Rozenbotteljam

Veel wilde en andere medicinale vruchten zijn nu te oogsten. Rozenbottels natuurlijk, Rosa
canina en Rosa rugosa. Deze laatste, Rimpelroos of Japanse bottelroos is veel vleziger dan onze
Hondsroos, je vind ze veel in de duinen, maar ook in de stedelijke plantsoenen, alhoewel dat
natuurlijk niet de properste plaatsen zijn om ze te plukken. Wacht niet te lang, want als deze
vruchten goed rijp zijn, vinden witte wormpjes het vruchtvlees ook wel smakelijk en gezond.

Soms kun je nu zelfs nog wat bloemen van de tweede bloei plukken, deze bloemen zijn bijzonder aromatisch en geschikt om een naar rozen geurende gelei of siroop te maken. Niet alleen rozenbottels, maar ook duindoorn en meidoornbessen kunnen nu geplukt worden.

Rozengelei of siroop
Een zeer eenvoudige rozensiroop kun je maken door een laagje bloemblaadjes van de rimpelroos om en om de bestrooien met suiker, ongeveer 1 week in een glazen bokaal op kamertemperatuur te laten trekken en dan uit te zeven. Je krijgt dan een zeer aromatische, wel nogal vloeibare siroop, die een licht ontsmettende en samentrekkende werking heeft en dus tegen keelpijn en heesheid werkzaam is. Maar natuurlijk kan hij ook als lekkernij op pannenkoeken of in nagerechten gebruikt worden. Om deze siroop langer te bewaren moet je evenveel suiker als rozenblaadjes gebruiken en eventueel de gevulde potjes of flesjes pasteuriseren.

Recept Rozenbotteljam.
Pluk de bottels (Rosa rimpelroos) als ze donkerrood zijn, eventueel een nachtje in de vriezer (daar worden ze zoeter van). Snijd ze doormidden en verwijder de kroon en de zaadje. Was ze goed af met koud water. Zet ze op met de witte wijn

• Kook de wijn met de bottels al roerend tot een papje
• Laat 15 minuten koken en druk daarna de bottels door een zeef
• Voeg dan al roerend de suiker toe totdat deze is opgelost
• Voeg eventueel nog wat rozenblaadjes toe
• Haal de pan van het vuur en roer de rozenblaadjes door de jam
• Verdeel over goed schoongemaakte potjes

Recept Rozenbotteljam.
400 g rozenbottels eventueel met ander fruit (framboos) of meidoornbessen
100 g suiker
75 ml sinaasappelsap
1 onbespoten citroen (schil en sap)
1 kaneelstokje, circa 100 g geleisuiker

Was de rozenbottels, maak ze schoon en halveer ze. Verwijder de pitjes. Doe hierna de bottels in een pan, bedek ze met de suiker en laat dit een nacht staan.
Voeg de volgende dag 75 ml water toe en breng het geheel aan de kook. Voeg dan ook het sinaasappelsap toe en laat alles 15 minuten sudderen. Wel af en toe te blijven roeren. Was de citroen met heet water, schil hem en pers het sap uit. Doe de schil en het sap met het kaneelstokje en de geleisuiker bij de bottels. Laat het geheel nog eens 5 minuten sudderen. Druk de massa boven een pan door een zeef en breng de jam opnieuw aan de kook. Giet of schep de jam vervolgens heet in de schone potjes (soda of vaatwasser!), sluit deze goed af en laat ondersteboven afkoelen.

Over de naam Rosa canina / Hondsroos
Canina is Latijns voor hond, een soort scheldwoord in de betekenis van: geen roos voor de tuin, een rotroos. Hondsroos, Duits Hundsrose, Engels dogs rose of dog briar, Frans rose de chien.

Vele fabels zijn hierover. Oude tuinlieden geloven dat deze plant gebruikt kon worden om hondsdolheid te genezen. Zo ook de Romeinen die geloofden dat een hieruit vervaardigde essence goed zou zijn tegen hondsdolheid. Plinius verhaalt dat een Romeinse soldaat gebeten was door een dolle hond en door zijn moeder was genezen met de wortel van de hondsroos. Zijn genezende krachten waren aan haar geopenbaard in een droom, vandaar de naam canina. Ook was de plant zo bekend bij de Grieken die het semina cynosbati noemden, kynos: is hond, en batos: is doornstruik. Honds‑roos bevat vele vitaminen en andere bestanddelen, waar een drankje van werd gemaakt die bijzonder geschikt was voor oude honden. Theophrastus beschrijft de hondsroos als een boomachtige struik en spreekt van de humbug van de farmacologen die bij het uitgraven van de wortel vreemde gebruiken toepassen. Zoals dat de vruchten van de ­hondsroos met afgewend gezicht geplukt moeten worden waardoor de ogen geen gevaar lopen.