Over paardenbloem of Taraxacum praktisch

Paardenbloem bloeit, al zijn niet de bloemen maar het blad en vooral de wortel het meest geneeskrachtige deel van deze plant. Hier wat praktische en nuchtere gegevens over deze veelzijdige Taraxacum officinale.

Gebruikte delen 

Bijna alle delen van de Paardenbloem kunnen gebruikt worden. De wortel heeft vooral een effect op de spijsvertering (lever), de bladeren zijn actief op de urinewegen en zeer rijk aan vitaminen en mineralen. De bloemen bevatten carotenoïden en vitaminen en mineralen. 

Oogst en verwerking 

Bladeren: kunnen het gehele jaar geoogst worden, maar zijn het rijkst aan inhoudsstoffen in de lente, zo rond april. Het zeer gezonde verse blad is te gebruiken als een infuus, in salades, soep en andere gerechten. Ook kan men een tinctuur van het verse blad maken. Het blad is makkelijk te drogen op een grote schaal of op een rek of met een dehydrator (40 graden), bewaar de gedroogde bladeren in een donkere pot of een papieren zak, het beste kun je de bladeren zo heel mogelijk laten, dit voorkomt verlies van smaak en inhoudsstoffen. Het gedroogde blad is ongeveer een jaar houdbaar. De smaak is bitter, maar niet zo bitter dat het onprettig wordt. 

Bloemen: kunnen verzameld worden tijdens de bloei en dat is gedurende het gehele seizoen, het hoogtepunt van de bloei valt in april, als je grote hoeveelheden makkelijk wilt verzamelen is dit het goede moment. De bloemen kunnen vers gegeten worden in salades en soepen (dan pas op het laatste moment toevoegen) of worden ook gebruikt voor het maken van Paardenbloemwijn. De smaak is mild bitter met een licht zoete nasmaak. 

Wortels: De wortels van de Paardenbloem zijn rijk aan bitterstoffen in de lente, als je gebruik wil maken van deze eigenschap, oogst je ze in deze periode, in de herfst zijn de wortels rijk aan inuline, als je gebruik wil maken van deze eigenschap, oogst je in de herfst. Je kunt ook op beide tijdstippen oogsten en de wortels beiden verwerken tot een tinctuur, 50:50 bij elkaar voegen na bereiding en dan heb je een ‘compleet’ extract. Oogst wortels van planten die minstens 2 jaar oud zijn, deze zijn stevig en vlezig, deze planten kun je herkennen aan een in vergelijking grotere bladrozet en een ´vol´ uiterlijk. De wortels kunnen vers verwerkt worden in een tinctuur. Voor het drogen van de wortels is het belangrijk dat deze heel worden gelaten, dit voorkomt dat de latex uit de wortels loopt, een waardevolle stof (bitter). Je kunt ze aan de lucht drogen op een grote schaal bij de verwarming, in de oven (50 graden, oven wat open), of in een droger (50 graden). Bewaar de gedroogde wortels in hun geheel in een donkere pot, ze zijn zo ongeveer 2 jaar houdbaar. 

Inhoudsstoffen en werking

• In één onderzoek werden verschillende polyfenolen in paardenbloembloemen aangetroffen, waaronder galluszuur (44,14 µg/g droge stof), rutine (18,66 µg/g droge stof), resveratrol (274,92 µg/g droge stof), vanillinezuur (82,88 µg/g droge stof) en sinapinezuur (593,04 µg/g droge stof) ( Lopez-Garcia, 2013 ). Ook worden flavonen gevonden: luteoline en chryoriol ( Milek, 2019 ).
• Taraxasterol (triterpeen) is ook geïsoleerd uit paardenbloem ( Liu, 2013 ). Hiervan wordt gezegd dat het ontstekingsremmende en antioxiderende effecten heeft, waardoor het met name gunstig kan zijn bij bepaalde aandoeningen zoals door alcohol beschadigde lever, een vetrijk dieet ( Xu, 2018 ; Li, 2020) , maagkanker ( Chen, 2020 ) en darmontsteking ( Che, 2019 ; Chen, 2019 ).
• Paardenbloembladeren bevatten organische zuren , waaronder, van meest naar minst voorkomend: appelzuur, malonzuur, wijnsteenzuur, citroenzuur, kininezuur, barnsteenzuur, azijnzuur en mierenzuur ( Grauso, 2019 ).
• Net als de bloemen bevatten de bladeren ook polyfenolen zoals flavonoïden (luetoline en derivaten, quercetinederivaten) en fenolische zuren (cafeïnezuur en caffeoylderivaten, cichoreizuur) ( Flores-Oceloti, 2018 ; Grauso, 2019 ; Milek, 2019 ).
• De bladeren bevatten ook carotenoïden , zoals β-caroteen, luteïne en violaxanthine. Het chlorofyl- en carotenoïdengehalte is daarentegen afhankelijk van de variëteit en locatie van het gewas ( Gomez, 2018 ).
• De aanwezigheid van polyfenolen en carotenoïden geeft paardenbloem een ​​antioxiderende werking ( Gomez, 2018 ; Aremu, 2019 ), die groter is in de bladeren dan in de bloemen ( Milek, 2019 ).
• Luteoline en derivaten van cafeïnezuur en caffeoylquinic zuur hebben een antivirale werking aangetoond ( Flores-Oceloti, 2018 ).
• Er wordt ook gedacht dat luteoline een antidiabeticum is doordat het α-glucosidase remt, wat de vertering van koolhydraten verhindert ( Choi, 2018 ).
• Daarnaast helpen cichorinezuur, taxasterol, chlorogeenzuur en lacton-sesquiterpenen in paardenbloem ook bij het bestrijden van diabetes type 2. Lacton-sesquiterpenen worden meestal uit de wortels gewonnen, maar zitten ook in de bladeren van paardenbloem, net als taraxinezuur en β-D-glucopyranoside ( Wirngo, 2016 ).

