Herderstasje, bloedstelpend en goed voor de baarmoeder

Een onooglijker plantje dan het Herderstasje kunnen we ons nauwelijks voorstellen. Een schraal vuilgroen onkruid met aangevreten blad en minimale vuilwitte bloemetjes, groeiend langs slordige wegkanten en akkers. Veel werk maakt het niet van zijn uiterlijk, alles lijkt op overleven afgestemd en daar is het dan ook een meester in. Het groeit, bloeit en vermeerdert zich snel en doet dat ook het hele jaar door. Altijd vind je wel hartvormige zaadjes aan de plant, met wat fantasie het enige aantrekkelijke aan deze Capsella.

Aan de vorm van de zaadjes heeft het dan ook zijn Latijnse en zijn Nederlanse naam te danken. Deze zaadjes zouden op een beursje of tasje van een herder lijken. Dus bursa pastoris, een pastorale beurs, ook de Engelse benaming is Shephard’s purse. Het voordeel voor een herborist is, dat Herderstasje overal te vinden is en in alle seizoenen te plukken. Het nadeel dat het steeds op vervuilde en stoffige plaatsen groeit en dus wel erg verontreinigd is.

Het plantje heeft altijd een zeer grote reputatie gehad in de volksgeneeskunde, dit staat in schril contrast met de onderwaardering in het wetenschappelijk onderzoek. Toch zijn er in het verleden wel wat onderzoekjes verricht naar de samenstelling van Capsella. Zo heeft men polypeptiden in de plant gevonden, stoffen die vooral in dierlijke organismen voorkomen, en die, net zoals het hormoon oxytocine, een stimulerende werking uitoefenen op de baarmoeder van ratten.

Mogelijk werkzame stoffen

• Aminen: acetylcholine, tyramine, choline, stoffen die het parasympatisch zenuwstelsel activeren
• Looistoffen, die bloedstelpend zijn
• Flavonoïden: luteolin-7-rutinoside, quercitin-3-rutinoside, diosmine, die versterkend op veneuze vaatstelsel werken
• mosterdolieglycosiden zoals in oa koolzaad
• mineralen, vooral veel kalium, wat diuretisch werkzaam is
• Jonge bladeren bevatten vitamine A (5.000 IE/100 g) en ascorbinezuur (91 mg/100 g) (Khare, 2007).
• Er zijn relatief grote hoeveelheden mineralen in Capsella gerapporteerd, het Na-gehalte is wel laag? (Guil-Guerrero et al., 1999). Uit analyse van kruidenaftreksels en tincturen bleek Capsella essentiële elementen als Ca, Cu, Cr, Fe, K, Mg, Mn, Na en Zn te bevatten, waarvan sommige in relatief hoge hoeveelheden (Ca, Cr, K en Na).

Medisch gebruik samengevat

baarmoeder / menstruatie

• Metrorragie, baarmoederbloedingen, combineren met Vrouwenmantel en Duizendblad
• Menstruatieklachten, vooral te sterke bloedingen
• postpartumbloedingen

Cardiovasculair

• Hoge en lage bloeddruk samen met bvb meidoorn als thee

Uitwendig (bloedstelpend, looistofplant)

• Neusbloedingen vers sap of hele plant in neus stoppen

Wat de bloedstelpende werking betreft, zijn er altijd sterke verhalen verteld over Capsella. Zo zou het volstaan de plant in de hand te houden of aan de voeten te leggen om bloedingen te stoppen. Ja, zelfs er alleen maar naar kijken zou al werkzaam zijn. Deze vermeldingen vinden we al terug in de Hortus Sanitatus van 1485. Of de verstandige mensen van toen dat ook echt geloofden weet ik niet, maar het zal wel geholpen hebben om de toepassingen van zo een plant beter te onthouden. Een geheugensteuntje dus.

Een probleem bij het Herderstasje zijn de nogal wisselende resultaten die je verkrijgt, de ene keer helpt het snel en de andere keer helemaal niet. Deze nogal wisselende ervaringen met Herderstasje hebben waarschijnlijk te maken met het kwaliteitsverschil tussen de verschillende planten in de natuur en is mogelijk afhankelijk van de oogsttijd, de grondsoort en de aanwezigheid van een soort schimmel op de plant. Het best is dan ook de oogsttijd zoveel mogelijk te spreiden en planten te plukken die er fris en nog bloeiend bij staan.

