Rozemarijn, hersenen, geheugen en examens

Rozemarijn wordt al sinds de oudheid gewaardeerd als stimulerend middel. De stimulerende eigenschappen ervan voor onze bloedsomloop en hersenen zijn algemeen bekend. In de traditionele geneeskunde wordt het beschouwd als een tonicum voor lichaam en geest en wordt het in de volksgeneeskunde gebruikt tegen onder andere uitputting, vermoeidheid, zenuwzwakte, depressie, winterdepressie en geheugenverlies.

De potentiële geheugenverbeterende effecten van rozemarijn hebben het kruid ook een plaats opgeleverd in onderzoek naar de ziekte van Alzheimer [1]. De positieve voordelen ervan voor het leervermogen werden recentelijk ook onderzocht. In een Iraanse studie die in 2018 werd gepubliceerd met 68 studenten, kreeg de helft van hen eenmaal daags 500 mg rozemarijn. De andere groep kreeg een placebo. Vergeleken met de placebogroep voelden de proefpersonen zich alerter en konden ze zich beter ontspannen, wat het leerproces vergemakkelijkte [2].

Een onderzoek uit 2016 van Northumbria University toonde aan dat de geur van rozemarijn het geheugen beïnvloedt: 150 gezonde personen van 65 jaar en ouder werden geplaatst in kamers met een geur van essentiële rozemarijnolie of in een ongeparfumeerde controlekamer. Ze moesten tests doen om hun prospectief geheugen te beoordelen. Ze deden ook een stemmingstest. Degenen die tijd doorbrachten in de kamer met rozemarijngeur vertoonden een significant verbeterd prospectief geheugen. Hun testscores waren 15% hoger dan degenen die tijd doorbrachten in de kamer zonder rozemarijngeur. Ze waren ook aandachtiger.

Maar hoe verbetert rozemarijn de hersenprestaties? 

Verschillende componenten van rozemarijn passeren de bloed-hersenbarrière en kunnen hun effect in de hersenen uitoefenen. Dit geldt onder andere voor de terpenen in de etherische olie. Studies hebben aangetoond dat deze de productie van de neurotransmitter dopamine bevorderen, wat de motivatie kan verhogen. De 1,8-cineol in de etherische olie verhoogt de neurotransmitter acetylcholine, wat het geheugen en de aandacht versterkt [ 3 ]. Rozemarijnzuur verhoogt ook de acetylcholinespiegel door het enzym acetylcholinesterase te remmen, een stof die deze neurotransmitter (acetylcholine) afbreekt.

En verder...

Een goed humeur is belangrijk voor leersucces. Mensen met een goed humeur leren sneller en beter. Dit kan deels te danken zijn aan het vermogen van de etherische olie om de dopaminestofwisseling te stimuleren. Dopamine kan je in een goed humeur brengen en er voorzorgen dat zenuwcellen beter onthouden wat je hebt geleerd.

De stemmingsverbeterende werking van rozemarijn houdt mogelijk ook verband met zijn werking op ons darmmicrobioom. Een disbalans in het microbioom kan het darmslijmvlies irriteren, wat resulteert in de afgifte van neurotransmitters. Deze kunnen op hun beurt – zodra ze de hersenen bereiken – de stemming verlagen. Studies hebben aangetoond dat rozemarijn het darmmicrobioom beïnvloedt en ontstekingsprocessen in het darmslijmvlies vermindert [4].

Hoe rozemarijn te gebruiken
Gedroogde rozemarijnblaadjes (Rosmarini folia) en de etherische olie ervan worden medicinaal gebruikt. Ter ondersteuning van het geheugen raad ik je aan om rozemarijnbladthee te drinken. Op die manier krijg je alle relevante bestanddelen van rozemarijn binnen: de etherische olie en het rozemarijnzuur.

Recept: Rozemarijnthee als leermiddel
Voeg 2 tot 3 keer per dag 1 eetlepel rozemarijnblaadjes (Rosmarini folia) toe aan 250 ml heet water, dek af en laat het 10 minuten trekken voordat u het voor de maaltijd drinkt. Of ... elke dag op een blaadje knabbelen kan ook helpen.

