Posts tonen met het label Hyssop. Alle posts tonen
Posts tonen met het label Hyssop. Alle posts tonen

dinsdag, augustus 08, 2023

Hyssop

Hyssop hoort thuis in het gereputeerd gezelschap van andere lipbloemigen zoals tijm, rozemarijn en bonenkruid en in dat eerbiedwaardig gezelschap vind je hem ook in de Cascatellestuin. Deze vaste plant heeft kleine kobaltblauwe bloemen aan het uiteinde van de stengels. Een bijzonderheid is dat de bloemen aan één zijde van de vierkantige steel staan. De blaadjes zijn smal en lancetvormig.

Er zijn roze en witte variëteiten, een dwergvariëteit, Hyssopus aristatus, en vroeger zelfs soorten met gevlekte bladeren, die volgens Parkinson 'zulk een aardig effect opleverden dat menige vrouwe de takjes in het haar en in de armen droeg'. De naam hysop zou uit het Hebreeuws 'ezob' komen en 'heilig' betekenen.

Hyssop houdt van een kalkachtige, goed gedraineerde, lichte bodem en een zonnige standplaats. Hij heeft de naam insectenwerend te zijn, maar trekt wel bijen en vlinders aan. De honing was vroeger vermaard om zijn aroma. 

In de dagen van koningin Elizabeths regering was hyssop een favoriet voor heggen en doolhoven. De gesnoeide takken werden dan gebruikt als geurig strooi- en schroeikruid en dienden tegen het alom aanwezige boze oog. Om zijn geurige hoedanigheden stond hysop op de strooilijst van Thomas Tusser. De etherische olie ruikt naar kamfer en wordt door de parfumerie-industrie zelfs hoger gewaardeerd dan die van lavendel. Deze olie wordt door de likeurindustrie verwerkt in Chartreuse. Tn de Oudheid dronk men Hyssopites, een wijn die uit de blaadjes was gewonnen.

Voor keukengebruik is verse hysop nodig, die met mate gebruikt moet worden vanwege de dominerende, wat bittere en scherpe smaak. Het kan worden gebruikt in combinatie met het eveneens peperige bonenkruid en wordt dan verwerkt in vette gerechten, zoals paling, en in soepen en rauwkostschotels; vooral tomaten gaan heel goed samen met hysop.

Het kruid heeft ons in culinair opzicht weinig te bieden, althans tegenwoordig. Er is een tijd geweest dat de voor ons onvoorstelbare hoeveelheden van salie, hysop en bonekruid in vleespastei werden verwerkt. Het volgende lijkt me dan ook eerder een gedicht dan een recept: Take vele, en smyte in lytel pecys into a potte, an waysshe yt sayre, than tayke sayre water, and lat yt boyle togedere with Perceley, Sawge, Sawery an Ysope.

Medicinaal is hyssop als thee of tinctuur vooral goed voor de luchtwegen, bij virale infecties en chronische klachten zoals astma en COPD.

Wetenschappelijk onderzoek
The Hyssop plant was used, which boosts the immune system's effectiveness and limonene, rosemary, caffeic acids and flavonoids, all biologically active compounds in this plant, cause improved breathing problems, colds, and especially for SARS-CoV-2. As a result, utilising the Hyssop plant can help in reducing SARS-CoV-2 in faeces. This plant's antioxidant properties effectively reduce SARS-CoV-2 in faeces by 30%; nevertheless, depending on the patient's condition. This plant is also beneficial for respiratory and digestive health. Chemosphere . 2022 Oct;305:135247.  Critical role of Hyssop plant in the possible transmission of SARS-CoV-2 in contaminated human Feces and its implications for the prevention of the virus spread in sewage

woensdag, juli 29, 2015

Wandelen van Chateau-Ville-Vieille naar Aiguilles

menhir Pierre Fiche
In de Franse Queyras. In Chateau-Ville-Vieille, waar we in gite, op camping en in motorhome verblijven. We wandelen van Chateau-Ville-Vieille naar Aiguilles. Niet langs de grote weg maar langs het natuurgebied van de Astragale Queu de renard. Deze vlinderbloemige plant is nu met het warme weer al volledig uitgebloeid maar staat toch met zijn beige zaadpluim volop te pronken.
Op de website van Florealpes wordt deze soort als volgt beschreven. Cet astragale ne passe pas inaperçu. Ses énormes grappes de fleurs jaunes et brunes l’ont rendu emblématique du Queyras, région où il est très présent. Le fait qu’il soit localement très présent n’enlève rien au fait qu’il soit protégé au niveau national. Ook andere warmteminnende, Zuiderse planten vinden we hier meer, als we tenminste rond 1500 meter hoogte blijven wandelen, maar dat zijn we natuurlijk niet van plan. Andere soorten met een mediterrane oorsprong zijn Centranthus angustifolius (Smalbladige spoorbloem), Laserpitium gallicum (Lazerkruid), Myricaria germanica (Duitse tamarisk), Nepeta nepetella, Ononis natrix
(Geel stalkruid), Ononis cristata (O. cenisia), Salvia aethiopis en Echinops ritro.


Gouddistel / Carlina acanthifolia
Eerst klimmen we nog stevig van 1300 meter naar een hoger gelegen GR-pad op zowat 2000 meter   Onderweg bezoeken en beklimmen we de merkwaardige menhir La Pierre Fiche. Boven op het brede GR-pad is het mooi en makkelijk wandelen. we vinden hier veel rosetten van de stekelige gouddistel, helaas zonder bloemen. In Franse Alpen wordt de plant le baromètre genoemd en de bloem tegen de deuren van stallen gespijkerd. De gedroogde plant reageert als een barometer op de luchtvochtigheid en zou huis en haard beschermen tegen boze geesten.

De laatste wandelkilometers naar Aiguilles zijn een echt plantenparadijsje voor herboristen. Grillige jeneverbessen, zuurbes en niets minder dan wilde hysop en wilde karwij groeien zomaar langs de wegrand. De hysop wordt door plaatselijke herboristen verwerkt in een likeur, net zoals de beroemde génepi. We plukken een handjevol bloeitoppen en kunnen dan weer zo blij als een kind de laatste meters naar Aiguilles uitwandelen.

Over hysop
Hysop is duidelijk een van van de belangrijkere planten uit de geschiedenis van de kruidengeneeskunde. De bijbel, Dioscorides noem maar op, allemaal hebben ze op een of andere manier hysop besproken en bewonderd. Vooral voor verkoudheid en astmatische aandoeningen was het in het verleden en ook nu nog bekend. Alhoewel de hysop uit de bijbel mogelijk een Origanumsoort geweest is. In elk geval Dioscorides had het wel over de echte hysop ' gekookt met wijnruit en honing helpt het tegen verkoudheid, ademnood...schrijft hij. En dat is dan ook eeuwen achter mekaar overgenomen door andere kruidkundigen.
Bij Dodonaeus, ook fan van Dioscorides, klinkt het zo 'Hysope met vijghen, Wijnruyte ende huenich in water ghesoden ende ghedroncken, es seer goet den ghenen die verstopt van borsten ende cort van adem sijn, die swaerlijck kichen ende eenen swaeren verouderden hoest hebben. Tot den selven ghebreken es zy oock goet met huenich vermenght ende dicwils ghelect'.

http://kunst-en-cultuur.infonu.nl/geschiedenis/55411-hysop-heilig-en-aards-verleden.html
https://sites.google.com/site/kruidwis/planten-van-a-tot-z/hyssopus-officinalis-hyssop-1
https://www.youtube.com/watch?v=G43Wy3w7oL0
http://sites.google.com/site/kruidwis/