Werkingsmechanisme

Dierstudies met een alcohol extract van Capsella bursa-pastoris toonden een breed scala van farmacologische eigenschappen aan. Naast een afname van de capillaire doorlaatbaarheid beschreven dierstudies een ontstekingsremmende werking bij (geprovoceerde) oedeemvorming en een versnelde weefselregeneratie bij zweren. Daarnaast blijkt uit dierstudies dat Capsella bursa-pastoris een bloeddrukverlagende werking heeft, de diurese bevordert en een mild dempende werking heeft op het centrale zenuwstelsel.

In vitro studies lieten zien dat herderstasje extracten stimulerend werken op divers glad spierweefsel. Vervolgonderzoek toonde aan dat deze activiteit door twee niet-geïdentificeerde alkaloïden ontstaat en niet door histamine of acetylcholine zoals onderzoekers aanvankelijk dachten.

Contra-indicaties

Langdurig of extreem hoog gebruik van de plant kan interfereren met bestaande medicatie voor hypo- of hypertensie, schildklier- of hartfunctiestoornissen. Gebruik tijdens zwangerschap en lactatieperiode moet ontraden worden. Capsella bursa-pastoris heeft een reputatie als abortivum, het kan bovendien de menstruatiecyclus beïnvloeden. Van tyramine is bekend dat dit de uteruscontracties kan stimuleren.

Bijwerkingen

Contact met het zaad van het herderstasje kan een brandend gevoel geven waarna de huid rood kleurt, ook kunnen blaasjes op de huid ontstaan. Bij extreem hoge inname van extracten door muizen traden toxische reacties op als sufheid, pupil vergroting, verlamming van ledematen, ademhalingsproblemen en dood door ademstilstand.

Herderstasje als voedsel

De mens gebruikt Herderstasje al minstens 8000 jaar als voedsel. Er zijn zaden teruggevonden van "Catal Huyuk" in Turkije (ca. 5950 v.Chr.) En uit de maag van de "Tollund Man" (ca. 500 v.Chr. - 400 n.Chr.).

De jonge bladeren, met hun peperige smaak, kunnen worden gebruikt in salades of worden gekookt als spinazie, liefst met spinazie. De blaadjes worden verzameld voordat de plant bloeit. Ze worden pittiger met de jaren. Inheemse Amerikaanse stammen gebruikten Shepherd's Purse als potherb of kookten het met vlees. De Apache en Mescalero maalden de zaden tot meel en maakten er brood van, of gebruikten de gemalen zaden gewoon als smaakmaker.

Arme mensen uit het oude China en Rusland aten de zaden als voedsel. De wortels werden als “gembervervanger” (vers of gedroogd) gebruikt. Ze hebben echter geen gembersmaak.

Gebruik als insecticide?

Herderstasje werd in China een ‘levensbeschermende plant’ genoemd omdat men dacht dat het muggen zou aantrekken en doden. De zaden (wanneer ze in water worden geplaatst) fungeren als een soort "vliegpapier" voor muggen. De plant (mosterdolieglycosiden) zou giftig zijn voor muggenlarven.  Een kilo Capsella-zaad zou 10 miljoen muggenlarven kunnen doden.

Wetenschappelijk onderzoek uit monografie 'Dodonaeus opleiding'

Voor verdere studie vermelden we hier wat oudere maar wel interessante wetenschappelijke onderzoeken die geraadpleegd kunnen worden op PubMed.

