Fytotherapie: Arnica-gel met succes getest op pijnlijke handartrose

Artrose is de meest voorkomende gewrichtsaandoening, Om pijn te verminderen, de functie te verbeteren en degeneratieve schade op de lange termijn uit te stellen, worden naast chirurgische en fysieke maatregelen pijnstillende en ontstekingsremmende medicijnen gebruikt. Het inwendig gebruik van dergelijke medicijnen gaat echter vaak gepaard met bijwerkingen. Uitwendige toepassing is daarom een ​​interessant alternatief. De werkzame stof ibuprofen in gelvorm wordt vaak gebruikt als synthetisch ontstekingsremmend medicijn.

Arnica is een van de geneeskrachtige planten met ontstekingsremmende effecten. In de kruidengeneeskunde kent inwrijven met arnica-extracten voor de behandeling van verstuikingen en inflammatoire gewrichtsziekten een eeuwenoude traditie. Arnicae flos, de bloemen van het Valkruid en daaruit bereide preparaten worden uitsluitend uitwendig gebruikt. Toepassing vindt Arnica bij de gevolgen van verwondingen en ongelukken, zoals bloeduitstortingen, verstuikingen, bij oppervlakkige ontstekingsprocessen bijvoorbeeld ten gevolge van insectensteken en bij ontstekingen van mond- en keelholte. De sesquiterpeenlactonen oa helenaline in de plant geven een scheikundige verklaring voor zijn werking. Deze stoffen hebben een ontstekingswerende werking maar kunnen ook irritatie veroorzaken. Verder wordt Arnica uitwendig als zalf, olie of gel gebruikt bij reumatische klachten en bij steenpuisten.

Een gecontroleerde studie met 198 patiënten onderzocht de effectiviteit en verdraagbaarheid van een arnica-gel voor pijnlijke artrose van de hand in vergelijking met behandeling met een ibuprofen-gel. 100 patiënten werden behandeld met arnica-gel en 98 met ibuprofen-gel. Beide groepen bestonden voor ongeveer twee derde uit vrouwen en voor een derde uit mannen. Bij de uitvoering waren twintig Zwitserse klinieken en medische praktijken betrokken.

Uit het onderzoek bleek dat de 2 gelpreparaten: de pijnintensiteit en de handfunctie verbeterden in beide groepen. Arnica is ongetwijfeld een van de geneeskrachtige planten die een waardevolle rol kunnen spelen bij de behandeling van artritische handproblemen.

Bronnen

• Volker Schulz; Pijnlijke artrose in het handgebied: Arnica-gel heeft een gelijkwaardige werking als ibuprofen-gel.
• Widrig R, Suter A, Saller R, Melzer J; Kiezen tussen NSAID en arnica voor de plaatselijke behandeling van handartrose in een gerandomiseerde, dubbelblinde studie. Reumatol Int 2007; 27: 585 – 591
• https://wetenschap.infonu.nl/scheikunde/45758-arnica-inhoudstoffen-en-werking.html
• https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/natuurgeneeswijze/34569-arnica-of-valkruid.html

Wilg, gewillige bomen

Wilg, gewillige bomen. Wie kent ze niet! Ook nu, in de winter is er geneeskrachtig met deze boom wat mee aan te vangen. Het oogsten van de schil. Het afpellen heb ik het lang geleden geleerd van mijn geit, die met haar tanden een stukje los knabbelde en met 1 ruk een meter lange sliert los trok. 

Over de schors van de schietwilg dus. Salix alba is de officiële naam van de boom en de schors is de originele bron van salicylzuur, een bekend Non Steroid Anti Inflammatory Drug (NSAID). Het wordt gebruikt om inflammatoire aandoeningen, koorts en pijn te verlichten. Hoewel salicylzuur pas sinds 1897 officieel op de markt is, bestaat dit middel al meer dan 3500 jaar. In een Egyptisch schrift, dat 877 medicijnrecepten bevat, staat namelijk een recept tegen reuma en rugpijn. We weten nu dat de werkzame substantie van dit recept vooral op salicylzuur berustte. 

