tranquilles. Laissez de préférence les pieds les plus beaux. Comme c’est le cas chez de nombreuses Astéracées, la Verge d’or possède une étonnante faculté de mener ses fleurs jusqu’au stade de la graine même lorsqu’on l’a coupée. Vous devez donc la cueillir en tout début d’épanouissement (encore presque en bouton), et la tronçonner avant de l’étaler en couches minces, sous peine de voir votre séchoir empli d’aigrettes plumeuses voletant au moindre souffle. De plus, la récolte serait alors sans grande valeur médicinale.

Gele kleurstof winnen uit de guldenroede

Utiliser : Le Solidage est avant tout connu pour ses propriétés diurétiques et astringentes. Elle est employée en cas d’infection ou d’œdème rénal (Boullard). Pourtant le nom Solidage vient du latin solidare qui signifie consolider, cicatriser. Elle est effectivement un vulnéraire traditionnel, ce qui pour une plante astringente est normal. La Verge d’or du Canada jouit des mêmes vertus cicatrisantes.

Ces deux espèces sont utilisées en teinture. Elles donnent une couleur jaune assez belle et assez solide à raison de 20 % du poids de la fibre à teindre. C’est cet usage qui a valu au Solidage le nom d’ « herbe aux juifs », comme d’autres plantes tinctoriales capables de donner une couleur jaune. La coutume, parfois obligée dans le monde chrétien pour les juifs de porter du jaune est ancienne. Instaurée par la papauté au Moyen-âge, elle a été abolie en Avignon en 1792 seulement...

Onze Dodonaeus schrijft in zijn Cruijdeboeck deel 1 capitel 98, Van Gulden roede Cracht en werckinghe
'Gulden roede es oock een wondecruyt en heeft alle cracht van Heydensch wondtcruyt/ ende mach daer voor in alle saken daer dat Heydensch wondtcruyt goet toe es gebruyckt worden.
Gulden roede in wijn ghesoden ende ghedroncken es seer goet tseghen den steen sonderlinghe van den nieren/ ende doet den selven breken ende met dat water rijsen ende afgaen. Tselve doet oock dat water van dit cruyt met wijn ghedistilleert ende een tijt ghedroncken.' Samentrekkend, bloedstelpend (oude naam heidens wondkruid) en urinedrijvend tegen niergruis, dat zijn de 2 medicinale kwaliteiten waar guldenroede ook nu nog voor bekend is.

Lees ook https://sites.google.com/site/kruidwis/kruiden-a/solidago-species-guldenroede

Guldenroede en dophei

Nog even wat plukken, voor ik morgen voor een week naar België vertrek. Op vakantie???? De dopheide bloeit en we willen er een mededrank mee bereiden.

Heidegebieden zijn er hier genoeg. Dopheide, struikheide, brem maar vooral gaspeldoorn vinden we veel. En deze stekelige struik maakt het niet altijd gemakkelijk om schramvrij te plukken. Ik rij, met de auto deze keer, richting Scrignac, langs de weg bloeit de dophei nog volop maar ondanks de rustige wegen, wil ik toch liever in een proper heidegebied plukken. Dat vind ik tussen Scrignac en Guerlesguin, waar naast de dopheide ook de struikheide voorzichtig aan zijn bloei is begonnen. Een grote bos dophei, Erica tetralix is vlug geplukt, alhoewel het wel wat zoeken is naar nog fris bloeiende struiken.
In het terugrijden vind ik veel bloeiende guldenroede langs de wegkant, de bloeitoppen zijn een van onze beste nierkruiden en van deze Solidaginis herba wil ik vandaag nog tinctuur maken.

Heidevelden, de oergebieden van vroeger. Mellie Uyldert kon er zo mooi, ouderwets romantisch over schrijven. 'In het voorjaar schuimt het goudgeel van de brem over het heipad, die taaie struiken, sober en houtig, bij de hei behorend. En met hun allen vormen zij de heidegemeenschap: de droge grond met haar paarse, honinggeurige heidekleed, het dennenbos met de bosbessen, de jeneverbes, de groepjes berken en in het najaar de vele paddenstoelen! De dophei bij het poeltje, met de kruipwilg, de kraaiheide met haar zwarte besjes voor de kraaien, de vossebes en de veenbes. De roosjes en de bramen. De brem. De witte vuur-stenen. De eenzaamheid en de wind met zijn oude verhalen, de jagende wolken. De schapen, de elk jong scheutje opknabbelen en zo de hei bewaren, die anders in bos zou veranderen. En in de nazomer, als de heide bloeit, het gonzende bijenvolk, dat de honing komt halen, af en aan vliegend uit de korven, die de imker aan de rand van de heide gezet heeft des nachts. De zon, de stilte, het zoemen'. Uit Plantenzielen.