• Cancer Res (1976 Jun) 36(6): 1900-3 Kuroda K Akao M Kanisawa M Miyaki K. Inhibitory effect of Capsella bursa-pastoris on hepatocarcino-genesis induced by 3-methyl-4-(dimethylamino) azobenzene in rats.
• Farmatsiia (1976 Jul-Aug) 25 (4):66-7 Kuroda K Akao M. Effect of Capsella bursa-pastoris on liver catalase activity in rats fed3'-methyl-4-(dimethylamino) azobenzene.
• Gann (1975 Aug) 66 (4):461-2 Kuroda K Akao M Kanisawa M Miyaki K. Inhibitory effect of Capsella bursa-pastoris extract on growth of Ehrlich solid tumor in mice.
• Shephard's Purse Iurisson SM. Vitamin content in shepherd's purse (Capsella bursa pastoris (L.)Medic.)
• Gann (1974 Aug) 65(4): 317-21 Kuroda K Kaku T. Pharmacological and chemical studies on the alcohol extract of Capsella bursa-pastoris.
• Life Sci (1969 Feb 1) 8(3): 151-5 Kuroda K Takagi K. Physiologically active substance in Capsella bursa-pastoris.
• Nature (1968 Nov 16) 220 (168): 707-8 Kuroda K Takagi K. Studies on capsella bursa pastoris. I. General pharmacology of ethanol extract of the herb.
• Arch Int Pharmacodyn Ther (1969 Apr) 178 (2): 382-91 Kuroda K Takagi K. Studies on capsella bursa pastoris. II. Diuretic, anti-inflammatory &anti-ulcer action of the herb

https://eflora.neocities.org/Capsella%20bursa-pastoris

https://sites.google.com/site/kruidwis/kruiden-planten-van-a-tot-z/capsella-bursa-pastoris-herderstasje

Over brunel, een monografie

Wonderlijk, hoe planten die niet tot mijn tophonderd van geneeskruiden behoren, op mijn oude dag plots dringen om er bij te horen. Oude glorie wordt opnieuw ontdekt, boeiend maar ook belastend. Over Brunel dan maar. Een monografie.

Prunella vulgaris / Brunel 

Bestanddelen / Inhoudsstoffen:

• Bittere bestanddelen (iridoiden);
• Fenolzuren (rozemarijnzuur, cafeïnezuur en derivaten);
• Triterpenen (arjunolzuur, ursolzuur en oleanolzuur);
• Flavonoïden (flavonolen, anthocyanen);
• Polysachariden (prunellin);
• Vitaminen B1, C en K.

• Smaak : Bitter
• Scherp
• Slijmachtig

Dodoens over brunel

Bruynelle in water oft wijn ghesoden ende ghedroncken heylt ende gheneest alle inwendighe ende uutwendighe wonden ghelijck Senegroen.
Bruynelle gheneest oock die sweeringhen des monts/ ende es seer sonderlinghe tseghen die sieckte der tonghen diemen den bruynen noempt/ dat es als die tonge onsteeckt/ swert wordt ende seer dick swilt/ alsmen die selve in water siedt ende die mont daer mede dicwils spoelt/ naer voortgaende die generale remedien. Bruynelle met olie van Roosen ende azijn vermenght gheneest ende versuet die pijne in thooft opt voorhooft gheleyt.

Geneeskrachtig gebruik van Brunel

De Engelsen noemen het ‘self-heal’ of ‘all-heal’, dat wil zeggen dat wat geneest, verwijzend naar zijn vermogen om de ontsteking van een wond te kalmeren en een desinfecterend en samentrekkend middel te bieden, waardoor beschadigd weefsel sneller geneest. Dus te gebruiken bij kleine snij- en schaafwondjes , schrammen en huiduitslag; wel minder effectief dan duizendblad om bloedingen te stoppen, of smeerwortel om een ​​oppervlakkige wond te sluiten. Gebruik een geconcentreerde infusie of verdunde tinctuur, aangebracht als kompres of een bladkompres (kauw en breng het op de wond aan, herhaal wanneer het blad niet meer vochtig is).

Antiviraal en antibacterieel:

Talrijke in vitro onderzoeken tonen aan dat brunel effectief is tegen herpes simplex-virussen type 1 en 2 (10) , tegen het HIV-virus (5) en tegen het influenzavirus (4). Het is moeilijk om deze onderzoeken te extrapoleren naar in vivo toepassingen. Brunel werd al snel geclassificeerd als een krachtig antiviraal middel, wat waar is als er direct contact is tussen het preparaat en het getroffen gebied ( bijvoorbeeld het aanbrengen van een verdunde tinctuur op orale herpes of een infuus (thee) voor virale gastro-enteritis.
Brunel activeert op significante wijze de cellulaire immuniteit in een model van tuberculose geïnduceerd door een antibiotica-resistente bacterie bij ratten (1). Over het algemeen heeft brunel, net als andere planten die rijk zijn aan polysachariden, een activerend effect op het immuunsysteem (2) .

