Wandelen en rode kornoelje

Mijn auto naar de garage gebracht en dan te voet naar huis gewandeld. Er dan maar een kruidenwandeling voor mezelf van gemaakt. Zonder publiek, in stilte dus. Wel wat vreemd maar ook bevrijdend. Planten in de berm als gezelschap.

Kweeperen langs de weg, bedauwde kiemplantjes van de bleke klaproos, de schimmel muurschotelkorst die de oude betonnenbrug over de Hermeton aantast, melige toorts in de rotsen en de opvallende rode kornoelje. Allemaal planten met een verhaal.

Over de rode kornoelje dan maar. 

De rode kornoelje dankt zijn naam aan de in de herfst rood verkleurende bladeren. De struik groeit in heggen en loofbossen met een voorkeur voor vochtigheid en toch wat voedselrijke bodem. De witte bloemen van de rode kornoelje staan in een soort schermpje of tuil. Nu vallen vooral de rode bladeren en de zwarte besachtige steenvruchten op. Door het hoog gehalte aan looistoffen zijn de bessen niet echt goed eetbaar. Verdrogend en samentrekkend in de mond, volgens recente onderzoeken mogelijk wel goed voor de huid en voor het tandvlees. Mondpoelingen en kompressen op de huid?

De oudste vondsten van rode kornoelje dateren van zowat 7000 jaar voor onze tijdrekening. In de steentijd werden twijgen verwerkt tot manden en visfuiken. Ötzi, de ijsman, had pijlen bij zich gemaakt van kornoeljehout. Het hout werd ook gebruikt om er wandelstokken van te maken omdat het zo hard en sterk was. Het witte, maar taaie, hout is geschikt voor het maken van pijlen, handvatten voor messen, pennen, stelen voor gereedschap, instrumenten, kammen en raderen. Pitten werden in vroeger tijden gebruikt om een wasachtige stof uit te winnen. 

Wetenschappelijk onderzoek

Vijf nieuwe verbindingen, een flavonolglycoside (1), een megastigmane (2), 2 cyclohexylethanoïden (3, 4), en een phenylethanoid derivaat ( 5), samen met 15 bekende verbindingen ( 6 - 20) waaronder flavonoïd glycosiden, cyclohexylethanoïden, en fenolische verbindingen zijn geïsoleerd uit de steenvruchten van Cornus sanguinea. Alle structuren zijn bepaald door 1D en 2D NMR spectroscopische analyse en massaspectrometrie data. Het antioxiderende vermogen van de meest representatieve geïsoleerde verbindingen werd geëvalueerd in het waterstofperoxide (H2O2)-geïnduceerde premature cellulaire verouderingsmodel van menselijke huid- en tandvlees-fibroblasten. Verschillende derivaten gingen de toename van reactieve zuurstofspecies (ROS) productie in beide cellulaire modellen tegen.  Van de meest veelbelovende verbindingen waren de verbindingen 8, 14 en 20 in staat om celveroudering tegen te gaan, door de expressie van p21 en p53 te verminderen. Bovendien verminderde verbinding 14 de expressie van inflammatoire cytokines (IL-6) in beide celmodellen en ging de afname van collageenexpressie tegen die werd geïnduceerd door de H2O2 in dermale menselijke fibroblasten. Deze gegevens benadrukken de anti-aging eigenschappen van verschillende geïsoleerde verbindingen van Cornus sanguinea vruchten. Al deze gegevens ondersteunen het mogelijke gebruik van de steenvruchten bij de behandeling van huid- of parodontitisletsels.

Referentie. Planta Med. 2021 Aug;87(10-11):879-891. doi: 10.1055/a-1471-6666. Epub 2021 Apr 15. Cornus sanguinea Fruits: a Source of Antioxidant and Antisenescence Compounds Acting on Aged Human Dermal and Gingival Fibroblasts

Over flavonoïden dan maar

Wil je langer leven? Gooi dan zoveel mogelijk voedingsmiddelen die alleen maar lege energie leveren uit je dieet, en vervang ze door flavonoidrijke voedingsmiddelen als groenten, fruit, cacao en thee. Onderzoekers van de University of Western Australia ontdekten in een kleine epidemiologische studie dat een dieet met veel flavonoïden de sterftekans dramatisch verlaagt.

De onderzoekers volgden 1063 vrouwen, die allemaal ouder dan 75 waren, gedurende 5 jaar. De vrouwen hadden aan de hand van vragenlijsten verteld wat ze aten, en de onderzoekers berekenden op basis daarvan hoeveel flavonoïden de vrouwen binnenkregen.

