Cannabis bij kankertherapie

Cannabis is de Latijnse naam voor de hennepplant. Hennepvariëteiten met een laag THC-gehalte worden ook wel vezelhennep of industriële hennep genoemd en mogen door boeren in veel Europese landen worden verbouwd om vezels voor de industrie en hennepzaden voor voedsel te verkrijgen. Ze kunnen ook dienen als bron van CBD-rijke cannabisextracten. THC-rijke hennepsoorten kunnen medicinale hennep worden genoemd. De vrouwelijke planten hebben een hoger THC-gehalte dan mannelijke planten, waardoor alleen de vrouwelijke planten voor medicinale doeleinden worden gebruikt.

Effectieve inhoudsstoffen van Cannabis

De hennepplant bevat karakteristieke inhoudsstoffen die cannabinoïden worden genoemd. Tot nu toe zijn er ongeveer 120 verschillende cannabinoïden gevonden, waarvan de meeste in 10 groepen kunnen worden ingedeeld.

De belangrijkste groep is de THC-groep, en de belangrijkste vertegenwoordiger van deze groep is de fenolische delta-9-tetrahydrocannabinol of kortweg Δ9-THC of THC. De internationale niet-gepatenteerde naam voor THC, die van nature voorkomt in de hennepplant, is dronabinol. Het is verantwoordelijk voor de meeste geneeskrachtige eigenschappen en voor de karakteristieke psychologische effecten van cannabis. Het heeft euforische, kalmerende, anxiolytische, spierverslappende, anti-epileptische, anti-emetische, ontstekingsremmende, pijnstillende en bronchusverwijdende effecten [ 15 ].

De tweede belangrijkste groep cannabinoïden is de CBD-groep. CBD is vooral aanwezig in hennepvezels.  In tegenstelling tot THC veroorzaakt CBD geen psychedelische effecten en gaat het in hoge doses de bedwelmende effecten van THC tegen. Het kan echter de pijnstillende eigenschappen van THC versterken. CBD heeft ook kalmerende, ontstekingsremmende, anti-epileptische, anxiolytische en antipsychotische effecten [15]. THC wordt aangetroffen in medicinale cannabisbloemen in concentraties tussen 1 en 25%. Sommige CBD-rijke medicinale cannabistoppen bevatten soms meer dan 10%.

Een endogeen cannabinoïdesysteem

Nadat eind jaren tachtig voor het eerst werd aangetoond dat THC zijn effecten op het centrale zenuwstelsel niet aspecifiek uitoefent zoals alcohol, maar via specifieke receptoren in het lichaam, werden in de eerste helft van de jaren negentig twee cannabinoïdereceptoren gekloond en twee endogene cannabinoïden, waarvan is aangetoond dat deze receptoren agonistisch binden [ 15 ]. Verrassend genoeg hadden deze een heel andere chemische structuur dan exogene cannabinoïden uit de hennepplant.

De belangrijkste receptoren zijn de cannabinoïde 1-receptor (CB1-receptor), die voornamelijk in het centrale zenuwstelsel wordt aangetroffen, en de cannabinoïde 2-receptor (CB2-receptor), die voornamelijk op cellen van het immuunsysteem wordt aangetroffen. CB1-receptoren worden aangetroffen in bijna alle weefsels en organen van het menselijk organisme. De meest onderzochte endocannabinoïden zijn anandamide (arachidonoylethanolamide, ontdekt in 1992) en 2-AG (2-arachidonoylglycerol, ontdekt in 1995). Cannabinoïden zijn derivaten van vetzuren.

De belangrijkste fysiologische functies van het endocannabinoïdesysteem worden beschouwd als [ 14 ]:

• Ontspanning (vermindering van pijn en lichaamstemperatuur)
• Rust (vermindering van bewegingsactiviteit)
• Aanpassen / Vergeten (herstel van interne en externe stress)
• Beschermen (verminderen van ontstekingen en overmatige zenuwcelactiviteit)
• Eten (verhogen van honger, voedsel- en energiebehoud)

THC activeert zowel de CB1- als de CB2-receptoren, terwijl het werkingsmechanisme van cannabidiol verschillende mechanismen omvat, waaronder het vertragen van de afbraak van anandamide, de binding aan een aantal receptoren (CB1-receptor, 5-HT1A-receptor, glycine-receptor, vanilloïde 1 en vanilloïde 2-receptor, GPR3-, GPR6- en GPR55-receptor) en een blokkering van de THC-werking op de CB1-receptor [ 15 ].

