Posts tonen met het label immuunsysteem. Alle posts tonen
Posts tonen met het label immuunsysteem. Alle posts tonen

zondag, november 23, 2025

Vuurcider

Fire Cider, vuurcider is in feite een oxymel. Het is een traditioneel, zelf te maken middel op basis van appelciderazijn, verrijkt met scherpe, aromatische en helende ingrediënten uit de keuken. Het resultaat is een krachtige, pittige immuunbooster die zowel preventief als acuut kan worden gebruikt – vooral tijdens het verkoudheids- en griepseizoen.

Mensen maken al heel lang azijninfusies. Het was voornamelijk een methode om voedsel te conserveren of te desinfecteren. De term "Fire Cider" werd bedacht door de Amerikaanse herboriste Rosemary Gladstar toen ze in de jaren 70 begon met het onderwijzen van de principes van azijninfusies. Het idee was om een ​​huismiddeltje te creëren dat iedereen in zijn eigen keuken kon maken. Het wordt "Fire Cider" genoemd omdat het voornamelijk gemaakt is van zeer aromatische en kruidige ingrediënten. Dit maakt het huismiddeltje kiemdodend, ontstekingsremmend, slijmoplossend en verwarmend. Perfect voor de winter en het koude seizoen.

Het recept kan elke keer gemakkelijk worden aangepast, afhankelijk van de ingrediënten die je in huis hebt. En dat is precies wat ik zo aantrekkelijk vind: er is geen vaste formule. Iedereen kan zijn eigen mix maken. Soms pittiger, soms milder, soms met citroen, extra knoflook of chili. Het is geen vast recept, maar eerder een idee dat je intuïtief kunt toepassen.

Vuurcider tegen verkoudheid en griep

Een recept kan er als volgt uitzien. Het is een goed voorbeeld dat je kunt aanpassen aan je eigen voorkeuren en wat je in huis hebt. Ik gebruik een weckpot van 750 ml om het mengsel te maken. Dat is een goede hoeveelheid om een ​​hele tijd dagelijks van de Fire Cider te genieten. De basis is ongefilterde biologische appelazijn en alle andere ingrediënten zouden ook biologisch moeten zijn.

  •  Biologische appelazijn
  • 1 el zwarte peperkorrels (Piper nigrum)
  • 3 eetlepels mosterdzaad (Sinapis alba)
  • 1 tl kruidnagel ((Syzygium aromaticum)
  • 2 eetlepels mierikswortelpoeder - of een stukje verse mierikswortel (Armoracia rusticana)
  • 6 teentjes knoflook (Allium sativum)
  • 1 groot stuk gember (Zingiber officinale)
  • 1 ui (Allium cepa)
  • 1 eetlepel kurkumapoeder - of een stukje verse kurkuma (Curcuma longa)
  • 4 eetlepels gedroogde rozemarijn - of een paar takjes verse rozemarijn (Salvia rosmarinus)
  • 1 el honing (om de smaak af te ronden)

Deze mix creëert een verwarmende, bacteriedodende, stimulerende en immuunversterkende vuurcider. Zo werken de afzonderlijke ingrediënten:

Appelazijn

Appelazijn vormt de basis van het geheel: het heeft een kiemdodende en ontstekingsremmende werking, versterkt de afweer, bevordert de spijsvertering en helpt de actieve ingrediënten los te maken van de andere ingrediënten. Het zorgt er ook voor dat de Fire Cider lang houdbaar is – volledig zonder conserveermiddelen.

Knoflook of daslook

Knoflook is een echte klassieker onder de natuurlijke remedies. Allicine, dat het bevat, wordt beschouwd als het belangrijkste actieve ingrediënt. Knoflook heeft antibacteriële, antivirale en schimmelwerende eigenschappen. Het werkt ontstekingsremmend en kan het immuunsysteem versterken. Bij regelmatige consumptie verlaagt knoflook ook de bloeddruk en het cholesterol. 

Ui, ajuin / Allium cepa

Uien zijn ook een traditioneel huismiddeltje. De fructanen (in water oplosbare oligo- en polysachariden) die ze bevatten, zijn bewezen effectief tegen influenza A-virussen. De zwavelverbindingen in uien hebben een antiseptische werking. Hun slijmoplossende eigenschappen zijn een waardevol hulpmiddel bij hoest of een verstopte neus.