Lees ook http://kunst-en-cultuur.infonu.nl/mythologie/36317-heide-zijn-geschiedenis.html

Guldenroede bloeit

 Ik zag de echte guldenroede vandaag bloeien langs de weg naar Huelgoat. Helaas stonden er slechts een tiental planten en dus heb ik ze laten staan. We wachten op een beter moment en op een betere plaats om deze basisplant voor nieren en urinewegen te oogsten. In onze nieuwe tuin heb ik nog geen guldenroede aangeplant.
Gelukkig mag er naast de echte guldenroede ook verschillende andere soorten medicinaal gebruikt worden oa Solidago canadensis en Solidago gigantea, respectievelijk de Canadese en de Late. De Canadese heb ik gisteren al wat geoogst, het is een uitheemse soort die je nu veel verwilderd langs wegen en rivieren kan aantreffen.

Naamverklaring
Solidago zou afkomstig zijn van solidare of solidum agare: gezond of vast maken, omdat guldenroede vroeger als een wondhelende plant bekend was. De soortnaam virgaurea komt van virga (roede of tak) en aurea (goud), vanwege de rechte stengel met goudgele bloemen. In mijn fantasie slaat het ook op een goede, goude, gulden roede omwille van de urineafdrijvende werking. De Nederlandse naam is daarmee ook duidelijk. Heidens wondkruid is een oude naam die o.a. bij Petrus Nylandt is terug te vinden. Men beweerde dat in de Middeleeuwen de Arabische Saracenen het kruid gebruikten als wondhelend middel en deze volkeren werden natuurlijk als heidens beschouwd, vandaar ook de latijnse naam Solidago sarracenica. Daarmee zijn dan ook de 2 voornaamste farmacologische werkingen, een adstringerende en een diuretische, bekend.
http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/alternatief/23261-guldenroede-voor-gouden-urine.html
https://sites.google.com/site/kruidwis/kruiden-a/solidago-species-guldenroede

Golden Rod is an ingredient in the Swiss Vulnerary, faltrank. It is astringent and diuretic and efficacious for stone in the bladder. It is recorded that in 1788 a boy of ten, after taking the infusion for some months, passed quantities of gravel, fifteen large stones weighing up to 1 1/4 OZ., and fifty over the size of a pea. It allays sickness due to weak digestion.
http://www.botanical.com/botanical/mgmh/g/golrod26.html

Orally, goldenrod is used as a diuretic, anti-inflammatory, and antispasmodic. It is also used orally for gout, rheumatism, arthritis, eczema, and other skin conditions. Goldenrod is also used for acute exacerbations of pulmonary tuberculosis, diabetes, enlargement of the liver, hemorrhoids, internal bleeding, allergic rhinitis, asthma, and prostatic hypertrophy. It is also used as "irrigation therapy" where it is taken with copious amounts of fluids to increase urine flow to treat inflammatory diseases of the lower urinary tract, urinary calculi, and kidney gravel. As "irrigation therapy," it is also used as prophylaxis for urinary calculi and kidney gravel.
Topically, goldenrod is used as a mouth rinse for inflammation of the mouth and throat and externally for poorly healing wounds.

http://naturaldatabase.therapeuticresearch.com/nd/Search.aspx?cs=&s=nd&pt=100&id=84

Guldenroede onderweg

Met een wagen volgeladen van Bellegarde-en-Diois naar De Haan aan Zee. Onderweg in de berm langs de autoweg zien we regelmatig Echte guldenroede in gele bloei. In mijn Bellegardetuin was de plant al volledig uitgebloeid, hier zou het nu het moment zijn om te plukken. Het zijn immers de bloeitoppen die geoogst worden, alleen langs de péage mag en kan ik niet stoppen en loodvrij zullen die planten hier ook wel niet zijn. Dus toch maar wachten tot in België.
Voor mij blijft deze Solidago nog altijd de basisplant voor nieren en urinewegen. Te gebruiken bij oedeem, blaasontsteking, niergruis en zelfs nuttig bij reuma, dan wel combineren met bvb moerasspirea en berkenblad.