Palliatief gebruik tijdens kankertherapie

Het gebruik van cannabis wordt door veel patiënten met gevorderde kanker gezien als “zeer effectief” bij het beheersen van de symptomen [ 23 ]. Verbeteringen in pijn (70%), algemeen welzijn (70%), eetlust (60%) en misselijkheid (50%) werden gerapporteerd door deelnemers aan de studie. Uit een retrospectieve analyse van gegevens van ongeveer 10.000 patiënten die in Israël met cannabis werden behandeld, bleek dat cannabisbehandeling geassocieerd was met een hoge therapietrouw, een verbetering van de kwaliteit van leven en een vermindering van pijn [ 1 ]. Mogelijke symptomatisch bruikbare eigenschappen van THC of dronabinol zijn onder meer anti-emetische en orectische effecten, analgesie, verbetering van de slaap, vermindering van nachtelijk zweten en jeuk, anxiolyse en een verhoogde stemming [ 15 ]. Er zijn ook aanwijzingen dat de door cytostatische geneesmiddelen veroorzaakte hart- en neurologische schade door de chemotherapiemedicijnen oxaliplatine, 5-floruracil en paclitaxel kunnen worden verminderd met behulp van profylactisch gebruikte cannabinoïden, vooral CBD [ 8 ].

De volgende resultaten kunnen kort worden samengevat uit fundamenteel onderzoek [ 8 ]:

• THC heeft vooral een kankerbestrijdende werking, hoewel het in sommige experimentele onderzoeken ook tumorbevorderend was.
• CBD en CBG hebben over het algemeen een kankerbestrijdende werking.
• De remming van kanker is afhankelijk van apoptose, autofagie, remming van celdeling, angioneogenese en metastase, en immuunmodulatie.
• De effecten van THC, CBD en CBG waren in sommige onderzoeken synergetisch. B. in diermodellen van glioblastoom.
• Cannabinoïden remmen soms de ontwikkeling van resistentie bij kanker tegen bepaalde chemotherapiemedicijnen.

