donderdag, november 02, 2023
Allerzielen op het oude kerkhof van Hastiere
vrijdag, oktober 27, 2023
Artemisia, de grijze tover in de tuin
Alsem en Zonnehoed |
Artemisia vulgaris, Bijvoet is onze inheemse Artemisia die zich op braakliggende terreinen en langs wegkanten kan uitleven. Met zijn onooglijk grijze bloempjes, het lijkt net alsof ze niet willen opengaan, en zijn net niet grijsgenoege bladeren is dit zeker niet de plant die de gemiddelde burger in zijn glad tuintje wil. In de kruidige siertuin zou een plantje misschien net kunnen, we zullen hem dan mooier maken door hem te omringen met de grijzere Alsem en bijvoorbeeld een donkerpaars bloeiend Kaasjeskruid.
Andere, lage Alsems zoals Artemisia Schmidtiana en Alpensoorten zoals Artemisia genepi zijn vooral geschikt voor de droge en kalkrijke rotstuin.
Een grappige mini-rotstuin kun je al maken door 4 rondslingerende stukken steen bij mekaar te leggen, er wat kalkrijke humus tussen te stoppen, en er dan een lage Alsem, enkele Rozenkransjes en een Zilverdistel tussen de planten en eventueel de gaatjes op te vullen met wat mos, die toch eens van dat dak gehaald moest worden. Bij mij vormen dit soort minituinen grenspaaltjes voor de grote tuin. Als, de honden er tenminste niet tegen pissen!
In de kruidengeneeskunde is het vooral Alsem (Artemisia absinthium) die samen met Venkel en Kalmoes als bitterstofplant gebruikt word. Zij wekken de eetlust op en bevorderen de vertering van het voedsel. Dus uitermate geschikt om voor een copieuze maaltijd te gebruiken. Vandaar ons aperitief voor het eten. Aperitivum is een medische term en betekent gewoon eetlustopwekkend.
Veel likeuren zoals Benedictine en Chartreuse zijn dan ook niets anders dan aftreksels van bitterplanten op alcohol. De meest beruchte is nog steeds de absint, een groen goedje waar Van Gogh en andere schilders aan verslaafd waren. De Genepi is een ander, nu nog veel gedronken aperitief, gemaakt uit verschillende Artemisia- en Achillea-soorten. Dit sterke drankje wordt je overal in de Alpen te pas en te onpas aangeboden. Vooral in de Franse berghutten, waar ik kind aan huis ben, moet je oppassen om niet dronken de bergen ingestuurd te worden.
Om geen misverstanden te kweken, het is niet de alsem maar wel de alcohol die je dronken maakt. Alsem zelf gebruik ik tijdens mijn trektochten of gewoon thuis om mijn trage maag op gang te brengen. Even een vers blaadje tussen duim en wijsvinger wrijven, en dan aan je vingers likken is al genoeg om je maag een oppepper te geven. Bitter blijft het wel!
Alsem in natuur en tuin
Artemisia absinthium groeit uitbundig op droge, stenige wegranden en paden in de Zuiderse Alpen. Ondanks zijn van nature droog en warm biotoop is hij in ons natter klimaat volkomen winterhard. Het zilvergrijze blad blijft zelfs bij ons bovengronds zichtbaar en is dus ook in de winter vers te gebruiken.
Grijze planten brengen dikwijls harmonie in een drukke veelkleurige border. Ze combineren vooral goed met paarse bloemen zoals Kaasjeskruid, Rode zonnehoed of stevige Stokrozen. De kleine gele knopbloemen van de Alsem zijn onopvallend maar juist deze bescheiden bloemen brengen evenwicht in een wat protserige border. De Alsem groeit in elke grond, maar in een zonnige en droge omgeving zal hij er compacter en grijzer uitzien, en dus mooier en makkelijker te bewerken.
Andere grijzen
Grijzer dan grijs krijg je het met Artemisia ludoviciana, een Amerikaanse soort die tot in zijn bloempjes zilverwit is, in ons klimaat goed winterhard is, door indianen bij rookrituelen gebruikt wordt en op de koop toe nog geneeskrachtig is. Wel veel waard voor weinig geld, want gewoon te koop in een gemiddeld tuincentrum.
Andere genezende grijzen die hier bij horen zijn de Echte salie, de Heiligenbloem, alleen voor de naam al zou ik hem aanplanten, de Lavendelsoorten natuurlijk en eventueel de Kerrieplant. Op het eerste gezicht lijken al die planten samen een vreemd allegaartje, maar in de tuin vormen ze een boeiend geheel barstens vol betekenis. Echt een tuin om als grijs-aard helemaal in op te gaan.
donderdag, oktober 26, 2023
Passiflora, nieuwe Escop-monografie
dinsdag, oktober 24, 2023
Grijze planten voor winters genot
- Antennaria dioica : het Rozenkransje, het laag, kruipend grijsje dat in de traditionele kruidenthee tegen verkoudheid verwerkt wordt.
- Artemisia absinthium : de bittere maar in likeur lekker smakende alsem die als aperi tief te gebruiken is. Vele andere soorten zoals Artemisia schmidtiana en Artemisia cana zijn nog glimmender grijs en worden gebruikt in de Indiaanse smuddgesticks om geur en gloed te geven in de winter.
- Cynara scolymus : is niets anders dan de Artisjok, met zijn grote grijze blad niet alleen mooi maar ook geschikt om uw kerst of andere indigestie te verlichten. De Cynara cardunculus of de Kardoen vormt prachtig groot grijs blad zelfs in de winter en kan eventueel ook als groente gebruikt worden.