Mierikswortel

Mierikswortel, met zijn scherpe mosterdolie, verwarmt het lichaam. Het heeft ook een sterke werking op de luchtwegen, helpt de sinussen te openen en bezit antibacteriële eigenschappen. Mierikswortel , ook wel bekend als Beierse citroen, is rijk aan vitamine C. Commissie E bevestigt het interne gebruik ervan bij luchtwegverkoudheid. 

Mosterdzaad

De olie van mosterdzaad stimuleert de bloedsomloop en bevordert het losmaken van slijm. Mosterd wordt beschouwd als een klassiek huismiddeltje tegen verkoudheid, met name bij vastzittende hoest.

Peperkorrels

Zwarte peperzaadjes geven het mengsel niet alleen een pittige smaak, maar verbeteren ook de opname van andere actieve ingrediënten, zoals curcumine uit kurkuma. De piperine die ze bevatten, heeft een sterke antimicrobiële werking. Bovendien stimuleert peper de spijsvertering en de bloedsomloop.

Rozemarijn

Rozemarijn is een verwarmend keukenkruid dat vaak wordt gebruikt om het lichaam te versterken, spierpijn te verzachten of vermoeidheid te verlichten. De etherische olie, bittere bestanddelen, tannines en flavonoïde glycosiden zorgen voor een stimulerend, zenuwversterkend, ontstekingsremmend en bloedsomloopbevorderend effect.

Kruidnagel

Voor mij zijn kruidnagels een echte winterkruiden. Door hun hoge gehalte aan eugenol, fenolen en flavonoïden hebben ze een sterke antimicrobiële werking en kunnen ze virussen en bacteriën remmen. Ze geven het mengsel ook een lichtzoete en pittige smaak.

Kurkuma

Kurkuma staat vooral bekend om de ontstekingsremmende en antioxiderende eigenschappen van de scherpe stof curcumine en wordt gebruikt ter ondersteuning van de behandeling van een breed scala aan aandoeningen. Het is geen traditioneel verkoudheidsmiddel in de traditionele zin van het woord; het versterkt juist de afweer van het lichaam en heeft een preventieve werking.

Gember

Ik hou ook van gember in de winter. Het is verkwikkend, verwarmt je van binnenuit en werkt ontstekingsremmend. Dankzij de scherpe bestanddelen en etherische olie is het erg nuttig als je snel verkouden bent, een schorre keel hebt of hoest. 

Honing

Hoewel honing ook kiemdodende en immuunversterkende eigenschappen heeft, wordt het voornamelijk gebruikt in mengsels om de smaak af te ronden. De hoeveelheid honing is te klein om echt van de medicinale eigenschappen te profiteren. 

Hoe je immuunversterkende vuurcider maakt

Voordat je alles in de pot doe, maal je de specerijen zoals peper, mosterdzaad en kruidnagel lichtjes in een vijzel, zodat de actieve ingrediënten de azijn nog beter kunnen laten intrekken. De overige ingrediënten hak ik grof in blokjes of plakjes – dat is ruim voldoende. Vervolgens doe je alles in de schone weckpot van 750 ml en giet er zoveel ongefilterde appelazijn bij tot de pot bijna vol is. Doe het deksel erop en laat het 2 tot 3 weken trekken op een koele plaats, uit de buurt van direct zonlicht. Roer eventueel af en toe door.Na 3 weken filter je de Fire Cider door een zeef of een schone doek, giet het in schone glazen flessen en label ze met de datum en inhoud.

Hoe je Fire Cider gebruikt

Tijdens het verkoudheids- en griepseizoen drink ik elke ochtend en avond 1-2 eetlepels vuurcider verdund in een glas water. Je moet het azijnextract niet onverdund drinken, omdat dit de slijmvliezen van mond, keel en maag, en ook het tandglazuur, kan beschadigen. Als je een gevoelige maag hebt, raad ik aan om het 's ochtends niet op een lege maag te drinken, maar van tevoren iets te eten. 

Als je een verkoudheid voel opkomen, verhoog je de hoeveelheid een paar dagen en drink de Fire Cider meerdere keren per dag, altijd verdund met water.

Een ander voordeel is dat vuurcider ook uitstekend geschikt is om mee te koken. Ik gebruik het bijvoorbeeld in:

  • in saladedressings, samen met olie, mosterd en een beetje honing,
  • als smaakmaker in soepen of stoofschotels,
  • of in warme dranken, bijvoorbeeld met heet water, citroen en honing >> dat warmt je op en voelt heel lekker.
  • Het is ook heerlijk in marinades voor geroosterde groenten. Het voegt een aangename pittigheid en frisheid toe.