Genieten van het geheugen?

Blokken voor examens is voor de meeste mensen niet aangenaam. Hoog tijd om daar verandering in te brengen! Genieten van je geheugen. Rozemarijn kan je daarbij een beetje helpen. Eerste studies suggereren dat rozemarijn het dopaminemetabolisme, dus het geluksgevoel, kan stimuleren. Rozemarijn kan ook een effect hebben op concentratie en geheugen. Tijd voor een kopje rozemarijnthee en wat beweging?

Literatuur

1. Habtemariam S. Het therapeutische potentieel van rozemarijn (Rosmarinus officinalis) diterpenen voor de ziekte van Alzheimer. Evidence-based complementaire en alternatieve geneeskunde: eCAM 2016; 2680409
2. Nematolahi P, Mehrabani M, Karami-Mohajeri S et al. Effecten van Rosmarinus officinalis L. op geheugenprestaties, angst, depressie en slaapkwaliteit bij universiteitsstudenten: een gerandomiseerde klinische studie. Complement Ther Clin Pract 2018; 30:24-28
3. Lizarraga-Valderrama LR. Effecten van etherische oliën op het centrale zenuwstelsel: focus op mentale gezondheid. Fytotherapieonderzoek 2021; 35(2), 657-679
4. Guo Y, Xie J, Li X et al. Antidepressieve effecten van rozemarijnextracten geassocieerd met ontstekingsremmende werking en herstel van de darmflora. Front Pharmacol 2018; 2;9:1126
5. https://sites.google.com/site/kruidwis/kruidenmonografie-a-z/rosmarinus-officinalis-rozemarijn-monografie-opleiding-dodonaeus
   

Rozemarijnolie, een natuurlijk pepmiddel

Als je weer eens tot diep in de nacht moet werken of studeren, dan helpt het inademen van rozemarijnolie je niet alleen om wakker te blijven maar neemt ook je vermogen om informatie op te nemen toe. Dat blijkt uit een humane studie die is verschenen in Complementary Therapies in Clinical Practice.

Studie

Ahmad Nasiri en Masoomeh Mo'tamed Boroomand, twee onderzoekers van Birjand University of Medical Sciences in Iran, verdeelden 80 verpleegkundigen die werkten in nachtdiensten in 2 groepen. Ze gaven de proefpersonen in de ene groep een gezichtsmasker met een gaasje waarop ze een druppel rozemarijnolie hadden laten vallen. De proefpersonen in de andere groep kregen een masker met een druppel water.

Na 10 minuten haalden de proefpersonen het gaasje weer weg, en 15 minuten later deden ze weer een gaasje op. Zo wilden ze voorkomen dat de proefpersonen ongevoelig werden voor de prikkel van de rozemarijnolie. Deze cyclus herhaalden de onderzoekers gedurende 2 uur. Voor en na die periode moesten de proefpersonen hun alertheid/slaperigheid een cijfer tussen de 1 en de 9 geven. 1 staat voor 'extreem wakker', 5 voor 'wakker noch slaperig' en 9 voor 'extreem slaperig'. Resultaat: Rozemarijnolie maakt de proefpersonen alerter.

Mogelijk werkingsmechanisme

De onderzoekers vermoeden op basis van de wetenschappelijke literatuur dat bestanddelen van rozemarijnolie, zoals alpha-pinene, in de hersenen enzymen blokkeren die acetylcholine afremmen. Daardoor kan het inademen van rozemarijnolie het autonome zenuwstelsel activeren. Dat is het deel van het zenuwstelsel waarop je wilskracht niet direct van invloed is

Het gevolg van activatie van het autonome zenuwstelsel is weer dat de hartslag en bloeddruk toenemen, en je jezelf beter en alerter voelt. Tegelijkertijd neemt het vermogen van je hersenen om informatie op te nemen toe.