- Crambe maritima: de Zeekool, gebleekt een exclusieve groente.
- Lavandula: de Lavendel voor een zomers geurtje in uw potpourri.
- Ruta graveolens 'Jackmanns blue': een variëteit van de Wijnruit met geweldig grijs blauw blad. De honden houden er niet van, maar de duiven lijken er beter van te vliegen.
- Salvia soorten: natuurlijk de Echte salie.
- Santolina chamaecyparissus: De Heiligenbloem, gemakkelijk te snoeien en te stekken. Zou ik alleen al voor de mooie naam in de tuin brengen.
- Thymus citriodorus ('Silver Queen'): Een van vele kruipende tijmsoorten, maar andere tijmen kunnen natuurlijk ook.
zaterdag, oktober 14, 2023
Majoraan bij de ziekte van Parkinson
Bij deze pilotstudie ontvingen 30 patiënten met de ziekte van Parkinson dagelijks een thee van majoraan. Het betrof hier een aftreksel van 5 gram gedroogde majoraanblaadjes op 100 ml kokend water, die de onderzoekers gedurende 15 minuten lieten trekken. 30 andere patiënten ontvingen een placebo met een sterk verdund afkooksel van majoraanstelen. Alle deelnemers bleven hiernaast ook hun reguliere medicatie nemen. Symptomen van parkinson werden gemeten met behulp van de Unified Parkinson’s Disease Rating Scale (UPDRSIII), de Non-Motor Symptom Scale (NMSS) en de Beck Depression Inventory (BDI).
Na 30 dagen waren de scores voor de niet-motorische symptomen (NMSS en BDI) significant verminderd in de interventiegroep. Ook de score op de UPDRSIII verminderde, maar deze afname was niet significant. In de placebogroep werd geen verschil gevonden in de scores voor en na de studie. In geen van beide groepen werden bijwerkingen geconstateerd.
vrijdag, oktober 13, 2023
Madeliefjes, overal en altijd aanwezig.
t komt door de saponinen die het blad bevat. Rauw zijn de jonge bladeren ideaal om toe te voegen aan salades, omdat ze qua smaak wat lijken op veldsla. Het milde bladgroen verrijkt ook soepen of wilde kruiden-smoothies en kan goed worden bereid als spinazie-achtige groente.
- 75 g verse madeliefjebloemblaadjes
- 50 g verse brandnetelblaadjes
- 4 eetlepels boter of olie
- 2 eetlepels speltmeel
- 750 ml groentebouillon
- 4 eetlepels crème fraîche of sojaroom
- peper
- 1 sneetje brood
- 1 handvol madeliefjesbloemen
Costa Marques TH, Santos De Melo CH, Fonseca De Carvalho RB et al. Fytochemisch profiel en kwalificatie van biologische activiteit van een geïsoleerde fractie van Bellis perennis. Biol-onderzoek 2013; 46 (3): 231–8. DOI: 10.4067/S0716-97602013000300002
Hoe je darmflora de werking van geneeskrachtige planten vergroot.
Er zitten gelukkig veel bacteriën in het menselijk lichaam. Bacteriën koloniseren onze huid en slijmvliezen. We vinden ze bijzonder talrijk in de darmen, vooral in de dikke darm.
Er leven minstens tien keer meer bacteriën in de darm dan ons lichaam cellen heeft [1]. Dit is geen reden tot bezorgdheid, integendeel het overgrote deel van de bacteriën leeft in symbiose met ons lichaam. Wij bieden ze een leefruimte en delen ons voedsel met hen, ze ondersteunen ons immuunsysteem, onze spijsvertering en ons welzijn. Wat je misschien niet weet: ze zijn ook nuttig voor ons in de kruidengeneeskunde. Zonder onze darmbacteriën zouden we veel plantaardige actieve ingrediënten niet kunnen opnemen.
Onze darmbacteriën zijn specialisten in de benutting van koolhydraten
De kolonisatie van het dierlijke, en dus ook menselijke, spijsverteringskanaal met darmbacteriën heeft er in de loop van de evolutie voor gezorgd dat hulpbronnen kunnen worden bespaard. Gastheren zoals wij kunnen zichzelf taken besparen die de darmbacteriën uitvoeren. Hierdoor kunnen we onze middelen elders inzetten.
Dit zien we vooral indrukwekkend bij het verteren van koolhydraten. Hiervoor produceert ons lichaam tien verschillende enzymen, maar onze darmflora voorziet ons van ruim 200 extra koolhydraatsplitsende enzymen [2]. Dit zorgt ervoor dat bijvoorbeeld veel vezels die voor ons onverteerbaar zijn, zoals inuline, alleen door bacteriën in de dikke darm kunnen worden afgebroken. Deze enzymen produceren uit inuline korte ketenvetzuren zoals propionzuur, boterzuur en azijnzuur, die essentieel zijn voor de gezondheid van onder meer ons darmslijmvlies. Inuline wordt aangetroffen in verschillende geneeskrachtige planten, bijvoorbeeld in de wortel van de paardenbloem (Taraxacum officinale) en cichorei (Cichorium intybus). Veel wortelgroenten bevatten ook inuline, bijvoorbeeld schorseneren en pastinaak. [3]
Belangrijke rol van darmflora in de kruidengeneeskunde
Je darmbacteriën bevorderen niet alleen de afbraak van koolhydraten die wij niet kunnen verteren, zoals inuline uit geneeskrachtige planten. Koolhydraten spelen niet alleen als vezels een belangrijke rol in de plantenchemie: veel actieve plantaardige stoffen binden planten aan suikermoleculen - ze worden pas effectief als ze weer van de suikermoleculen worden gescheiden.