Ongeveer duizend jaar later schreef Hippocrates over het sap van de wilgenbast, dat het zou helpen tegen koorts en pijn. Onderzoek geeft aan dat de anti-inflammatoire activiteit van Salix te danken is aan synergetische effecten van flavonoïden, tanninen en salicylalcoholen. Gezamenlijk zorgen deze voor enerzijds een remmend effect op de productie van vrije radicalen en anderzijds op het enzym cyclo-oxygenase hetgeen de omzetting van arachidonzuur naar prostaglandinen remt [1]. 

Anti-inflammatoir

 Er is een gerandomiseerd, placebo gecontroleerd onderzoek gedaan naar de effectiviteit van Salix alba bij oudere mensen met osteo-artritis. Het onderzoek is uitgevoerd in een ziekenhuis en de pijn is gemeten door zowel patiënt als arts. De effectiviteit van Salix alba werd aangetoond, maar kon niet verklaard worden door de gebruikte hoeveelheid salicine (240 mg p/d). Salicine is een salicylalcohol dat anti-inflammatoire en analgetische eigenschappen bezit nadat de lever het heeft omgezet in salicylzuur. Salix alba heeft behalve nog veel meer salicylalcoholen ook flavonoïden en tanninen die kunnen bijdragen aan de werking. Daarom werd er meer onderzoek gedaan om te kijken of er een ander mechanisme aan ten grondslag lag. COX-2 (een cyclo-oxygenase) en lipoxygenase werden geremd en het bleek dat het enzym COX-1 niet werd beïnvloed, terwijl dat het enzym is welke voor de vele, met name gastrointestinale bijwerkingen van aspirine verantwoordelijk is [5].

In een andere studie werden drie groepen patiënten (n=210) met niet specifieke lage rugpijn gedurende vier weken gevolgd. Zij kregen twee gestandaardiseerde doseringen van Salix alba: één met 120 mg of één met 240 mg salicine per dag. Het aantal pijnvrije patiënten voor tenminste vijf dagen in de vierde week van behandeling nam toe in de placebogroep naar 4, in de 120 mg - groep naar 15 en in de 240 mg - groep naar 27. Het aantal patiënten dat tramadol nodig had verminderde naar 33 in week 4 voor de placebogroep, naar 10 voor de 120 mg - groep en naar 3 voor de 240 mg - groep. De totale Arhus-index, pijnindex, invaliditeitsindex en fysieke beperkingsindex veranderden niet in de placebogroep, maar verbeterden wel in de 120 mg - en 240 mg - groep [6].

Referenties

1. Farinacci M, Colitti M, Sgorlon S; Immunomodulatory activity of plant residues on ovine neutrophils; Veterinary Immunology and Immunopathology 126 (2008) 54–63
2. Poblocka-Olech L, van Nederkassel A.M., Vander Heyden Y et al; Chromatographic analysis of salicylic compounds in different species of the genus Salix; J. Sep. Sci. 2007, 30, 2958 – 2966
3. Poblocka-Olech L, Krauze-Baranowska M; SPE-HPTLC of procyanidins from the barks of different species and clones of Salix; Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis 48 (2008) 965–968
4. Sharpe, P.A.; Granner M.L., Conway J.M. et al; Availability of Weight-Loss Supplements: Results of an Audit of Retail Outlets in a Southeastern City; Journal of the American Dietetic Association December 2006 Volume 106 Number 12
5. Williamson E.M.; Synergy and other interactions in phytomedicines; Phytomedicine,Vol. 8(5), pp. 401–409
6. Gagnier,JJ; ND, van Tulder M.W; Berman B et al; Herbal Medicine for Low Back Pain, A Cochrane Review; Spine Volume 32, Number 1, pp 82–92