Vijf klassieke geneeskrachtige planten voor maag en darmen

Wie op zoek is naar een natuurlijke verlichting van maag- en darmklachten met weinig bijwerkingen, vindt in de fytotherapie wat hij zoekt. 

Anijszaad

Anijs helpt tegen winderigheid en krampen, maar ook tegen brandend maagzuur en een opgeblazen gevoel, omdat het de productie van spijsverteringssappen en enzymen stimuleert.

Werking: licht krampstillend (spasmolytisch), spijsverteringsbevorderend, antibacterieel

Venkelzaad

Voor mij is venkel een echte allrounder, omdat het net zo effectief is tegen krampen en een opgeblazen gevoel als tegen brandend maagzuur, een opgeblazen gevoel en indigestie. Venkel bevat antioxidanten met ontstekingsremmende eigenschappen. Ze kunnen helpen bij het verminderen van ontstekingen in het maag-darmkanaal.

Werking: krampstillend, ontspannend, antibacterieel, slijmoplossend

Karwijzaad

Karwij wordt vaak gebruikt als culinaire specerij vanwege de eetlustopwekkende en gasdrijvende eigenschappen. De ervaring leert dat koolgerechten met karwij aanzienlijk beter worden verdragen. Net als venkel en anijs bevat karwij essentiële oliën, waaronder carvon en limoneen, die krampstillend werken. Ze helpen spierspasmen in het maag-darmkanaal te verminderen, wat met name kan helpen bij een opgeblazen gevoel, maagkrampen en indigestie.

Werking: krampstillend, gasdrijvend, ontspannend, antibacterieel, spijsverteringsbevorderend, eetlustopwekkend

Pepermunt

Pepermunt is waarschijnlijk het meest bekend als thee. Pepermunt bevat menthol, een stof met krampstillende eigenschappen. Het helpt spierspasmen in het maag-darmkanaal te verlichten, wat gunstig kan zijn bij indigestie en het prikkelbare darmsyndroom (PDS). De geur van pepermunt heeft een kalmerend effect en is daarom effectief tegen misselijkheid. Pepermunt heeft ook ontstekingsremmende eigenschappen die ontstekingen in het maag-darmkanaal, zoals bij colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn, kunnen verminderen. Pepermunt stimuleert ook de galproductie, wat op zijn beurt de vertering van vetten bevordert.

Pepermunt daarentegen vermindert de maagzuurproductie, wat gunstig is bij brandend maagzuur en zure reflux. Tot slot hebben essentiële pepermuntoliën antibacteriële en antivirale eigenschappen die helpen bij het bestrijden van schadelijke micro-organismen in het maag-darmkanaal.

Werking: krampstillend, ontstekingsremmend, pijnstillend, antibacterieel, tonisch, choleretisch

Echte kamille

Kamille is uitstekend geschikt voor krampen in de buik, winderigheid en, dankzij het hoge gehalte aan bioactieve stoffen zoals flavonoïden en bisabolol, voor ontstekingsprocessen in de slijmvliezen. De kalmerende en ontspannende werking verlicht niet alleen acute buikpijn, maar vermindert ook de spanning en stress die met pijn gepaard gaan.

Werking: krampstillend, pijnstillend, ontspannend, ontstekingsremmend, verzachtend, antibacterieel

Theemelange: Gastro-intestinale thee voor 100 g 

• 25 g anijs (Fructus Anisi vulgaris tot.)
• 25 g venkel (Fructus Foeniculi amari tot.)
• 25 g karwij (Fructus Carvi tot.)
• 20 g pepermunt (Folia Menthae piperitae conc.)
• 5 g kamille (Flores Chamomillae)

Voeg een theelepel theemengsel toe aan een mok kokend water.

Laat de thee 10 minuten afgedekt trekken.

Meer info

https://sites.google.com/site/kruidwis/kruiden-planten-van-a-tot-z/pimpinella-anisum-anijs

https://sites.google.com/site/kruidwis/kruiden-planten-van-a-tot-z/mentha-piperita-pepermunt

https://sites.google.com/site/kruidwis/kruiden-planten-van-a-tot-z/carum-carvi-karwij

https://sites.google.com/site/kruidwis/kruidenmonografie-a-z/matricaria-recutita-echte-kamille

https://sites.google.com/site/kruidwis/kruidenmonografie-a-z/foeniculum-vulgare-mill