Darmbacteriën activeren glycosidisch gebonden plantaardige actieve ingrediënten
Planten zijn niet alleen meesters in het produceren van chemische actieve ingrediënten. In de loop van de evolutie hebben ze ook het transport en de opslag van chemische verbindingen geperfectioneerd. Dit is van cruciaal belang voor de plant, omdat sommige van de actieve ingrediënten zijn eigen ondergang kunnen zijn. Daartoe behoren bijvoorbeeld de mosterdoliën, die onder meer verantwoordelijk zijn voor de scherpe smaak van mierikswortel (Armoracia Rusticana) of Oost-Indische kers (Tropaeolum majus). Deze zwavelhoudende verbindingen dienen als verdediging; ze blokkeren bijvoorbeeld de celstofwisseling van bacteriën. Maar mosterdolie kan ook schade aan plantencellen veroorzaken. Daarom zijn ze voorzien van een "lont" in het plantenorganisme. Dit bestaat uit een suikermolecuul dat het actieve deel van een mosterdolie omhult. Het suikermolecuul in mosterdolie creëert een zogenaamde mosterdolieglycoside. Deze glycosidische binding verlengt de houdbaarheid en maakt de plant bovendien makkelijker hanteerbaar doordat het vetoplosbare stoffen wateroplosbaar maakt. Omdat water het transportmedium binnen planten is, kunnen in water oplosbare verbindingen gemakkelijker binnen het plantenorganisme worden getransporteerd.
Zo zorg je voor je darmbacteriën
Geneeskrachtige planten werken, maar niet voor alle mensen op dezelfde manier. Een reden hiervoor is onder meer de verschillende samenstelling van de darmflora. Om het succes van oraal ingenomen geneeskrachtige planten te vergroten, is het zinvol om een levensstijl te handhaven die vriendelijk is voor de darmflora. Darmbacteriën die voor ons nuttig zijn, kunnen gedijen als we onder andere een voeding eten die rijk is aan groenten en vezels en met minder suiker, regelmatig bewegen en chronische stress vermijden of verlichten met bijvoorbeeld kalmerende geneeskrachtige planten zoals lavendel ( Lavandula angustifolia) of ontspanningstechnieken zoals meditatie .
Terugkerende spijsverteringsproblemen zoals winderigheid of obstipatie kunnen een indicatie zijn dat de darmflora gevoelig verstoord is. Dan is het mijns inziens nuttig om de status van de darmflora vast te stellen. Dit kan door een gespecialiseerd alternatief behandelaar of arts middels een ontlastingsonderzoek. De tijdens het ontlastingsonderzoek bepaalde samenstelling van de darmflora maakt gericht ingrijpen met probiotische bacteriën en prebiotische werkzame stoffen mogelijk. Prebiotica omvatten bijvoorbeeld de reeds genoemde stof inuline, die dient als voedsel voor nuttige bacteriën.
En tenslotte
Als je thee drinkt of op een andere manier geneeskrachtige planten consumeert zorgen darmbacteriën dat die planten afgebroken worden. Ze halen het suikergedeelte uit de glycosidisch gebonden inhoudsstoffen en laten het biologisch actieve residu achter, waardoor de geneeskrachtige plant werkzaam wordt.
[1] Qin J, Li R, Raes J et al. A human gut microbial gene catalogue established by metagenomic sequencing. Nature 2010; 464: 59–65
[2] Nelson KE, Weinstock GM et al. The Human Microbiome Jumpstart Reference Strains Consortium. A catalog of reference genomes from the human microbiome. Science 2010; 328
[3] Shoaib M, Shehzad A, Omar M et al. Inulin: Properties, health benefits and food applications. Carbohydr Polym. 2016; 147: 444–454
[4] Schwiertz A. Das Mikrobiom und die Pflanzen. Zeitschrift für Phytotherapie 2022; 43(01): 5–8
[5] Vigl S. Radikaler Schwefel. Ein Schwefelatom macht Senföle scharf. Heilpflanzen 2021; 01(03): 32–35
donderdag, oktober 12, 2023
Een alternatief voor zwarte thee. Gefermenteerde aardbeibladeren!
Dit is hoe groene en zwarte thee verschillen
Om groene thee te verkrijgen worden de vers geoogste bladeren enkele minuten verwarmd en vervolgens gedroogd. De hitte deactiveert de eigen enzymen van de plant, die bestaan uit hittegevoelige aminozuren. Dit voorkomt fermentatie.
Fermentatie is een biologisch conversieproces waarbij gebruik wordt gemaakt van enzymen (fermenten). Een hoge luchtvochtigheid en warmte zijn belangrijk voor de fermentatie van thee. De enzymatische omzetting van polyfenolen tijdens de fermentatie is cruciaal voor de smaak en werking van zwarte thee. Met name de catechinenfractie van polyfenolen is aan veel veranderingen onderhevig. Het enzym polyfenoloxidase valt catechines zoals epigallocatechine of epicatechine aan en vormt daaruit bruine chinonen. Dit proces speelt een belangrijke rol in een levende plant: als een plant gewond raakt, weren de chinonen gevormd door polyfenoloxidase ziekteverwekkers af. Een deel van de chinonen vormt vervolgens verbindingen met een donkerrode kleur. Deze zijn verantwoordelijk voor de typische kleur van zwarte thee. Enzymen genaamd thearubigenen vormen andere polyfenolen. Dit zijn verbindingen met tannine-eigenschappen waarvan wordt gezegd dat ze een rol spelen in de typische geur van zwarte thee.