Referenties, wetenschappelijk onderzoek

• Aremu OO, Oyedeji AO, Oyedeji OO, Nkeh-Chungag BN, Rusike CRS. In vitro en in vivo antioxiderende eigenschappen van Taraxacum officinale bij door Nω-nitro-l-argininemethylester (L-NAME) geïnduceerde hypertensieve ratten. Antioxidants (Basel). 2019;8(8):309.
• Che L, Li Y, Song R, Qin C, Hao W, Wang B, Yang L, Peng P, Xu F. Ontstekingsremmende en anti-apoptose activiteit van taraxasterol bij colitis ulcerosa in vitro en in vivo. Exp Ther Med . 2019;18(3):1745-1751.
• Chen W, Da W, Li C, Fan H, Liang R, Yuan J, Huang X, Yang R, Zhang J, Zhu J. Netwerkfarmacologiegebaseerde identificatie van de beschermende mechanismen van taraxasterol bij experimentele colitis. Int Immunopharmacol . 2019;71:259-66
• Chen W, Li J, Li C, Fan HN, Zhang J, Zhu JS. Netwerkfarmacologiegebaseerde identificatie van de antitumoreffecten van taraxasterol bij maagkanker. Int J Immunopathol Pharmacol . 2020;34:2058738420933107
• Choi J, Yoon KD, Kim J. Chemische bestanddelen van Taraxacum officinale en hun α-glucosidaseremmende activiteit. Bioorg Med Chem Lett . 2018;28(3):476-81.
• Flores-Ocelotl MR, Rosas-Murrieta NH, Moreno DA, Vallejo-Ruiz V, Reyes-Leyva J, Domínguez F, Santos-López G. Taraxacum officinale en Urtica dioica-extracten remmen de replicatie van dengue-virus serotype 2 in vitro. BMC-aanvulling Altern Med. 2018;18(1):95.
• Gomez MK, Singh J, Acharya P, Jayaprakasha GK, Patil BS. Identificatie en kwantificering van fytochemicaliën, antioxidantactiviteit en galzuurbindend vermogen van granaatstengelpaardenbloem (Taraxacum officinale). J Food Sci. 2018;83(6):1569-78.
• González-Castejón M, Visioli F, Rodriguez-Casado A. Diverse biologische activiteiten van paardenbloem. Nutr ds . 2012;70(9):534-47.
• Grauso L, Emrick S, Bonanomi G, Lanzotti V. Metabolomics van de alimurgische planten Taraxacum officinale, Papaver rhoeas en Urtica dioica door middel van gecombineerde NMR- en GC-MS-analyse. Phytochem Anal. 2019;30(5):535-46.
• Ivanov I, Petkova N, Tumbarski J, Dincheva I, Badjakov I, Denev P, Pavlov A. GC-MS-karakterisering van de in n-hexaan oplosbare fractie van de bovengrondse delen van paardenbloem (Taraxacum officinale Weber ex FH Wigg.) en de antioxiderende en antimicrobiële eigenschappen ervan. Z Naturforsch CJ Biosci . 2018;73(1-2):41-7
• Li Z, Lian Y, Wei R, Jin L, Cao H, Zhao T, Ma X, Zhong M, Gao Y, Zhang K. Effecten van taraxasterol tegen leverschade door ethanol en een vetrijk dieet door regulering van de TLR4/MyD88/NF-κB- en Nrf2/HO-1-signaleringsroutes. Life Sci . 2020;6;262:118546.
• Liu J, Xiong H, Cheng Y, Cui C, Zhang X, Xu L, Zhang X. Effecten van taraxasterol op ovalbumine-geïnduceerde allergische astma bij muizen. J Ethnopharmacol. 2013;148(3):787-93.