Antioxidant:

Dankzij het gehalte aan rozemarijnzuur (het bevat 5%, een hoog gehalte) is brunel een van de krachtigste antioxidanten ter wereld. (ref: Mills & Bone).Te gebruiken bij oxidatieve stress, vooral bij chronische degeneratieve ziekten of auto-immuunziekten, om gezonde cellen te beschermen;

Hypertensie:

Brunel wordt in verschillende tradities gebruikt tegen essentiële hypertensie. Het lijkt op een directe (3) en indirecte manier te werken : als lipbloemige is het enigszins kalmerend voor de zenuwen , waarbij stress een verergerende factor is bij hypertensie;

Keel en mond:

Als mondwater verlicht brunel verschillende ontstekingen van de mond, bijvoorbeeld gingivitis ( ref: Fournier); brunel helpt vanwege zijn adstringerende en desinfecterende werking, over het algemeen kalmeert het de ontstoken slijmvliezen/weefsels in de keel, longen, neus en oren.

Kanker :

Verschillende onderzoeken (6)(7)(8) suggereren een antikankereffect van brunel bij longkanker . Deze onderzoeken zijn uitgevoerd op ratten of in vitro, wat extrapolatie naar mensen moeilijk maakt;

Spijsvertering:

Brunel, ingenomen als infuus, verlicht spijsverteringsproblemen, diarree en daarmee gepaard gaande kleine bloedingen (ref: Fournier).

Hypo-allergeen:

Brunel vermindert de allergische reactie (histaminica) en de ontstekingscascade die bij muizen wordt veroorzaakt (9) . Het kan daarom onderdeel zijn van een anti-allergieprotocol.

Lever :

In de Chinese geneeskunde wordt Prunella “xia ku cao” genoemd. Het vermindert ontstekingen van de lever- en galwegen (lever en galblaas). De plant “voedt” de lever, maar overprikkelt niet, in tegenstelling tot krachtigere bitters zoals gentiaan. Door Oost en West samen te brengen, werkt brownella waarschijnlijk beter op ontstekingen van de galwegen als gevolg van infectie , en niet als gevolg van metabolische of toxiciteitsproblemen (leververvetting, cirrose, enz.). Vaak gecombineerd met chrysantenbloemen voor een extra ontstekingsremmende werking.
Gebruikt voor hepatische migraine (van het type “stijgend levervuur” in de Chinese geneeskunde); gebruikt in formuleringen tegen virale hepatitis in de Chinese geneeskunde.

Nieren:

Beschermt en ‘voedt’ de nieren en verbetert de diurese, niet door de nieren harder te laten werken, maar door ze te helpen weer gezond te gaan functioneren (ref: Wood, LeSassier);
Vooral bij tandproblemen die verband houden met nierproblemen (ref: LeSassier) - in de traditionele Chinese geneeskunde controleren de nieren de botten en tanden.

Andere vermeldingen :

• Brunel werkt hypoglycemisch (ref: Valnet);
• Het kalmeert gezwollen lymfeklieren, intern ingenomen voor lymfadenitis , extern voor mastitis (ref: Mills);
• Net als veel andere Lamiaceae kan het worden gebruikt als een warm of koud infuus voor de behandeling van koorts (zweetdrijvend, helpt het lichaam af te koelen);
• Cazin vermeldt een geval van aambeien die werden behandeld met brunelblad, die ongeveer dertig dagen als een salade gegeten (ref: Cazin);
• Als oogbad bij roodheid en ontstekingen van de ogen (Chinese en westerse geneeskunde).

Bereidingen van Brunel
Gebruikte delen:

• Bovengrondse delen tijdens bloei;
• Anders bladeren, eventueel plukken;
• “xia ku cao”: de Chinese geneeskunde maakt gebruik van bloemen die droog en bruin van de plant zijn geplukt, waardoor de hoeveelheid polysachariden (stimulans voor het immuunsysteem) wordt geoptimaliseerd;

Bereidingswijzen / Receptuur

• Moedertinctuur van de bloeiende bovengrondse delen, of van het blad, vers ( bij voorkeur - 1:2 - 90° alcohol) of droog (1:5 - 50° alcohol);
• Olieachtig maceraat voor lokale toepassing (of verdunde moedertinctuur);
• Infusie van de bloeiende bovengrondse delen of het blad;
• Afkooksel van droog geplukte bloemen van de plant (xia ku cao).