Chlorofyl is verantwoordelijk voor de groene kleur van de bladeren. Tijdens de fermentatie wordt een deel van het chlorofyl omgezet in het bruinzwarte phaeophytine, verantwoordelijk is voor de theekleur. Er zijn geen enzymen bij betrokken.
Net als de bladeren van de theestruik zijn die van de wilde aardbei ( Fragaria vesca ) ook rijk aan polyfenolen uit de flavonoïdengroep, zoals catechinen (bijvoorbeeld epigallocatechines) en oligomere proanthocyanidinen. [4] En de smaak van gefermenteerde aardbeibladeren doet ook denken aan zwarte thee. Een goed alternatief, want in de aardbeibladeren zit geen cafeïne, daarom kan er ook 's avonds een zwarte thee van gemaakt worden.
Net als zwarte thee wordt aardbeibladthee ook in de geneeskunde gebruikt. In de volksgeneeskunde worden wilde aardbeibladeren gebruikt bij diarree en ontstekingen van het tandvlees of de keel vanwege hun hoge tanninengehalte - vergelijkbaar met zwarte theebladeren - en bij blaasziekten vanwege hun lichte diuretische werking.
De aardbeibladeren zijn officieel geclassificeerd als een traditioneel kruidengeneesmiddel. Op basis van jarenlange ervaring kunnen ze worden gebruikt om de hoeveelheid urine te verhogen, ter ondersteuning van milde urinewegproblemen en voor de symptomatische behandeling van milde diarree.
Er zijn ook eerste aanwijzingen uit fundamenteel onderzoek dat gefermenteerde ingrediënten van de theeplant ( Camelia sinensis) een sterkere anti-oxiderende werking hebben dan ongefermenteerde ingrediënten. [3] Er is nog steeds geen onderzoek gedaan naar de bladeren van aardbeien. Het is echter op zijn minst denkbaar dat fermentatie een vergelijkbare effectversterking tot gevolg heeft.
Het fermenteren zou de aardbeibladeren ook beter verteerbaar moeten maken. Fermenteren vermindert het tanninegehalte, wat vooral gunstig is voor mensen met een gevoelige maag. Bovendien worden tijdens de fermentatie aromatische stoffen gevormd. Ze geven aardbeibladthee een aangename aardse smaak.
Eerst heb je verse wilde aardbeibladeren nodig ( Fragaria vesca ). Voor gebruik als medicinale plant worden de bladeren doorgaans tijdens de bloeiperiode geoogst. Voor de fermentatie kan de oogst plaatsvinden tussen april en september.
Overigens zijn ook andere bladeren van planten uit de rozenfamilie geschikt voor dit proces, zoals de braam ( Rubus fruticosus ), de framboos ( Rubus idaeus ) en de tuinaardbei ( Fragaria × ananassa ). In onderstaand recept vervang je de bladeren van de wilde aardbei in gelijke delen door de bladeren van een van de andere planten.
Snijd de bladeren in fijne reepjes en laat ze een nachtje slinken.
Kneus de volgende ochtend de bladeren grondig met de hand of met een deegroller. Dit, samen met de korte verwelking, zorgt ervoor dat de celstructuren beschadigd raken, waaronder de zogenaamde vacuolen, waarin tannines en verschillende flavonoïden zijn opgeslagen. Als deze kapot gaan, komen de actieve ingrediënten in contact met de enzymen van de plant.
Bevochtig de gesneden bladeren lichtjes met een beetje water met een spuitbus. De bladeren mogen slechts licht bevochtigd worden.
Leg de bladeren nu op een katoenen handdoek en rol deze strak op. Bewaar de opgerolde katoenen doek zo luchtdicht mogelijk gedurende 3 dagen. Hiervoor zijn plastic bakjes met deksel geschikt. Nu begint de eigenlijke gisting.
Na 3 dagen bewaren de bladeren uitpakken. Deze zijn nu van kleur veranderd en moeten roodbruin tot zwart zijn. Voor de laatste droging legt u ze goed uitgespreid op een warme en schaduwrijke plaats, bij voorkeur op een nieuwe, droge katoenen doek. Uiterlijk na nog eens 3 dagen moeten alle bladeren droog zijn. Nu kunt u ze in een pot of blik doen voor opslag.
Als je na het fermenteren of drogen schimmel ontdekt (zichtbaar als een fijn wit laagje op de bladeren), zul je de bladeren helaas moeten weggooien.
Je thee van gefermenteerde aardbeibladeren bereid je als volgt: gefermenteerde aardbeibladeren
Giet maximaal 3 keer per dag 250 ml kokend water over 1 theelepel gefermenteerde aardbeibladeren en laat het 10 minuten trekken. Voor een intensere smaak kunt u de zettijd verlengen tot 15 minuten.
Tannines kunnen de opname van medicijnen beïnvloeden. Om deze reden moet aardbeienbladthee minstens een uur vóór of na het innemen van de medicatie worden geconsumeerd.