Ook Dodoens in zijn Cruydboeck van 1554 is het met mij eens:  'gulden roede in wijn ghesoden ende ghedroncken es seer goet tseghen den steen sonderlinghe van den nieren/ ende doet den selven breken ende met dat water rijsen ende afgaen. Tselve doet oock dat water van dit cruyt met wijn ghedistilleert ende een tijt ghedroncken'.

Ernstige informatie over kruiden kan ik wel waarderen, alhoewel vreemde recepten blijven toch aanlokkelijk. Hier dan een kruidenmengsel uit 1681 tegen de 'lammigheit van de tong endie de spraak verloren hebben, neemt bladen van Bernagie, Gulde roede van elkx een goede hand vol'. Is dit een uitspraak van een  idioot of zit er toch een verborgen waarheid in zo'n recept?

Guldenroede, gewoon een wild plantje tussen Dijon en Beaune, en....een herborist op weg naar De Haan aan Zee.

Lees ook  http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/guldenroede-voor-gouden-urine.html

Over guldenroede

Over Guldenroede. Ondanks de hete, droge zomer bloeit de Echte guldenroede op zijn gewone tijd, dus geen 14 dagen vroeger zoals de druiven, de maïs of de peren
Guldenroede nog steeds mijn basisplant voor nieren en urinewegen, moet tijdens de bloei, dus nu geoogst worden. De kleine gele bloemetjes worden gelukkig samen met stengels en stengelbladeren geplukt, zo krijgen we tenminste wat meer opbrengst. Ook andere Solidagosoorten mogen gebruikt worden, bijvoorbeeld de Canadese guldenroede, die al enkele weken eerder bloeide en ook de Late guldenroede, die zijn bloeiperiode pas eind september heeft. Wel handig voor een plukker-herborist zo kunnen we de oogst spreiden.
Een week geleden heb ik wat guldenroede uit de bergen meegebracht. De echte neemt daar natuurlijk zijn gedrongen berggedaante aan, hij is 30 cm korter dan die uit de lage landen. Geen andere soort?

De monografie van Solidago virgaurea van de ESCOP beschrijft dat toepassing van extracten geïndiceerd zijn ter uit- en doorspoeling van de urinewegen en de ter eliminatie van toxinen, in het bijzonder bij aandoeningen die gekenmerkt worden door ontstekingen en steenvorming. Daarnaast beveelt de ESCOP extracten aan als adjuvans bij de behandeling van bacteriële ontstekingen aan de urinewegen.

Door wetenschappelijk onderzoek weten we dat gestandaardiseerde plantenextracten de diurese bevorderen. In zowel dier- als humane studies pasten onderzoekers extracten toe bereid uit luchtgedroogde, bovengrondse plantendelen die men tijdens de bloeiperiode verzamelt en standaardiseert op minimaal 0.3% flavonoïden.

In een dubbelblind placebo gecontroleerd onderzoek waar gezonde vrijwilligers aan deelnamen bleek de diurese bij de groep die een alcohol extract van guldenroede kreeg toegediend, aanzienlijk toe te nemen. Men constateerde een verhoging van de geproduceerde urine van 27%. In een open studie namen 53 patiënten aan deel die leden aan ontstekingen van de urinewegen. Zij werden behandeld met een gestandaardiseerd plantenextract. Bij 76% van de patiënten verdwenen alle symptomen na de behandeling met het extract.

Dierstudies bewezen dat de leiocarposiden (een saponine-derivaat) vermoedelijk zowel ontstekingsremmend als pijnstillend werken. De flavonoïden verminderen vooral de permeabiliteit van de bloedvaten en vermeerderen de vaatweerstand (Van Hellemont). Sommige auteurs stellen dat guldenroede ook spasmolytische, bloeddrukverlagende en sedatieve eigenschappen bezit.