Voor wie is deze vuurcidermix niet geschikt?

Hoewel deze vuurcider veel positieve eigenschappen heeft, is hij niet voor iedereen geschikt. Mensen die allergisch of intolerant zijn voor een van de ingrediënten, dienen deze mix uiteraard te vermijden of aan te passen. Dagelijkse consumptie wordt afgeraden voor mensen met een hoge bloeddruk, galstenen die een operatie nodig hebben of een overmatige maagzuurproductie. Fire Cider is ook niet geschikt voor kinderen of zwangere vrouwen, omdat sommige ingrediënten te sterk voor hen zijn.

Houdbaarheid en opslag

Nadat ik mijn vuurcider heb gezeefd, bewaar ik hem in schone, omgespoelde glazen flessen. Ik gebruik meestal lege azijnflessen omdat die een dop hebben die niet met de azijn reageert. Dit is belangrijk, omdat gewone doppen na verloop van tijd door de azijn corroderen. Als je de azijn in een glazen pot wilt bewaren, gebruik dan glazen deksels, geen gewone confituurdeksels. 

Bewaar het in een donkere, koele hoek van de keuken, uit de buurt van direct zonlicht. Het hoeft niet in de koelkast. Omdat de basis appelazijn is, is vuurcider van nature erg lang houdbaar – minstens zo lang als de appelazijn zelf. Er kan zich na verloop van tijd een gelatinelaag op het oppervlak van je cider vormen. Dit is een nieuwe azijnmoeder en volkomen normaal. Ik verwijder deze meestal, omdat deze groeit en de cider na verloop van tijd opeet.

En voilà, zoals je ziet: vuurcider is snel gemaakt, je hebt geen specifiek recept nodig en het is gewoon goed voor je – vooral tijdens het verkoudheids- en griepseizoen. 

donderdag, september 18, 2025

Vlierbessen, gezond maar met gebruiksaanwijzing

Vlierbessen zijn kleine krachtpatsers, boordevol waardevolle voedingsstoffen. Naast vitamine A, sommige B-vitamines, vitamine E en vooral veel vitamine C, bevatten vlierbessen ook mineralen zoals kalium, calcium en andere. Het flavonoïdengehalte, met name van anthocyanen, is bijzonder opmerkelijk. [1] Studies hebben de effecten van anthocyanen onderzocht. Anthocyanen kunnen celbeschermende, immuunstimulerende, ontstekingsremmende en antivirale effecten hebben, vooral tegen influenzavirussen.[2]

Toepassingen van de bessen van Sambucus nigra 

In de kruidengeneeskunde worden vlierbessen traditioneel voornamelijk gebruikt om het immuunsysteem te versterken en het genezingsproces van infectieziekten te ondersteunen. Er bestaat geen monografie over vlierbessen ( Sambuci fructus ); ze hebben wel hun plaats in de traditionele geneeskunde. Vlierbloesem ( Sambuci flores ) daarentegen heeft een positieve monografie van ESCOP, HMPC en Commissie E voor de behandeling van verkoudheid.

Vlierbessensap of -puree wordt vaak gebruikt om het immuunsysteem te versterken en het genezingsproces van infectieziekten te ondersteunen. Vlierbessensap van goede kwaliteit is verkrijgbaar in natuurvoedingswinkels of biologische winkels. Je kunt het sap ook zelf maken. De makkelijkste manier is met een stoompers. Als je een sapcentrifuge of slowjuicer gebruikt, moet je het sap verwarmen om de sambunigrine te neutraliseren. Je kunt echter ook zonder speciale apparatuur vlierbessensap maken.

Vlierbessen bevat het cyanogene blauwzuurglycoside sambunigrine. Rauwe vlierbessen kunnen daarom misselijkheid, braken en diarree veroorzaken. Verhitting van de bessen tot temperaturen boven 80°C breekt sambunigrine af. 3-5 minuten verhitten tot 80°C (176 °F) is voldoende. Er zijn geen bijwerkingen of contra-indicaties bekend voor het consumeren van gekookte vlierbessen, ongeacht de geconsumeerde hoeveelheid.