[1] Duitse thee- en kruidentheevereniging: TEA RAPPORT 2020 (2020). Op internet: https://www.teeverband.de/files/bilder/Presse/Marktzahlen/TeeReport_2020_ES.pdf ; Vanaf: 22 februari 2023
[2] Blaschek W, Ebel S, Hackenthal E, Holzgrabe U, Keller K, Reichling J, Schulz V. Camellia. Hager's encyclopedie van medicijnen en medicijnen. Stuttgart: WVG/Springer; 2014
[3] Xiang G, Sun H, Chen Y et al. Antioxiderende en hypoglycemische activiteit van theepolysachariden met verschillende fermentatiegraden. Int J Biol Macromol. 2023; 228: 224-233. DOI: 10.1016/j.ijbiomac.2022.12.114.
[4] D'Urso G, Pizza C, Piacente S et al. Combinatie van op LC-MS gebaseerde metabolomics en antioxiderende activiteit voor de evaluatie van bioactieve verbindingen in Fragaria vesca-bladeren uit Italië. J Pharm Biomed anaal. 2018; 150: 233-240. DOI: 10.1016/j.jpba.2017.12.005
maandag, oktober 09, 2023
Walnoten voor je prostaat
Studie
De onderzoekers injecteerden menselijke prostaatkankercellen [LNCaP] onderhuids in muizen. Een deel van de muizen kreeg standaardvoer [Control diet], een ander deel voer waarin de onderzoekers walnoten hadden gestopt [Walnut diet]. Het voer van de muizen in de walnootgroep bestond voor 11 procent uit walnoten. De onderzoekers zorgden ervoor dat de calorische waarde van beide voertypes, plus de hoeveelheden vezels, vetten, koolhydraten en eiwitten aan elkaar gelijk waren.
Resultaten
Bij de muizen die geen walnoten kregen vonden de onderzoekers uiteindelijk bij 44 procent van de dieren tumoren. Bij de walnootgroep was dat slechts bij 18.7 procent het geval. De tumoren in de walnootgroep waren bovendien kleiner dan in de andere groep. De onderzoekers vonden in de lever van de muizen die walnoten hadden gekregen minder F2-isoprostanes. Die komen vrij als vrije radicalen inwerken op celmembranen. Dat impliceert dat walnoten een anti-oxidantwerking hebben.
Mechanisme
"Walnuts have a number of ingredients that could account for their ability to suppress prostate tumor growth", schrijven de Amerikanen. "Most notably, walnuts contain high levels of omega-3 fatty acids."
"The elevated intake of long-chain 20c eicosapentaenoic acid (EPA) and 22c docosahexaenoic acid (DHA) fats, in particular, slows cancer growth. The walnut diet used in the current study, however, contained essentially no EPA or DHA. Hardman and Ion [ Nutr Cancer 2008;60:666-74.] have documented, however, that the mouse liver has the capability of elongating and desaturating alpha-linolenic acid (ALA) to EPA and DHA, probably in small amounts."
"Other walnut ingredients that, theoretically at least, could explain the inhibitory effect of the walnut diet on LNCaP prostate cancer cells inoculated into nude mice include phytosterols, gamma-tocopherol, carotenoids, polyphenolics, ellagic acid and its derivatives, and melatonin. The bulk of these phytochemicals function as antioxidants, which generally are beneficial in terms of cancer suppression."
"The seemingly most likely explanation for the finding that a walnut-enriched diet forestalled the growth of human prostate cancer cells growing in immune-compromised mice is that the inhibitory effect was a consequence of the combined actions of several phytochemicals in this nut which have been shown individually to inhibit experimental prostate cancer."
Bron: Cancer Invest. 2013 Jul;31(6):365-73.
zaterdag, oktober 07, 2023
Kruidenbonbons
- Salie, kaasjeskruid, heemstwortel en smalle weegbree helpen bij keelpijn en droge keel.
- Tegen hoest kun je ook salie en bakbanaan gebruiken , maar ook venkel, tijm en jonge dennen- of sparrenscheuten zijn geschikt.
- Vlierbloesem of lindebloesem, sleutelbloem en gember zijn een uitstekend mengsel tegen verkoudheid .
- Als je iets nodig hebt om je zenuwen te kalmeren , bijvoorbeeld tegen plankenkoorts , zijn citroenmelisse, lavendel, hop en valeriaan goed.
- De beste manier om wagenziekte te bestrijden is het bereiden van snoepjes gemaakt van munt en gember.
- 80 ml sterke kruidenthee
- 240 ml suiker
- 1 eetlepel citroensap
- Eventueel wat poedersuiker als scheidingsmiddel.
- Bekleed een bakplaat met bakpapier en houd deze binnen handbereik.
- Zet een kommetje met koud water naast het fornuis om de consistentie te testen.
- Laat een groot mes ingesmeerd met olie klaarstaan om het snoepmengsel in stukjes te snijden.
- Een hoge pan en een houten lepel om te roeren.
- Met 100 ml water en 1 volle eetlepel kruiden maak je een sterke thee. Na de zettijd (10 tor 15 minuten) zeef je de infusie en meet je 80 ml thee af.
- Doe de suiker, het citroensap en de thee in een hoge pot. Roer en breng aan de kook.Wanneer de vloeistof kookt, zet je de temperatuur iets lager en laat 2-3 minuten doorkoken, onder voortdurend roeren. Voorzichtigheid! Het schuimt snel en wordt erg heet!