• López-García J, Kuceková Z, Humpolíček P, Mlček J, Sáha P. Polyfenolische extracten van eetbare bloemen opgenomen op atelocollageenmatrices en hun effect op de levensvatbaarheid van de cellen. Moleculen . 2013;18(11):13435-45.
• Miłek M, Marcinčáková D, Legáth J. Polyfenolgehalte, antioxiderende activiteit en cytotoxiciteitsbeoordeling van Taraxacum officinale-extracten bereid via de micel-gemedieerde extractiemethode. Molecules . 2019 14;24(6).
• Neveu V, Perez-Jiménez J, Vos F, Crespy V, du Chaffaut L, Mennen L, Knox C, Eisner R, Cruz J, Wishart D, Scalbert A. (2010) Phenol-Explorer: een uitgebreide online database over polyfenolgehaltes in voedingsmiddelen. Database, doi: 10.1093/database/bap024. Volledige tekst (gratis toegankelijk).
• Regeling (CE) nr. 1924/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 20 december 2006 betreft de beweringen over voedingssupplementen en de bescherming van de voedingsbehoeften.
• Reglement (UE) nr. 432/2012 van de Commissie van 16 mei 2012 heeft een lijst van aantijgingen van autoritaire gezondheidszorg op het gebied van de voeding vastgesteld, waarvan de cellen een faisante verwijzing zijn naar het risico op ziekte en de ontwikkeling ervan en naar de kinderziektes.
• Regeling (UE) nr. 1169/2011 van het Europese Parlement en de Raad van 25 oktober 2011 betreffende informatie over consumenten over de voedingsproducten, gewijzigde regels (CE) nr. 1924/2006 en (CE) nr. 1925/2006 van de Europese Parlement en de Raad en intrekking van de richtlijn 87/250/CEE van de Commissie, de richtlijn 90/496/CEE van de Raad, de richtlijn 1999/10/CE van de Commissie, de richtlijn 200/13/CE van het Europees Parlement en de Raad, de richtlijnen 2002/67/CE en 2008/5/CE van de Commissie en de regeling (CE) nr. 608/2004 van de la Commissie.
• Wirngo FE, Lambert MN, Jeppesen PB. De fysiologische effecten van paardenbloem (Taraxacum officinale) bij diabetes type 2. Rev Diabet Stud . 2016;13(2-3):113-31
• Xu L, Yu Y, Sang R, Li J, Ge B, Zhang X. Beschermende effecten van taraxasterol tegen door ethanol veroorzaakte leverschade door regulering van de CYP2E1/Nrf2/HO-1- en NF-κB-signaalroutes bij muizen. Oxid Med Cell Longev . 2018; 23:8284107.

Paardenbloem, plant van overal

Paardenbloem ( geslacht Taraxacum ), in China “Pugongying” genoemd, is een vaste plant die behoort tot de familie Asteraceae. Het heeft een complexe classificatie, die meer dan driehonderd soorten omvat. In Azië wordt het geslacht Taraxacum op grote schaal gekweekt en ook in het wild aangetroffen in de meeste delen van China, Noord-Korea, Mongolië en Rusland. Het groeit in gematigde streken over de hele wereld, waaronder op gazons, langs wegen, op verstoorde oevers en oevers van waterwegen, en in andere gebieden met vochtige grond.