Ze verdeelden de vrouwen in 3 even grote groepen aan de hand van hun inname van flavonoïden. De low-groep consumeerde dagelijks minder dan 547 milligram flavonoïden, de moderate-groep consumeerde dagelijks 547-813 milligram flavonoïden, en de vrouwen in de high-groep kregen dagelijks meer dan 813 mg flavonoïden binnen.

Resultaten

In de periode dat de onderzoekers de vrouwen volgden, overleden 17 vrouwen in de low-groep, 13 in de moderate-groep en 5 in de high-groep. Een hoge inname van flavonoïden beschermde tegen zowel dodelijke hart- en vaatziekten als tegen dodelijke vormen van kanker.

Bron:Am J Clin Nutr. 2015 May;101(5):1012-20.

Meer over flavonoïden. https://sites.google.com/site/kruidwis/inhoudsstoffen/flavonoieden

Soorten flavonoïden

	Isoflavones zitten onder meer in peulvruchten, en dan vooral in soja. De structuurformule van isoflavon zie je hiernaast.
	Anthocyanidines zitten onder meer in bessen. Amerikaanse onderzoekers vonden vooral hoge concentraties in kruisbessen. [J Agric Food Chem. 2006 May 31;54(11):4069-75.] De structuurformule van anthocyanidine zie je hiernaast.
	Flavanones zitten onder meer in citrusvruchten, zoals grapefruits, sinaasappels en limoenen. [Journal of Food Composition and Analysis 19 (2006) S74–S80.] De structuurformule van flavanon zie je hiernaast.
	Flavones zitten onder meer in appels, uien, selder en thee. [J Am Diet Assoc. 2002 Oct;102(10):1414-20.] De structuurformule van flavon zie je hiernaast.
Flavonol	Flavonoles zitten onder meer in appels, uien, selder en thee. [J Am Diet Assoc. 2002 Oct;102(10):1414-20.] De structuurformule van flavonol zie je hiernaast.
	Flavanoles en proanthocyanidines zitten onder meer in cacao en bessen. [J Nutr. 2004 Mar;134(3):613-7.] Hiernaast zie je de structuurformules van flavanol (boven) en proanthocyanidine (onder).

Bessen, flavonoïden en geheugen

Zwarte bessen, aalbessen, bosbessen maar ook bramen en vlierbessen die nu nog geplukt kunnen worden bevatten veel flavonoïden, vooral anthocyanidinen. Deze flavonoïden lijken de cognitieve functie te kunnen ondersteunen.
Tijdens de bekende Nurses’ Health Studie, opgezet in 1976 in de Verenigde Staten, is door de deelnemers vanaf 1980 elke vier jaar een voedselfrequentielijst ingevuld. Voor een nieuwe analyse werden de gegevens gebruikt van metingen van de cognitieve functies die gedurende de periode 1995-2001 op drie verschillende momenten en met een tussentijd van telkens twee jaar waren geregistreerd. De steekproef uit het cohort telde ruim 16.000 vrouwen van 70 jaar of ouder. Van deze steekproef werd de gemiddelde, langetermijninname van bessen en flavonoïden vergeleken met de mate van cognitieve achteruitgang. Om een goed beeld te krijgen van de voedselinname is de gemiddelde inname vanaf 1980 tot de eerste cognitieve meting (in 1995) bepaald.

Uit de studie bleek dat een hogere inname van blauwe bessen en aardbeien geassocieerd was met een langzamer verloop van de cognitieve achteruitgang. De gevonden verschillen waren gelijk aan de verschillen die werden gevonden bij een leeftijdsverschil van 1,5-2,5 jaar. Dit indiceert dat een hoge inname van bessen de cognitieve achteruitgang tot 2,5 jaar kan vertragen. Hetzelfde effect werd gevonden bij de hoogste inname van anthocyanidinen en totaal flavonoïden. Dit suggereert dat het vooral deze bioflavonoïden zijn die voor het effect zorgen.

Devore EE et al: Dietary intakes of berries and flavonoids in relation to cognitive decline; Ann Neurol. 26 april 2012, doi 10.1002/ana.23594 [Epub adhead of print]. PMID 22535616.

Over vlier en bosbes zie
http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/gezonde-voeding/38825-bosbes-in-soorten.html
http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/alternatief/22937-vlier-geen-verboden-vrucht.html
https://sites.google.com/site/kruidwis/kruiden-a/sambucus