- Verwijder een kleine hoeveelheid van de kokende vloeistof met een lepel en laat het in het koude water vallen. Als de druppels in het koude water onmiddellijk stollen, kan de vloeistof van het vuur worden gehaald. Laat het niet meteen stollen, maar laat de vloeistof nog even doorkoken op een laag vuur. Herhaal de consistentietest.
- Giet de vloeistof op de voorbereide bakplaat en laat afkoelen tot het net stroperig is.
- Snijd het in hapklare stukken met het geoliede mes. Als je wilt, kun je kleine balletjes uit de stukken vormen. Het is het beste om handschoenen te dragen ter bescherming!
- Laat de snoepjes drogen en rol ze door de poedersuiker, zodat ze later in een blik niet aan elkaar plakken.
- Bewaard op een koele, droge plaats zijn de snoepjes ongeveer 6 maanden houdbaar.
- Als je het niet erg vindt dat het snoepje niet helemaal glad is, kun je 1 eetlepel van de geselecteerde kruiden heel fijn malen, door een fijne zeef doen en het poeder direct door het snoepmengsel mengen.
- In plaats van de kruiden - of als supplement - kun je 5-8 druppels pure, biologische etherische olie toevoegen. Essentiële oliën van bijvoorbeeld salie, tijm, citroenmelisse, spar, spar of lavendel, maar ook citroen, sinaasappel, roos of vanille zijn geschikt.
- In plaats van water kun je ook vruchtensap gebruiken, zoals sinaasappel-, vlierbessen- of kersensap.
- Je kunt de snoepjes ook maken van berkensuiker (xylitol) of erythritol in plaats van gewone suiker. De productie is identiek. Maar wees voorzichtig: berkensuiker en suikervervangers kunnen een laxerend effect hebben, dus eet of zuig niet te veel snoepjes achter elkaar!
donderdag, oktober 05, 2023
Karmozijnbes in Bonsoy
woensdag, oktober 04, 2023
Pompoentijd
Op grond van archeologische vondsten lijkt het er op dat pompoenen al 5000 jaar voor onze jaartelling in Peru en Mexico gekend waren. De echte Cucurbita pepo, als Amerikaans gewas, is bij ons natuurlijk pas bekend geraakt na de ontdekking van Amerika. Maar voor die tijd zijn er wel Kalesbasachtigen in gebruik geweest in Europa. Reeds Dioscorides vermelde de fleskalebas als groente. Uitwendig adviseerde hij het vruchtvlees als compres om de koorts te verlagen, tegen gezwellen en tegen jicht. Walahfrid Strabo (808 – 849) bezong in zijn ‘Hortulus’ de vrucht van de kalebas als middel tegen nier- en blaasproblemen. Misschien de eerste aanwijzing voor ons hedendaags gebruik. En ook Hildegard (1098 – 1179) prees haar ‘Kurbesza’ aan als een gezond gewas. Platearius ‘Book of Simple Medicines", circa 1470 wordt geciteerd in Liber de natura rerum door Thomas van Cantimpré , ‘Cucurbita, ut dicit Platearius, frigida est et humida, sed satis in hiis qualitatibus temperata, is koud en vochtig, maar vrij gematigd in deze eigenschappen. Het is een kruid dat in het bijzonder in warme gebieden voorkomt......tegen verstopping van de lever, tegen abcessen van het ademhalingsapparaat in de borst en van andere ledematen helpt kalebas gekookt in scherpe stoffen of ook wel geroosterd.
Pompoenen zijn rijk aan caroteen, provitamine A, dat een belangrijke rol speelt bij de gezondheid van het oog, de huid, botten en slijmvliezen. Pompoenen bevatten ook een grote verscheidenheid aan fytochemicaliën die ze een anti-diabetische, antischimmel-, antibacteriële, hypotensieve en ontstekingsremmende werking geven.
De zaden bevatten twee eiwitten, namelijk alpha-moschin en beta-moschin, waarvan is bewezen dat ze helpen tegen infecties veroorzaakt door drie schimmelsoorten: Botrytis cinerea, Fusarium oxysporum en Mycosphaerella arachidicola. Andere studies hebben aangetoond dat pompoenen effectief zijn tegen Candida albicans, de boosdoener achter ziekten zoals spruw- en schimmelinfecties.
Pompoenen bevatten eiwitgebonden polysacchariden die beschermen tegen diabetes door het verhogen van de insuline, het verlagen van de bloedsuikerspiegel en het verbeteren van de glucosetolerantie. Er wordt aangenomen dat deze eiwitten voorkomen dat de insuline-producerende bètacellen in de alvleesklier vernietigd worden. Het polyamine in de groente bevordert ook de gezondheid van de pancreas.
Daarnaast heeft pompoen eten veel voordelen voor het hart. De groente bevat fyto-oestrogenen, met name secoisolariciresinol, die de cholesterol verlagen. Deze fytochemische stof bevordert ook de gezondheid van het hart door de vorming van nieuwe bloedvaten.
- 1 oranje Hokkaido-pompoen
- 1 teentje knoflook
- 2 kleine uien
- 8 blaadjes salie
- 1 liter bouillon
- olijfolie
- peper en zout
- veel curry
- wilde planten veldkers, vogelmuur.....
Bereiding
- Verwarm de oven voor op 200 °C. Snij de pompoen in partjes. Doe ze in een bakblik. Overgiet met olijfolie en kruid met peper en zout. Zorg dat alle pompoenstukjes goed ingesmeerd zijn en dat ze genoeg ruimte hebben in het bakblik. Leg de salie erbij.