Dosis: Moedertinctuur: 20 tot 60 druppels, afhankelijk van de toepassing (ref:Caldecott);
Infusie: 40 g per liter, 3 of 4 kopjes per dag (ref: Valnet);
Bloemen droog geplukt van de plant (xia ku cao): 10 g tot 15 g (ref: Xu Li).

Referenties / Literatuur
(1) Lu J, Ye S, Qin R, Deng Y, Li CP. Effect of Chinese herbal medicine extracts on cell-mediated immunity in a rat model of tuberculosis induced by multiple drug-resistant bacilli. Mol Med Rep. 2013 Jul;8(1):227-32.
(2) Fang X, Chang RC, Yuen WH, Zee SY. Immune modulatory effects of Prunella vulgaris L. Int J Mol Med. 2005 Mar;15(3):491-6.
(3) Hwang SM, Kim JS, Lee YJ, Yoon JJ, Lee SM, Kang DG, Lee HS. Anti-diabetic atherosclerosis effect of Prunella vulgaris in db/db mice with type 2 diabetes. Am J Chin Med. 2012;40(5):937-51.
(4) Tian L, Wang Z, Wu H, Wang S, Wang Y, Wang Y, Xu J, Wang L, Qi F, Fang M, Yu D, Fang X. Evaluation of the anti-neuraminidase activity of the traditional Chinese medicines and determination of the anti-influenza A virus effects of the neuraminidase inhibitory TCMs in vitro and in vivo. J Ethnopharmacol. 2011 Sep 1;137(1):534-42.
(5) Feng L, Wang L, Ma YY, Li M, Zhao GQ. A potential in vitro and in vivo anti-HIV drug screening system for Chinese herbal medicines. Phytother Res. 2012 Jun;26(6):899-907.
(6) Feng, L.; Jia, X.B.; Shi, F.; Chen, Y. Identification of two polysaccharides from Prunella vulgaris L. and evaluation on their anti-Lung adenocarcinoma activity. Molecules 2010, 15, 5093-5103.
(7) Choi, J.H.; Han, E.H.; Hwang, Y.P.; Choi, J.M.; Choi, C.Y.; Chung, Y.C.; Seo, J.K.; Jeong, H.G. Suppression of PMA-induced tumor cell invasion and metastasis by aqueous extract isolated from Prunella vulgaris via the inhibition of NF-kB-dependent MMP-9 expression. Food Chem. Toxicol. 2010, 48, 564-571.
(8) Feng L, Jia X, Zhu M, Chen Y, Shi F. Chemoprevention by Prunella vulgaris L. extract of non-small cell lung cancer via promoting apoptosis and regulating the cell cycle. Asian Pac J Cancer Prev. 2010;11(5):1355-8.
(9) Kim SY, Kim SH, Shin HY, Lim JP, Chae BS, Park JS, Hong SG, Kim MS, Jo DG, Park WH, Shin TY. Effects of Prunella vulgaris on mast cell-mediated allergic reaction and inflammatory cytokine production. Exp Biol Med (Maywood). 2007 Jul;232(7):921-6.
(10) Nolkemper S, Reichling J, Stintzing FC, Carle R, Schnitzler P. Antiviral effect of aqueous extracts from species of the Lamiaceae family against Herpes simplex virus type 1 and type 2 in vitro. Planta Med. 2006 Dec;72(15):1378-82.

Algemene literatuur

• Caldecott, Todd : https://toddcaldecott.com/herbs/learning-herbs/328-selfheal
• Cazin, « Traité Pratique et Raisonné des Plantes Médicinales Indigènes et Acclimatées », 1850
• Fournier, « Dictionnaire de Plantes Médicinales et Vénéneuses de France », 1947
• LeSassier
• Mills, The Essential Book of Herbal Medicine, 1991.
• Mills & Bone, « Principles and Practice of Phytotherapy », 2000
• Valnet, « La Phytotherapie », 2001
• Wood, « The Earthwise Herbal, A Complete Guide to Old World Medicinal Plants », 2009
• Xu Li, « Chinese Materia Medica:, 2002
• https://wetenschap.infonu.nl/diversen/25824-brunel-oude-glorie-opnieuw-ontdekt.html
  

Passiflora, nieuwe Escop-monografie

De werkzaamheid van passiebloem (Passiflora incarnata L.) is beschreven in een nieuw uitgebrachte ESCOP-monografie.