• Bron: Complement Ther Clin Pract. 2021 Jan 27;43:101326.
• Lees ook: https://kunst-en-cultuur.infonu.nl/biografie/35858-rozemarijn-zijn-geschiedenis.html

Rozemarijn bloeit

bloeiende rozemarijntoppen in maart

Ja, het verwondert me altijd weer om deze Zuiderse rozemarijn zomaar begin Maart in het grijze Bretagne te zien bloeien. Voor mij de gelegenheid, ondanks het gebrek aan zon, om van de bloeitoppen een soort tinctuur te maken. Verse toppen laten trekken in 2/3 ethanol van 40% en 1/3 vloeibare honing. Ik weet het, dit is voor sommige deskundigen niet de geijkte manier om een tinctuur te maken maar de bereiding geeft wel een zeer aromatisch preparaat die niet alleen geneeskrachtig maar ook smakelijk is. Enigszins verdund kan het drankje als likeur aangeprezen en genuttigd worden.

Geneeskrachtige werking van Rosmarinus vlgs ESCOP
De Europese monografie over Rosmarinus van de ESCOP meldt dat bij het uitvoeren van verschillende dierstudies een anti-hepatotoxische (leverbeschermende) werking is aangetoond, evenals een cholagogische en choleretische activiteit. Toepassing van hydrofiele rozemarijn extracten gaf een significante en snelle toename van de galproductie met een maximum na 30 minuten. In hetzelfde onderzoek bekeken deskundigen ook de verschillen tussen hydrofiele extracten bereid uit de hele plant en alcohol extracten bereid uit uitlopers. Extracten van jonge uitlopers lieten een toename in de gal productie zien van 114%, tegenover een toename van 47% met extracten van de hele plant! Vervolgonderzoek naar de cholagogische en choleretische eigenschappen met hydrofiele alcohol extracten bij dieren toonde een toename van de galproductie tot 138% binnen 40 minuten, gevolgd door een periode van iets tragere afgifte doch uiteindelijk leidend tot een toename van 218% in de galproductie binnen zowat 100 minuten.

Zeer veel verschillende rozemarijn extracten (zowel hydrofiel als lipofiel) zijn onderwerp geweest van even zoveel verschillende testen. Alle onderzoeken lieten zien dat extracten van rozemarijn krachtig antioxidatief werken, vooral toe te schrijven aan de diterpenen, zoals carnosol, rosmanol, carnosolzuur en rozemarijnzuur. Het rozemarijnzuur is van grote waarde bij de behandeling van ARDS (Adult Respiratory Distress Syndrome) of te wel een shocklong. Symptomen van een shocklong zijn dyspnoe, cyanose, longoedeem door verhoogde doorlaatbaarheid van de longcapillairen. Een gedeeltelijke verklaring voor het positieve effect van rozemarijnzuur schrijven wetenschappers toe aan de antioxidant werking. Onderzoek wees uit dat een afname van de capillaire doorlaatbaarheid zowel door diosmine als rutine teweeg wordt gebracht.

De vluchtige oliën werken antibacterieel, antiviraal en fungicide tegen een zeer grote groep bacteriën, virussen en schimmels, waaronder Salmonella typhi, Candida albicans, Herpes simplex virus type 2 (afhankelijk van de gebruikte dosering remming van 2-100%), HIV-1 protease, Stafylokokkus aureus en -albus, Vibrio cholerae en Escherichia coli. De werkzame bestanddelen carnosol en urosolzuur zijn voor deze eigenschappen verantwoordelijk. Ook ontstekingsremmende (huidontstekingen!) en cytotoxische werkingen zijn aangetoond.

Rozemarijnolie bij dieren toegepast verviervoudigt binnen 30 minuten de motorische activiteit. Deze stimulerende werking is afhankelijk van de concentratie en hoeveelheid van 1.8 cineol. Zowel 1.8 cineool, bornylacetaat als alpha- en beta-pinenen hebben een spasmolytisch effect op de gladde spieren (in het bijzonder borneol); 1.8 cineool en bornylacetaat werken tevens spasmolytisch op de hartspier.

Zie ook https://sites.google.com/site/kruidwis/kruiden-a/rosmarinus-officinalis-rozemarijn

Rozemarijn goed voor het haar

Rozemarijn is één van de planten, die traditioneel veel voor het hoofd en het haar (groei) gebruikt werd. Een recent onderzoekje lijkt dat nu te bevestigen.