- Rooster de pompoen 40 minuten in de oven tot hij gaar is en goudbruine randjes heeft.
- Pel de uien en snij ze in stukken. Fruit de ui in olie op zacht vuur. Voeg een snufje zout toe. Laat 15 minuten stoven tot de ui lekker ruikt.
- Pel en snipper intussen de knoflook en voeg die op het einde toe aan de ui. Doe er de stukken pompoen bij.
- Overgiet met bouillon tot alles net onderstaat in je soeppan. Laat even doorkoken en laat 15 minuten sudderen.
- Mix de soep met een staafmixer. Breng op smaak met peper, zout, curry en eventueel andere smaakmakers.
- Doordat de uien rustig de tijd krijgen om te stoven, komt hun zoete karakter naar boven. Ook de geroosterde pompoen geeft de soep een zalige, zoete umami-smaak. Serveer dit soepje daarom met een lekkere zuur-zoute topping, zoals geitenkaas of wat yoghurt, in combinatie met een crumble van nootjes en pompoenpitten.
vrijdag, september 22, 2023
Over Atropa belladonna en atropine
maandag, september 18, 2023
Hoestzalf met tijm
- 100 ml biologische amandelolie (alternatief biologische olijfolie)
- 8 g of meer verse tijmtakjes
- 9 g bijenwas
- een pot en een glas dat in de pot past (voor een waterbad)
- een zeef om te filteren
- een houten of glazen stokje om te roeren
- een leeg, steriel zalfpotje (100 ml)
- Etiket en pen om te schrijven
- Stap 1 : Doe de tijmtakjes en biologische amandelolie in een kleine pot en plaats deze in een waterbad op laag vuur. Als het glas begint te bewegen, moet de temperatuur lager worden gezet.Zorg ervoor dat alle bladeren bedekt zijn met olie. Roer indien nodig met het houten of glazen staafje.
- Stap 2 : Laat de tijm nu 1 uur in warme olie weken. Zorg ervoor dat het glas niet rammelt of danst in de pot, anders wordt de watertemperatuur te hoog.
- Stap 3 : Zet na 1 uur het vuur uit. Laat de tijmtakjes een nacht in de olie trekken. Bedek het glas met wat keukenrol of een stuk stof.
- Stap 4 : Doe de volgende ochtend de olie met de blaadjes in de zeef en knijp ze er goed uit. Ik gebruik een kleine lepel om de bladeren in de theezeef te drukken. Er moet ongeveer 80 ml olie-extract overblijven.
- Stap 5 : Doe de gefilterde olie terug in de pot en plaats deze terug in het waterbad. Voeg de bijenwas toe en laat deze smelten in de olie. Door steeds opnieuw te roeren, kun je dit proces een beetje versnellen.
- Stap 7 : Zodra de was gesmolten is, roer je alles nog eens goed door. Vervolgens kunt u de vloeibare zalf in het schone potje gieten. Om de levensduur van de zalf te verlengen, spoelt u het potje af met een beetje alcohol met een hoog percentage en laat u het drogen. Laat de zalf volledig afkoelen voordat u het deksel erop draait.
- Stap 8 : Label er ten slotte een etiket op (productiedatum en ingrediënten) en je zelfgemaakte hoestzalf met tijm is klaar!
zondag, september 10, 2023
Wandelen in de hoge venen. Beenbreek.
Een plant in de venen herinnert ons dus nog aan het verlies van vee in die tijd, de Beenbreek (Narthecium ossifragum). In de venen groeit Beenbreek tussen ander soorten van het zure en vochtige milieu, zoals Gewone dophei (Erica tetralix), Kleine zonnedauw (Drosera intermedia) en Veenpluis (Eriophorum angustifolium). De diepgele bloemen van het beenbreek kwamen vroeger in zulke aantallen voor dat het veen geel werd gekleurd.
Een generaal-majoor Georg Reichwein, uit Christiana, schreef in 1661 een brief aan Simon Paulli, waarin hij beschreef dat het vee, wanneer het Narthecium graast, van stonde aan een ziekte krijgt, waarbij alle beenderen breken en vermolmen, zodat men de pijpbeenderen met huid en al om een stok kan winden.
Toch gaan de beesten niet dadelijk dood; ze kunnen zelfs nog genezen, als ze maar gevoerd worden met de fijngemalen beenderen van andere slachtoffers. Reichwein noemt deze plantensoort daarom Ossifragi, en Paulli, die dit verhaal in de tweede druk, van 1667, van zijn boek over de geneeskruiden publiceert, noemt de plant Beengraes.
Linnaeus, die in zijn "Flora lapponica" van 1737 wel aan de juistheid van dit verhaal twijfelt, kiest toch in 1753 de soortaanduiding ossifragum bij het geslacht Anthericum (graslelie).
Volgens de internationale nomenclatuurregels is die soortaanduiding gebleven, al werd ook sindsdien de soort overgebracht naar een nieuw geslacht Narthecium.
Na 1793 komt ook in Duitse boeken de naam Beinbrech voor, sinds 1830 meer en meer vervangen door Beinheil, wat eigenlijk precies het omgekeerde betekent, namelijk beengenezend, maar op zulke kleinigheden moet men niet letten bij het vergelijken en verklaren van plantennamen.