Literatuur

1. Bar-Lev Schleider L, Mechoulam R, Sikorin I, et al. Therapietrouw, veiligheid en effectiviteit van medicinale cannabis en epidemiologische kenmerken van de patiëntenpopulatie: een prospectief onderzoek. Front Med 2022; 9:827849
2. Bar-Sela G, Cohen I, Campisi-Pinto S, et al. Cannabisconsumptie die door kankerpatiënten wordt gebruikt tijdens immunotherapie correleert met een slechte klinische uitkomst. Kankers (Bazel) 2020; 12:2447
3. Chan PC, Sills RC, Braun AG. et al. Toxiciteit en carcinogeniteit van delta 9-tetrahydrocannabinol bij Fischer-ratten en B6C3F1-muizen. Fundam Appl. Toxicol 1996; 30: 109-117
4. ClarkTM. Scoping review en meta-analyse suggereren dat cannabisgebruik het risico op kanker in de Verenigde Staten kan verminderen. Cannabis Cannabinoïde Onderzoek 2021; 6:413-434
5. Desai R, Patel U, Goyal H, et al. Resultaten in het ziekenhuis van inflammatoire darmziekten bij cannabisgebruikers: een landelijke, op propensity-matched gebaseerde analyse in de Verenigde Staten. Ann Transl Med 2019; 7:252
6. ElTelbany A, Khoudari G, Al-Khadra Y, et al. Lagere percentages hepatocellulair carcinoom waargenomen onder cannabisgebruikers: een populatiegebaseerd onderzoek. Cureus 2022; 14:e24576
7. Grotenhermen F. Cannabis tegen kanker: meer kansen dan risico's?. Dtsch Z Onkol 2018; 50: 188-192 DOI: 10.1055/a-0758-8908.
8. Grotenhermen F. Cannabis tegen kanker: de stand van de wetenschap en praktische implicaties voor therapie. 2e editie Solothurn, Zwitserland: Nacht Schatten Verlag; 2022
9. Hashibe M, Morgenstern H, Cui Y, et al. Marihuanagebruik en het risico op kanker van de longen en het bovenste deel van de luchtwegen: resultaten van een populatiegebaseerd case-control onderzoek. Kankerepidemiolbiomarkers Vorige 2006; 15: 1829-1834
10. Hinz B, Ramer R. Cannabinoïden als geneesmiddelen tegen kanker: huidige status van preklinisch onderzoek. Br J Kanker 2022; 127:1-13
11. Laborada J, Cohen PR. Cutaan plaveiselcelcarcinoom en lichen simplex chronicus met succes behandeld met plaatselijke cannabinoïdeolie: een casusrapport en samenvatting van cannabinoïden in de dermatologie. Cureus 2022; 14:e23850
12. Liew KL, Capuano E, Yung B. Longkankerpatiënt die de conventionele kankerbehandeling had afgewezen: zou de zelftoediening van 'CBD-olie' kunnen bijdragen aan de waargenomen tumorregressie? BMJ-zaakvertegenwoordiger 2021; 14:e244195
13. Likar R, Koestenberger M, Stultschnig M, Nahler G. Gelijktijdige behandeling van kwaadaardige hersentumoren met CBD – Een casusreeks en overzicht van de literatuur. Onderzoek tegen kanker 2019; 39:5797-5801
14. Lutz B. Het endocannabinoïdesysteem. In: Müller-Vahl K, Grotenhermen F, eds. Cannabis en cannabinoïden in de geneeskunde. Berlijn: Medisch Wetenschappelijke Uitgeverij; 2019: 61-74
15. Müller-Vahl K, Grotenhermen F. Eds. Cannabis en cannabinoïden in de geneeskunde. Berlijn: Medisch Wetenschappelijke Uitgeverij; 2019
16. Munson AE, Harris LS, Friedman MA. et al. Antineoplastische activiteit van cannabinoïden. J Natl Cancer Inst 1975; 55:597-602
17. Ramer R, Hinz B. Antitumorigene doelwitten van cannabinoïden – huidige status en implicaties. Expertmening over de doelstellingen 2016; 20: 1219-1235
18. Regelson W, Butler JR, Schulz J, et al. Tetrahydrocannbinol als een effectief antidepressivum en eetluststimulerend middel bij gevorderde kankerpatiënten. In: Braude MC, Szara S, red. De farmacologie van marihuana. New York: Ravenpers; 1976: 763-776
19. Sallan SE, Zinberg NE, Frei E. Anti-emetisch effect van delta-9-tetrahydrocannabinol bij patiënten die chemotherapie tegen kanker krijgen. N Engl J Med 1975; 293:795-797
20. Sanchez C, Galve-Roperh I, Canova C, et al. Delta9-Tetrahydrocannabinol induceert apoptose in C6-glioomcellen. FEBS-brieven 1998; 436: 6-10
21. Singh Y, Bali C. Cannabisextractbehandeling voor terminale acute lymfatische leukemie met een Philadelphia-chromosoommutatie. Zaakvertegenwoordiger Oncol 2013; 6:585-592
22. Twaalf C, Sabel M, Checketts D, et al. GWCA1208 studiegroep. Een gerandomiseerde, placebogecontroleerde fase 1b-studie met nabiximol cannabinoïde oromucosale spray met temozolomide bij patiënten met recidiverend glioblastoom. Br J Kanker 2021; 124: 1379-1387
23. Waissengrin B, Urban D, Leshem Y. Gebruikspatronen van medicinale cannabis onder Israëlische kankerpatiënten: ervaring met één instelling. J Pijnsymptoombeheer 2015; 49: 223-230

Nog maar eens over Cannabis

Cannabis wordt geteeld als grondstof voor vezels (vezeltype of vezelhennep) of voor wiet (drugtype). Bij het drugtype gaat het om de stof delta-9-tetrahydrocannabinol (THC), een psychoactieve stof die vooral in de vrouwelijke toppen van wietplanten in hoge concentraties aanwezig is en bij gebruik een high gevoel kan veroorzaken. THC is overigens in de plant aanwezig als THCzuur en komt pas vrij na verwarmen.

Vezelhennep is een landbouwgewas dat een substantiële hoeveelheid cannabidiol (CBD) bevat, een stof zonder psychoactieve effecten. De gedroogde bloemknoppen van vezelhennep mogen niet meer dan 0,2% THC bevatten. Uit vezelhennep geëxtraheerde CBD wordt in een lage dosering in Nederland als voedingssupplement onder de naam CBD-olie toegestaan. Daarbij geldt wel de eis dat het THC-gehalte in deze olie niet hoger is dan 0,05%.