Topical administration of Rosmarinus officinalis leaf extract (RO-ext, 2 mg/day/mouse) improved hair regrowth in C57BL/6NCrSlc mice that experienced hair regrowth interruption induced by testosterone treatment. In addition, RO-ext promoted hair growth in C3H/He mice that had their dorsal areas shaved. To investigate the antiandrogenic activity mechanism of RO-ext, we focused on inhibition of testosterone 5α-reductase, which is well recognized as one of the most effective strategies for the treatment of androgenic alopecia. RO-ext showed inhibitory activity of 82.4% and 94.6% at 200 and 500 µg/mL, respectively. As an active constituent of 5α-reductase inhibition, 12-methoxycarnosic acid was identified with activity-guided fractionation. In addition, the extract of R. officinalis and 12-methoxycarnosic acid inhibited androgen-dependent proliferation of LNCaP cells as 64.5% and 66.7% at 5 µg/mL and 5 μM, respectively. These results suggest that they inhibit the binding of dihydrotestosterone to androgen receptors. Consequently, RO-ext is a promising crude drug for hair growth.

Promotion of Hair Growth by Rosmarinus officinalis Leaf Extract Kazuya Murata1, Kazuma Noguchi1, Masato Kondo2, Mariko Onishi2, Naoko Watanabe2, Katsumasa Okamura2, Hideaki Matsuda1,* Phytotherapy research

Andere kruiden voor de gezondheid van het haar zijn o.a. brandnetel en Oost-Indische kers. Lees meer op mijn website https://sites.google.com/site/kruidwis/fytotherapie/haargroei

Rozemarijn en olijfboom

Rozemarijn en olijfboom, twee Zuiderse planten die zich in Vlaanderen, toch thuis voelen. Zelfs na een stevige wintermaand zien ze er in mijn Haans tuintje nog geurend groen uit. De rozemarijn wil ook altijd weer bloeien in winter en vroeg voorjaar. En de olijfboom levert  in deze periode, tenminste in het Zuiden zijn beroemde vruchten af. In de middeleeuwen was de rozemarijn, zoals vele andere kruiden, omgeven met veel bijgeloof. Men dacht dat dit kruid alleen in de tuinen van de rechtvaardigen groeide en men gebruikte het als magisch amulet ter bescherming tegen hekserij, tegen duivelse gevaren en in het bijzonder tegen het „boze oog". Een meer practische toepassing was het verbranden van de twijgjes als wierook tijdens banketten of in de rechtszalen van het zeventiende eeuwse Engeland om de rechter te beschermen tegen infectieziekten en gevangeniskoortsen. Beroemd of moet ik zeggen berucht is ook het l’eau de Reine d’Hongrie, dat er voor zorgde dat een jichtige zeventigjarige Hongaarse prinses haar gezondheid en jeugdig uiterlijk terug vondt en daardoor kon trouwen met de koning van Polen.

Het is zeker zo dat Rozemarijn in de meest zinnige en onzinnige mengsel aanwezig was. Zo zat het ook in de ‘Azijn der 4 rovers’ of de Pestazijn, die door dieven tijdens een pestepidemie gebruikt werd om ongestraft de pestlijders te kunnen beroven. Bij Paracelsus, de man die nog mythischer is dan rozemarijn zelf, zat het kruid verwerkt in zijn beroemde balsem ‘Opodeldoch’ tegen reumatische pijnen.
De al even bekende Madame de Sévigné (17de eeuw) schreef in haar literaire brieven ‘rozemarijn, ik heb het altijd bij mij en ik vind het geweldig tegen verdriet’.

http://kunst-en-cultuur.infonu.nl/biografie/35858-rozemarijn-zijn-geschiedenis.html
http://www.ema.europa.eu/docs/Community_herbal_monograph/2009/12/WC500018299.pdf
http://www.florahealth.com/flora/home/Canada/HealthInformation/Encyclopedias/Rosemary.htm