De European Scientific Cooperative on Phytotherapy (ESCOP) geeft plantenmonografieën uit waarin de werkzaamheid, dosering en veiligheid wordt beschreven van veelgebruikte geneeskrachtige planten en kruiden. De monografieën zijn gebaseerd op wetenschappelijke gegevens. 

Passiebloem wordt toegepast bij slaapstoornissen en inslaapproblemen.  Daarnaast kan het verlichting bieden bij rusteloosheid, prikkelbaarheid en nerveuze spanningsklachten.

WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK NAAR PASSIEBLOEM

Voor de monografie zijn onderzoeken bestudeerd die betrekking hebben op de werkzame bestanddelen van passiebloem. Het gaat daarbij om glycosylflavonoïden van apigenine en luteoline zoals isovitexine, isoorientine en hun 2″-beta-D-glucosiden, schaftoside, isoschaftoside, vicenine-2 en swertisine, evenals aminozuren met GABA  (gamma-aminobutyric acid) als dominante component.  Ook in vitro-experimenten met passiebloem laten werkzaamheid van de plant zien. Het gaat dan onder meer om receptorbinding en antioxidante en antibacteriële activiteit. In vivo-experimenten met passiebloem of de extracten daarvan hebben sedatieve en anxiolytische effecten aangetoond bij muizen, ratten en gespeende biggen, effecten op ontwenningsverschijnselen bij ratten en hoeststillende, anticonvulsieve, neuroprotectieve, ontstekingsremmende, antinociceptieve en anti-metabolische effecten bij muizen, ratten en cavia’s.

Gecontroleerde klinische onderzoeken hebben laten zien dat passiebloem symptomen van neuropsychiatrische oorsprong bij patiënten kan verlichten.

ESCOP-MONOGRAFIE PASSIEBLOEM

In de monografie worden de verschillende onderzoeken beschreven en samengevat. Ook beschrijft de monografie de wetenschappelijke consensus als het gaat om de optimale dosering en gebruiksduur van passiebloem, bijwerkingen en contraindicaties, speciale waarschuwingen en interacties met andere geneesmiddelen.

Monografie van Meidoorn uit Pocket Guide to Herbal Medicine

Hawthorn (Crataegus laevigata (Poiret) D. C.)

➤ General comments: Many species of hawthorn are distributed throughout the moderate zones of the Northern Hemisphere. The use of its leaves and flowers as a remedy for heart disorders dates back to the nineteenth century.

➤ Pharmacology

– Herb: Hawthorn leaf and flower (Crataegi folium cum flore). The herb consists of the leaves and flowers of Crataegus laevigata DC. or, less frequently, of other hawthorn species.

– Important constituents: Flavonoids (1.8 %) such as hyperoside (0.28 %), rutin (0.17 %), and vitexin (0.2 %), and oligomeric procyanidins (2–3 %).

– Pharmacological properties: The procyanidins and flavonoids in hawthorn determine its therapeutic action. These substances effect an increase in coronary blood flow and dilate the blood vessels, thereby enhancing myocardial circulation and perfusion. The herb has positive inotropic, chronotropic and dromotropic effects, and improves the tolerance to hypoxia. The cardiotropic effects of Crataegus are attributed to an increase in the membrane permeability to calcium ions and an increase in the intracellular cyclic AMP concentration. Altogether, this makes the heart work more economically.

➤ Indications

– Supportive treatment for heart failure (NYHA class I–II)

– As a strengthening tonic for prevention of heart irregularities and conges-

tive heart failure

➤ Contraindications: None known.

➤ Dosage and duration of use

– Daily dose: 3.5–19.8 mg flavonoids, calculated as hyperoside (DAB 10), or 160–900 mg extract (4 : 1 to 7 : 1 with ethanol 45 % v/v or methanol 70 % v/v), corresponding to 30–168.7 mg oligomeric procyanidins, calculated as epicatechol. Hawthorn leaf/flower can be used for unlimited periods.