J.E. van der Trappen wijdt in zijn "Herbarium Vivum" (1839) een lange beschouwing aan deze laster tegen « eene der voornaamste sieraden van onze flora »: « moeijelijk kan men zich voorstellen dat deze Narthecium, die voor ons zooveel bekoorlijks heeft, voor het vee zulke nadeelige eigenschappen in zich verborgen houdt, als daaraan door eenigen toegeschreven zijn geworden.
Men heeft immers beweerd dat zij den bijnaam van ossifragum ontving, omdat zij het vermogen zoude bezitten om de beenen van het vee dat haar gegeten had, niet alleen zwak en krachteloos, maar ook zeer lichtbaar te maken. Zoo heerschte er vóór anderhalve eeuw in het Brandenburgsche en in het hertogdom Maagdenburg, reeds sedert eenige jaren een veeziekte, waarbij beenbreuk een hoofdverschijnsel was.
Ik zal hiervan geen gewag maken, maar mij vergenoegen met deze plant slechts als een pronkstuk der Natuur te beschouwen, want ontegenzeggelijk bestaan er voorwerpen, die volstrektelijk tot dit doel schijnen daargesteld te zijn.
Misschien is de meening, dat de moeras-Narthecium voor het vee zoo verderfelijk is, enkel daaruit ontstaan, dat de beesten die zich met het voeder van zulke plaatsen, waar deze plant veel groeide behelpen moesten, zwak en ziekelijk, traag en loom in de beenen werden.
For more than four centuries, the intake of Narthecium ossifragum has been associated with poisoning in domesticated animals. Saponins occurring in flowering tops of the plant are considered to cause kidney damage in calves. At present, there are more than 30 papers on the saponins of N. ossifragum in the literature, although the structures of these compounds have hitherto not been determined. Here, we identify the saponins of N. ossifragum as sarsasapogenin, sarsasapogenin-3-O-β-galactopyranoside, sarsasapogenin-3-O-(2'-O-β-glucopyranosyl-β-galactopyranoside) and sarsasapogenin-3-O-(2'-O-β-glucopyranosyl-3'-O-α-arabinopyranosyl-β-galactopyranoside). Moreover, six aromatic natural products were isolated and characterized from the methanolic extract from flowers of N. ossifragum.
All compounds were tested for cytotoxicity in mammalian cell lines derived from the heart, kidney, and haematological tissues. The saponins exhibited cytotoxicity in the micromolar range, with proportionally increasing cytotoxicity with increasing number of glycosyl substituents. The most potent compound was the main saponin sarsasapogenin-3-O-(2'-O-β-glucopyranosyl-3'-O-α-arabinopyranosyl-β-galactopyranoside), which produced cell death at concentrations below 3-4 μM in all three cell lines tested. This indicates that the saponins are the toxicants mainly responsible for kidney damage observed in cattle after ingestion of N. ossifragum.
Positiever is dat de gele bloemen vroeger als haarkleurmiddel in gebruik zijn geweest. This plant was known as 'Maiden Hair' because the yellow flowers were used as hair dye.
vrijdag, september 08, 2023
Heermoes wetenschappelijk bekeken
In een biomedisch onderzoek met n=10 proefpersonen werd de invloed van een droog heermoesextract (DEV 4-7:1, extractiemiddel water) uit Equisetum arvense L. onderzocht op THP-secretie na zeven dagen inname. De respectieve dagelijkse dosis van het extract komt overeen met 7,2 g geneesmiddel. De THP-concentraties in de individuele monsters en in de samengevoegde urine werden gekwantificeerd uit de ochtendurine die op studiedagen 0, 3, 6 en 8 werd verzameld. Bovendien werden de elektrolyten in alle urinemonsters en het creatininegehalte gekwantificeerd. Routinematige parameters werden bepaald met behulp van urine-teststrips.
De verhouding THP/creatinine [μg/mg] (= THP-uitscheidingssnelheid) bij toediening van heermoesextract vertoonde significante stijgingen gedurende de betreffende toedieningsperiode (tot 400%, gebaseerd op de startwaarde van de urine op dag 0). Er werd ook een diuretisch effect gevonden, wat bleek uit de verminderde osmolariteit en verhoogde uitscheiding van elektrolyten (Na + , Cl - , Ca 2+ en siliciumderivaten). Verder de invloed van de urinemonsters in ex-vivotest voor de adhesie van UPEC (stam NU14) aan menselijke T24-blaascellen. Er werd aangetoond dat de relatieve bacteriële adhesie aan de gastheercellen significant afnam tijdens de behandeling met heermoes. De remming van bacteriële adhesie correleert zeer goed met de THP-toename in de betreffende urinemonsters. Het paardenstaartextract, dat volledig werd gekarakteriseerd door LC-MS, vertoonde zelf geen anti-adhesieve eigenschappen. Er kan dus worden geconcludeerd dat ofwel de nierstimulatie van THP, ofwel de geïnduceerde diurese (uitscheiding urine) leidt tot een vermindering van de bacteriële adhesie (hechting).
Samenvattingen
Tamm-Horsfall-eiwit (syn. THP, uromoduline) is een eiwit dat wordt uitgescheiden in de distale tubulus van de nier en dat in staat is uropathogene E. coli te binden en zo de bacteriële uitscheiding verbetert en de pathogeen-gastheer-interactie vermindert. Het verhogen van de secretie van THP door specifieke inductoren vertegenwoordigt een nieuwe en innovatieve therapeutische strategie voor de profylaxe (voorkomen) en / of behandeling van urineweginfecties.
uit Tijdschrift voor Fytotherapie 2023; 44(03)