Naast THC en CBD bevat cannabis meer dan zestig andere cannabinoïden. Medicijnen op basis van THC kunnen worden voorgeschreven bij multiple sclerose (MS), bij chronische zenuwpijn zoals bij fibromyalgie, bij misselijkheid en onvoldoende eetlust door bijvoorbeeld chemotherapie, bij glaucoom  en bij tics zoals bij het syndroom van Gilles de la Tourette.
De combinatie van THC en CBD wordt eveneens voorgeschreven bij MS en een CBD-olie van farmaceutische kwaliteit wordt ingezet bij het Dravetsyndroom, een zeldzame en ernstige vorm van epilepsie.

Toedieningsvormen voor medicinale toepassingen zijn inhalatie met behulp van een verdamper, orale inname van thee of olie, via een mondspray en als een zalf die uitwendig wordt toegepast. Toediening via een verdamper heeft een snel effect en de dosering is goed te controleren. Bij een thee van cannabis vindt geen volledige omzetting plaats van THC-zuur in THC en vanwege de slechte oplosbaarheid in water moet er een vettige stof zoals koffiemelk aan worden toegevoegd. Zo wordt echter een weinig stabiele oplossing verkregen die daardoor ook maar kort houdbaar is. Bij het gebruik van medicinale cannabis geldt het advies ‘start low, go slow’, wat bijvoorbeeld betekent dat in een periode van twee weken de einddosering moet worden opgebouwd. Het gebruik van medicinale cannabis op basis van THC is echter niet zonder gevaren en moet daarom worden afgeraden aan jongeren, personen met aanleg voor psychoses en verslavingen en bij bepaalde hartklachten.

Cannabis bij fibromyalgie

Uit een recente studie blijkt dat de gestandaardiseerde cannabis van het bedrijf Bedrocan met een hoog THC-gehalte (tetrahydrocannabinol) effectief is bij pijnbestrijding bij fibromyalgie. Cannabis met alleen cannabidiol (CBD) geeft daarentegen helemaal geen verlichting. Het onderzoek is uitgevoerd door het Nederlandse Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). De resultaten zijn hoopgevend en volgens professor Albert Dahan, hoofd van de wetenschappelijke onderzoeksafdeling Anesthesiologie van het LUMC, is dit het eerste echte wetenschappelijke bewijs dat twee producten van Bedrocan werken bij fibromyalgie.

Fibromyalgiepatiënten ervaren chronische pijn die onder meer gepaard gaat met slaapstoornissen, allergieën en darmklachten. In totaal deden twintig patiënten aan het onderzoek mee. Zij kregen drie verschillende cannabisproducten toegediend met behulp van een verdamper: Bedrocan®, Bediol®, Bedrolite® en placebo-cannabis zonder cannabinoïden, de inhoudsstoffen van cannabis. Bij de producten Bedrocan en Bediol ervaarden patiënten significant minder drukpijn in vergelijking met het placebo. Bovendien gaven veel respondenten aan verlichting van hun spontane pijn te ervaren na gebruik van Bediol.

Professor Dahan hierover: “Fibromyalgiepatiënten ervaren met name drukpijn aan spieren en pezen. Omdat alleen de producten Bediol en Bedrocan goede resultaten laten zien, en de CBD-variant Bedrolite totaal niet, geeft ons dat de indicatie dat met name THC effectief is bij deze specifieke aandoening.”

Patiënten moesten voor het onderzoek naar het ziekenhuis komen. Voor en na de toediening van de cannabis vonden allerlei onderzoekjes plaats. Bij één experiment werd een gewicht gelegd op de spier tussen de duim en wijsvinger. Dahan: “Gezonde mensen kunnen tien kilo aan. Bij een fibromyalgiepatiënt is één kilo al pijnlijk. Maar na toediening van een Bedrocan-product met THC zagen we dat dezelfde patiënt ineens tien kilo kon hebben.”

Verder onderzoek is nu nodig om te bepalen of dezelfde mate van pijnverlichting kunnen worden gereproduceerd in een langetermijnonderzoek met fibromyalgiepatiënten. Dahan: “De volgende studie vindt bij patiënten thuis plaats. Ik wil dan onderzoeken of THC ingezet kan worden als opiaatbesparend middel. Heel veel mensen gebruiken, en misbruiken opiaten als oxycodon. Wij denken dat je veel minder oxycodon hoeft voor te schrijven als je die mensen ook de mogelijkheid geeft om THC te gebruiken.”