Speelse lessen en muntvriend

Een vreemde, boeiende winterse dag! Ik moet om 9.00 uur al in Roeselare zijn, om twaalfjarigen wat te vertellen over kruiden. Een moeilijke opgave, zowel om er te geraken over besneeuwde wegen als om zes maal driekwart uur hedendaagse computerjeugd bezig te houden met ouderwetse kruidenverhalen. Toch leek het me goed gelukt, vooral door een direct beroep te doen op hun zintuigen. Dat wil zeggen, hen laten proeven, ruiken en voelen. Het verse slijm uit de Aloë is altijd goed voor vieze gezichten en snotterige verhalen. Of het proeven van anijs of venkelzaadjes vinden ze verwonderlijk smakelijk of worden door anderen (jongens!) met afgrijzen uitgespuugd. Als we dan ook nog de etherische olie uit deze kruiden doorgeven, is het hek helemaal van de dam. Sommigen wreven, ondanks de waarschuwing, wat te veel op hun gezicht, met als gevolg roodgloeiende wangen die ze moesten blussen onder de koude waterkraan. Vervelend vond ik het zeker niet, integendeel, het was net genoeg actie om die driekwart uur spannend door te brengen.

Muntvriend

Omdat ik dan toch in de buurt was, ben ik even op bezoek geweest bij een kruidenvriend en lid van onze vereniging uit Izegem. Een man met een uitgebreide botanische kennis van klassieke kruiden zoals munt, tijm en rozemarijn, maar ook een man die kan praten als een marktkramer, en dat is hij dan ook in het echt. Hij bezit mogelijk de meest veelzijdige muntverzameling van heel Europa. In de lijst, die ik van hem gekregen heb, tel ik 26 mentha piperita soorten, 8 suaveolens soorten, 19 spicata’s, 4 soorten akkermunt, maar ook vietnamese, corsicaanse, chinese en marokkaanse munt.
De verzameling is voor een gedeelte de erfenis van de franse muntkenner bij uitstek, Jean Lebeau, maar er zijn ook planten bij afkomstig van het Conservatoire nationale des plantes medicinales uit Milly-la-Foret, uit de Hortus Botanicus in het Nederlandse Leiden of van de Wisley universiteit in Engeland. Verder is er zaad gebruikt van oa. Iden Croft Herbs Staplehurst en Richter Herb Plants.
Deze laatste kataloog RHP uit Canada is bij mij ook in te kijken, zij bieden niet alleen zaden maar ook jonge plantjes aan van de onmogelijkste kruidensoorten. Ik noem maar wat: Aswagandha, de indische ginseng, hij zou zelfs makkelijk te zaaien zijn, of varieteiten van Salie ‘Extracta’ met een hoger gehalte aan etherische olie, verder een familielid van de KavaKava met de naam Macropiper exelsum, die als kamerplant kan gebruikt worden; of Teatree zaden en plantjes, zelfs van Sintjanskruid zijn er kweekvariëteiten beschikbaar zoals Anthos, Topas en Elixir. Weer genoeg informatie om flink chaotisch te worden!
Toch nog even het adres van Richters, dat is in Canada, Ontario LOC 1AO, Goodwood en electronisch kun je ze bereiken met ‘orderdesk@richters.com.

Commentaar: In het verleden hebben we met de vereniging nogal wat educatieve kruidenactiviteiten op scholen begeleid: voordrachten, aanleg van kruidentuintjes, cursussen.

21 februari 1999

De eerste wandeling van onze vereniging in 1999. De overdadige sneeuw van de voorbije weken was net op tijd gesmolten om weer wat schuchter groen te kunnen bekijken.

Elk jaar weer dezelfde snelle groeiers, jonge brandnetelblaadjes, ronde look-zonder-lookjes, stevige driekleurig viooltje met zelfs hier en daar al een gedurfd bloempje. Dertien mensenkinderen op een doorweekte zondagvoormiddag bij een door planten herwonnen oude spoorweg, triest en tover tegelijkertijd! Daar hoort een gedicht bij.

Er is iets in de dingen dat ontroert:

het is de schoonheid niet der bloemen,

noch het glanzen van een blad, noch het roepen

van de roerdomp in de nacht. Het is

daarin, maar ook daarachter en daarboven

en daaronder, dieper in de grond........

De tover tussen onder en boven, tussen binnen en buiten, tussen weten en vergeten.

Commentaar: plaats van handeling was Weelde Statie bij het oude spoorwegemplacement op de grens met Nederland. De locatie waar ook de herboristenvereniging ontstond en toen ook de kruidentuin van Maurice was gelegen. Ja 'was'. Nu, zijn er daar nog steeds resten te vinden van die verloren tuin.