Vlierbessen immuunbooster

  • 2 kg verse vlierbessen
  • 500 ml water of appelsap
  • Sap van één citroen

Haal de bessen met een vork van de trossen en breng ze in een afgesloten pan met water of sap aan de kook. Laat het geheel 15 minuten zachtjes koken. Om sap te maken, doe je de bessen in een fijne zeef of een neteldoek en laat je ze uitlekken in een bak. Het gaat sneller als je de gekookte bessen in 2-3 porties in een doek doet en ze met de hand uitknijpt. De doek zal dan een permanente paarse kleur hebben. En je handen ook, als je geen handschoenen draagt!

Om puree te maken, moet je de bessen door een zeef persen. Zo krijg je niet alleen het sap, maar ook een deel van het vruchtvlees. Dit zorgt voor een iets dikkere consistentie. Of je nu sap of puree prefereert, is een kwestie van smaak. Het effect is in beide gevallen hetzelfde.

Breng het sap of de puree opnieuw aan de kook en giet het heet in gesteriliseerde flessen of potten met schroefdeksels. Sluit de potten direct af. Ik raad aan om de flessen nogmaals 15 minuten in een waterbad of oven op 90 °C te verwerken om schimmelvorming te voorkomen.

Om je immuunsysteem te versterken, kun je een kuur volgen en vier weken lang dagelijks een borrelglaasje opgewarmd vlierbessensap drinken, of twee eetlepels van het vruchtvlees direct eten, of het bijvoorbeeld door een bakje yoghurt of je muesli roeren. Als je het puur niet lekker vindt, kun je er wat honing of zoete vlierbloesemsiroop aan toevoegen.

Mocht je toch een infectie oplopen, drink dan in plaats van een kleine hoeveelheid een klein kopje (ongeveer 150 ml) verwarmd vlierbessensap met een theelepel honing of vlierbloesemsiroop en een beetje vers citroensap, 2-3 keer per dag. Het toevoegen van twee plakjes gember, verwarmd met het sap, zal het effect verder versterken. Drink het sap zolang de symptomen aanhouden en nog eens 3 dagen om uw herstel te ondersteunen. 

Verkoudheidsthee met vlierbessen

  • 600 ml water
  • 1 theelepel gedroogde vlierbessen (Sambuci fructus)
  • 1 theelepel gedroogde vlierbloesem (Sambuci flos)
  • 1 theelepel gedroogde lindebloesems (Tiliae flos)
  • 1 tl gedroogde moerasspireabloemen (Spiraeae flos). 
Je kunt gedroogde vlierbessen gebruiken voor een verkoudheidsthee. Houd er rekening mee dat de bessen gekookt moeten worden zoals hierboven beschreven vanwege het sambunigrine. 

Lindebloesem heeft een positieve beoordeling van de Duitse Commissie E gekregen voor de behandeling van verkoudheid en droge, irriterende hoest. In de traditionele geneeskunde wordt lindebloesemthee ook gebruikt als zweetdrijvend middel en voor de behandeling van opkomende verkoudheid en situaties met een infectierisico. Ook de bladeren en bloemen van moerasspirea hebben een positieve beoordeling gekregen van Commissie E voor de behandeling van verkoudheid. Net als wilgenbast bevat het natuurlijke voorlopers van het actieve ingrediënt salicylzuur. Moerasspirea mag niet worden gebruikt door mensen met een overgevoeligheid voor salicylaten (salicylzuurallergie).

Kook de gedroogde vlierbessen kort in water. Verwarm de bessen 3-5 minuten tot 80 °C. Haal dan de pan van het vuur en voeg de gedroogde vlierbloesem, lindebloesem en moerasspirea toe. Dek af en laat 10 minuten trekken. Zeef de thee en drink gedurende de dag 3 kopjes hete thee. Blijf de thee drinken tot de symptomen zijn verdwenen en gedurende 3 dagen daarna om het herstel van je lichaam te ondersteunen.