Meer over Cannabis https://sites.google.com/site/kruidwis/planten-van-a-tot-z/cannabis medisch en https://kunst-en-cultuur.infonu.nl/geschiedenis/41991-hennep-door-de-eeuwen-heen.html

Over kemp, lijnzaad en moerbeiboom in de 18de eeuw

Kemp bij Dioscorides

In 1771 schreef de Letter-kundige Maetschappy van Brussel een prijsvraag uit luidende: Welk zyn de profytelykste Planten van dit Land, ende welk is hun Gebruyk zoo in de Medicynen als in andere Konsten? Joannes Baptista de Beunie, licentiaet in de medicynen behaalde met zijn antwoord op de vraege de prijs. Het antwoord werd gedrukt te Brussel in 1772 en omvat 70 bladzijden.

De Beunie schrijft oa over de moerbeiboom, de kemp en het lijnzaad. 
«Hoe beklaegelyk is de onkunde der Gewassen? Onse Nederlantsché Provintien, onder eene gematighde loghtstreek gelegen, brengen met duysende verscheyde Gewassen voorts, ende nouwelyckx zyn de eygendommen en kragten van hondert bekent», zo schreef de Beunie en heeft bij de planten die voor de economie belangrijk waren vermeld waar zij gekweekt werden.

Zijn ondervinding heeft hem geleerd dat de Moerbezien-boom, Morus, in de Oostenrijksche Nederlanden niet alleen overal groeit maar ook tegen de strafste winters bestand is. Daarom geeft hij de raad aan de zij-reders om de eerlang beginnende tak van commercie tot een bloeiende staat te brengen door een beknopt boekje gratis te distribueren waarin de gehele behandeling van de zij-worm en de cultuur van de witte Moerbezien-boom beschreven staan.

Over Canabis (kemp) schrijft hij het volgende: «Het Saet ende de Olie van desen plant, is alleenelyk in de Medicyenen in 't gebruyk, en als een demulcens ende relaxans bekent: maer in de Economie is desen plant van de aldergrootste nuttigheyd, ende geeft geen klyn gewin aen de Provincie van Vlaenderen. Men maekt van den Bast ofte Schors, Gaeren, Lynwaet, Lenten, Touwen, Papier etc. Het Zaet, dient tot vermakinge van alle gevogelt. De Olie word van de Seepsiers bemint, niet alleen om haere vettigheyd, maer om dat zy daer van de groene Seep sonder Indigo konnen beryden.

De tekst bij Linum (vlas) is hiermee te vergelijken: «Men moet dit Gewas houden voor den Grootsten segen van onse Oostenryksche Nederlanden, alsoo het selve aen hondert duysende menschen het brood geeft. Het Vlas-saet geeft overvloedige olie, de welke gebruykt wort om te branden, schilderen, vernissen te beryden ende  seep te maeken». Eén van de medische toepassingen door de chirurgijns was het gebruik van gestampte of gemalen vlaszaad in pappen als zeer verzachtend,

pijnstillend en etter makend. Om het kalkflerecijn tot etter te brengen kan men

niets beter gebruiken.

http://kunst-en-cultuur.infonu.nl/geschiedenis/41991-hennep-door-de-eeuwen-heen.html
http://kunst-en-cultuur.infonu.nl/geschiedenis/35887-hennep-een-bewogen-geschiedenis.html

Cannabis

Heb je het ook gelezen? Een Franse boer heeft een boete gekregen omdat hij cannabis als ontwormingsmiddel gaf aan zijn eenden. 'Geen enkele eend heeft nu nog wormen en ze verkeren allemaal in goede gezondheid', zei de eendenkweker. Er werd niet bij verteld of de eenden er ook een beetje high van werden. Misschien moeten we eens een bezoekje brengen aan zo'n boer. Hij woont in het dorpje Gripperie-Saint-Symphorien tussen Nantes en Bordeaux, ten minste als hij de eerst volgende maand niet in de gevangenis moet verblijven.

https://sites.google.com/site/kruidwis/planten-van-a-tot-z/cannabis-medisch