➤ Adverse effects: There are no known health hazards or side effects in conjunction with proper administration of the designated therapeutic doses of the herb.

➤ Herb–drug interactions: None known.

➤ Summary assessment: Clinical studies demonstrating the efficacy of hawthorn leaf/flower in NYHA class I–II heart failure are available.

✿ Literature

– Monographs: DAB 1998; ESCOP; Commission E

– Scientific publications; Bahorun T, Gressier B, Trotin F et al: Oxygen species scavenging activity of phenolic activities, fresh plant organs and pharmaceutical preparations. Arzneim Forsch 46 (1996), 1086–1089;

Kaul R: Pflanzliche Procyanidine. Vorkommen, Klassifikation und pharmakologische Wirkungen. PUZ 25 (1996), 175–185; Tauchert M, Loew D:

Crataegi folium cum flore bei Herzinsuffizienz. In: Loew, D., Rietbrock, N. (Ed): Phytopharmaka in Forschung und klinischer Anwendung. Steinkopf Verlag, Darmstadt (1995), 137–144.

Pocket Guide to Herbal Medicine

Karin Kraft, M.D. Professor Outpatient Clinic University of Rostock Germany

Christopher Hobbs, L.Ac., A.H.G. Clinical Herbalist and Acupuncturist in Private Practice. Davis, California USA

Nieuwe Escop-monografie over salie

ESCOP is de European Scientific Cooperative on Phytotherapy, de Europese overkoepelende organisatie van nationale verenigingen op het gebied van fytotherapie. De ESCOP is in 1989 opgericht door de Nederlandse Vereniging voor Fytotherapie tezamen met  zusterverenigingen uit de Bondsrepubliek en het Verenigd Koninkrijk. ESCOP is onafhankelijk, niet alleen van zowel nationale overheden als de Europese overheid, maar ook van de  industrie. De gedachte bij de oprichting was namelijk dat een overkoepelende organisatie beter geschikt zou zijn om de individuele belangengroepen op dit gebied te behartigen in gesprekken met beleidsbepalende en wet- en regelgevende overheden, met name met Brussel. Inmiddels zijn 14 nationale organisaties aangesloten bij ESCOP.

ESCOP publiceert regelmatig nieuwe monografieën over veelgebruikte kruiden. Oudere monografieën zijn in boekvorm verkrijgbaar. Dat geldt niet voor de nieuwe en herziene monografieën. Deze zijn uitsluitend nog digitaal beschikbaar.

Echte Salie (Salvia folium)

Salie kan gebruikt worden bij dyspeptische klachten zoals brandend maagzuur en een opgeblazen gevoel. Ook wordt het toegepast bij hyperhidrose, opvliegers, hyperglykemie en hyperlipidemie en ontstekingen van de mond of keel.

De monografie geeft informatie over de dosering en interacties met andere medicatie.

In vitro-experimenten met salieblad toonden anti-microbiële, anti-oxiderende, ontstekingsremmende, antigenotoxische, hypoglykemische, cytoprotectieve en angiogenese-remmende activiteiten aan. In vivo-experimenten lieten anti-nociceptieve, ontstekingsremmende, hypoglykemische, lipidenverlagende, maagbeschermende, geheugenverbeterende, antimutagene, wondgenezende, antioxidatieve, anti-ulcerogene en larvicide eigenschappen zien.

Farmacologische studies bij vrouwelijke vrijwilligers en gezonde oudere volwassenen toonden verbeterde lipidenprofielen, antioxiderende afweer en effecten op het geheugen.

Gecontroleerde klinische onderzoeken met salieblad lieten antimicrobiële en antiflogistische effecten zien bij patiënten met afteuze ulcera, gingivitis of faryngitis en bij patiënten met primaire hyperlipidemie of type 2-diabetes vertoonden hypoglykemische en lipidenverlagende effecten.

De monografie gaat ook in op veiligheid. Humane studies lieten slechts milde bijwerkingen zien, zonder effecten op de lever- of nierfunctie.

De literatuur die in de monografie wordt aangehaald, is gericht op het samenbrengen van relevante informatie over de mogelijke fysiologische rollen van salieblad en zijn belangrijkste bestanddelen.