Gluhwijn met vlierbessensap

  • vlierbessensap of verdunde vlierbessensiroop 250 ml
  • 1 kruidnagel
  • 1 kaneelstok
  • sinaasappelschil of bittere sinaasappel
  • eventueel wat zoeten met honing of suiker
Verwarmen, zowat 30 minuten laten trekken. Uitzeven, eventueel nog wat op smaak brengen en warm drinken. Lekker medicijn bij verkoudheid, griep en bij acute virale infecties

Literatuur

woensdag, september 03, 2025

Rozenbottels. de vruchten van de roos

De rozenbottel is geen aparte plantensoort, maar wel de vrucht van alle wilde rozen en tuinrozen. Wilde rozen produceren over het algemeen mooiere en talrijkere rozenbottels dan tuinrozen, die vaak helemaal geen vruchten aanmaken.  In België en Nederland vinden we vooral de hondsroos (Rosa canina) en de egelantier (Rosa rubiginosa) in het wild. Ook de Japanse bottelroos of rimpelroos (Rosa rugosa) is interessant om te verwerken. Deze rimpelroos komt oorspronkelijk uit China en is ondertussen ook hier ingeburgerd. Zij heeft grotere en vlezige bottels.

Superfood op de rozenstruik

Van september tot november rijpen de rode rozenbottels van verschillende rozensoorten. Ze behoren tot de top van de wilde vruchten omdat ze een vitaminebom zijn. Het vitamine C-gehalte van rozenbottels kan tot 1000 mg per 100 gram oplopen, dat is zowat twintig keer hoger dan dat van citroenen! Het gehalte aan bètacaroteen (provitamine A) is ook ongelooflijk hoog, hoewel de analytische waarden variëren tussen 2,4 en 5,0 mg/100 g, afhankelijk van de locatie. Ook verbazingwekkend is het hoge gehalte aan de waardevolle mineralen calcium, kalium en magnesium, die essentieel zijn voor het hart, de botten en de spieren. De rozenbottels zijn niet alleen een rijke bron van vitamine C maar bevatten ook veel andere stoffen en stofjes waaronder trans-tiliroside, een substantie met anti-obese oftewel vermagerend effect.

Rozenbottels bereiden

Rozenbottels hebben een aangenaam zure, fruitige smaak. Je kunt ze echter niet in hun geheel eten, zoals aardbeien of frambozen, omdat de harige zaadjes irritatie kunnen veroorzaken. Je kunt de rode schil wel rauw eten. Dit betekent dat je eerst de zaadjes moet verwijderen. De zaadjes kun je met een lepeltje of met je vinger uit de gehalveerde rozenbottels scheppen.

Het lastige werk om de zaden eruit te halen is eigenlijk alleen een probleem bij het rauw eten, omdat de haartjes tijdens het koken "verzacht" worden. Bij de meeste verwerkingsmethoden (jam, vruchtenpuree) blijven de ruwe haartjes sowieso achter bij het zeven.

De zoetzure rozenbottels krijgen juist smaak door ze te koken. Ze kunnen worden verwerkt tot fruitpuree, fruitsauzen of chutneys. Fruitige rozenbottelthee is ook erg bekend en populair. De rozenbottels worden hiervoor gedroogd. Hele rozenbottels zijn in dit geval niet geschikt, omdat ze nauwelijks smaak aan het water afgeven. Je kunt de rozenbottels beter in stukjes snijden voordat je ze droogt, zodat de smaak in het theewater beter vrij komt. Als je de thee zeeft, vormen de harige zaadjes geen probleem. Ze versterken zelfs de smaak en geven een licht vanillearoma af.

De geneeskracht van rozenbottels

Rozenbottels hebben een hoog vitaminegehalte en stimuleren het immuunsysteem. Ze worden daarom vaak gebruikt als preventief en ondersteunend middel tegen verkoudheid. De ESCOP (European Scientific Cooperative on Phytotherapy) beveelt ook rozenbottels en rozenbottelschillen aan als ondersteunende behandeling bij verkoudheid en griep. Daarnaast beveelt de ESCOP hele rozenbottels aan voor de verlichting van pijn en stijfheid bij gewrichtsartritis. De galactolipiden (GOPO) en triterpeenzuren die ze bevatten, zijn hier vooral effectief. Deze stoffen hebben een pijnstillende en ontstekingsremmende werking. Bij inname van 5 gram rozenbottelpoeder, een- of tweemaal daags gedurende 3 tot 6 maanden, werd zowel een significante pijnvermindering als een verbeterde gewrichtsmobiliteit waargenomen. Verdere studies tonen aan dat de waardevolle bestanddelen van rozenbottels ook antidiabetische, cholesterolverlagende, bloeddrukverlagende en vermagerende effecten kunnen hebben.

Koude rozenbottelthee en rozenbottelpoeder

Om een ​​koude thee van rozenbottels of rozenbottelschillen te maken, neem je 2-3 gram gemalen gedroogde rozenbottels, giet er 200 ml kokend water over en laat dit 15 minuten afgedekt trekken. Bij gewrichtspijn wordt een waterig extract echter afgeraden, omdat de galactolipiden er moeilijk in oplossen. In dat geval worden de rozenbottels in poedervorm gebruikt. Maal hiervoor de gedroogde rozenbottels en de zaden fijn in een blender. Je neemt er dagelijks 2 theelepels van, dit komt overeen met ongeveer 5 gram.

In de volksgeneeskunde worden de rozenbottelzaden voornamelijk gebruikt bij blaas- en nierproblemen. De olie wordt beschouwd als een diureticum en als stimulans voor de stofwisseling. Uit de zaden wordt ook een waardevolle olie geperst, die de huid regenereert en verlichting biedt bij atopische dermatitis.

Een recept: Zoete rozenbotteljam 

  • 500 g rozenbottels
  • 200 ml appelsap
  • 100 ml water
  • wat appelsap
  • 2 eetlepels citroensap
  • 300 g geleisuiker 2:1

Om de rozenbottels gemakkelijker te kunnen bereiden, kun je ze 48 uur voor gebruik invriezen. Breng de rozenbottels vervolgens aan de kook met water en appelsap en laat ze 30-40 minuten op laag vuur sudderen tot ze zacht zijn. Plet de zachte rozenbottels met een vijzel. Wrijf alles vervolgens door een fijne zeef of keukenmachine om de pitjes en jeukende haartjes te verwijderen. Vul de puree aan tot 650 ml met appelsap en citroensap. Voeg geleisuiker toe en laat 5 minuten koken. Giet de puree in steriele potten met schroefdeksel en sluit af.

Literatuur

vrijdag, november 23, 2018

Shinrinyoku. Omringd met planten

Ik heb het altijd al gedacht. De ultieme en meest sympathieke vorm van kruidengeneeskunde is niet, de planten op eten maar je omringen met planten. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat, hoe meer bomen er bij jou in de omgeving staan, des te meer je beschermt bent tegen kanker. Dat kun je afleiden uit een epidemiologische studie die onderzoekers van Nippon Medical School publiceerden in The Open Public Health Journal.

Wonen in het bos
De onderzoekers bestuderen een fenomeen dat shinrinyoku heet. In Engelstalige publicaties is dat steevast vertaald met forest bathing in het Nederlands noemt het gewoon bosbaden. Dankzij het onderzoek van de groep zijn er in Japan nu 44 bossen uitgeroepen tot zones waarin shinrinyoku aantoonbaar positieve effecten op de gezondheid heeft. Het onderzoek van de groep zorgde er ook voor dat planologen bij de uitbreiding van Japanse steden waardevolle bossen hebben gespaard.


Phytoncides
De onderzoekers vermoeden dat bomen verbindingen uitscheiden die stress verminderen en het immuunsysteem activeren en zo op de langere termijn de kans op kanker verminderen. Die stoffen heten phytoncides. Planten als eiken, naaldbomen, maar ook gewone uien, geven die stoffen af om zich te beschermen tegen insecten, dieren en micro-organismen. Er zijn zo'n vijfduizend phytoncides bekend. Waarschijnlijk produceren alle levende planten ze.
De onderzoekers konden in Japanse wouden verhoogde concentraties van een aantal van die phytoncides aantonen, zoals alphapinene, beta-pinene, tricyclene, camphene en d-limonene.

Studie
In de studie die in 2008 verscheen in The Open Public Health Journal verzamelden de onderzoekers gegevens over sterfte door kanker in Japan. Ze splitsten die gegevens uit naar provincie en corrigeerden ze voor roken en inkomen. Ze keken vervolgens naar het oppervlak van die provincies dat was bedekt met bos. Zo ontdekten ze dat de sterfte door kanker lager was naarmate de omgeving bosrijker was.
Bij de vrouwen vonden de onderzoekers statistisch significante effecten voor longkanker en borstkanker; bij mannen voor prostaatkanker, darmkanker en nierkanker.

Conclusie
"Forests may partially contribute to decreased SMR of some cancers in Japan", concluderen de onderzoekers.The Open Public Health Journal, 2008, 1, 1-7.