Als eetbaar geneeskrachtig kruid en groente wordt paardenbloem ( geslacht Taraxacum ) al lang gebruikt in de traditionele geneeskunde, volksremedies en substitutietherapieën in veel landen om diverse ziekten te behandelen. Het geslacht Taraxacum werd als medicijn voor het eerst gebruikt om lever- en miltziekten te behandelen in de Arabische geneeskunde. In de 16e eeuw ontdekte de Duitse botanicus Fuchs dat Taraxacum kan worden gebruikt om jicht, diarree, blaren en milt- en leverziekten te behandelen. Het wordt sinds de 16e eeuw in China gebruikt als een algemeen medicijn voor ontgifting, zwelling en lactatie. Sinds de 19e eeuw hebben verschillende auteurs zich gebaseerd op de bestaande traditionele kennis om wetenschappelijke verklaringen te geven over hoe Taraxacum werkt bij ziekten en hun symptomen. Taraxacum kan worden gebruikt als diuretica, antioxidanten, galmiddelen, ontstekingsremmers, pijnstillers en antikankermiddelen. Overeenkomstige studies in de 20e eeuw onthulden dat Taraxacum medicinaal kan worden gebruikt, terwijl de bloeiwijzen, bladeren en wortels ervan kunnen worden verwerkt tot verschillende voedingsmiddelen. Zo kunnen de bladeren van gekweekte of wilde Taraxacum -soorten worden gegeten in salades, terwijl wortels worden gebakken en worden gebruikt als koffiesurrogaat. Daarnaast kan het Taraxacum- bladextract worden gebruikt als smaakstof voor verschillende voedingsmiddelen, waaronder alcoholische en frisdranken, snoep, pudding en kaas.

De Chinese Farmacopee (editie 2020) registreert meer dan veertig Chinese patentmedicijnen die het geslacht Taraxacum bevatten, die klinisch kunnen worden gebruikt voor de behandeling van meer dan vijftig soorten ziekten. Omdat het geslacht Taraxacum hitte kan wegnemen, toxiciteit kan verwijderen, zwellingen kan verspreiden, bindingen kan verdrijven en diurese kan induceren, wordt paardenbloem in de praktijk vaak gebruikt om ontstekingen, maagklachten, tumoren, gynaecologische ziekten, ziekten van het mannelijke urinewegstelsel, enz. te genezen. Klinische studies hebben bijvoorbeeld aangetoond dat de Chinese Kangfuxiaoyan-zetpil met paardenbloem symptomen kan verzachten en de immuniteit kan verbeteren bij patiënten met bekkenontstekingen; Rupixiao-korrel met paardenbloem bezat de gunstige activiteit om diurese te induceren om oedeem te verminderen en harde knobbels op te lossen, wat een bevredigend effectief percentage had voor de behandeling van borsthyperplasie. Daarnaast is er, volgens de database ClinicalTrials.gov ( https://www.clinicaltrials.gov , geraadpleegd op 14 juni 2023), ondersteund door de Amerikaanse National Library of Medicine, voor de interventionele klinische proeven van het geslacht Taraxacum ook één klinische studie ( NCT00442091 ) uitgevoerd door het Universitair Ziekenhuis van Odense om het gunstige effect van paardenbloemsap op dyshidrotisch handeczeem te onderzoeken.

Referenties

Di Napoli A., Zucchetti P. Een uitgebreid overzicht van de voordelen van Taraxacum officinale voor de menselijke gezondheid. Bull. Natl. Res. Cent. 2021;45:1–7. doi: 10.1186/s42269-021-00567-1. [ DOI ] [ Google Scholar ] 

Huang Y., Wu P., Chen XD Mechanistische inzichten in de invloed van flavonoïden uit paardenbloem op fysicochemische eigenschappen en in vitro verteerbaarheid van gekookt aardappelzetmeel. Food Hydrocoll. 2022;130:107714. doi: 10.1016/j.foodhyd.2022.107714. [ DOI ] [ Google Scholar ]

Lis B., Olas B. Pro-gezondheidsactiviteit van paardenbloem (Taraxacum officinale L.) en zijn voedingsproducten - Geschiedenis en heden. J. Funct. Foods. 2019;59:40–48. doi: 10.1016/j.jff.2019.05.012. [ DOI ] [ Google Scholar ]

Paardenbloem bloeit

De paardenbloem bloeit. Het moment om van de bloemen een soort honing te maken. De grootste geneeskracht zit echter wel in de wortel en die kun je best in de herfst oogsten.

In de paardenbloem zitten de volgende inhoudsstoffen: bitterstoffen, flavonoiden, cumarine, fytosterolen, inuline, fructose (lente 18% en herfst 40%), veel eiwit, magnesium, fosfor, kalium, vitamine C en slijmstoffen (1,1 %) .   Wortels zijn te oogsten van september tot maart en veel voedingsstoffen zitten in de wortels. De paardenbloem bevordert de galsecretie en helpt bij jicht, reuma en vooral bij leverklachten. De plant heeft een stimulerende werking op lever en gal en werkt vochtafdrijvend ( de Franse naam voor paardenbloem verwijst hiernaar: pis-en-lit oftewel bedplasser. In de volksgeneeskunde wordt de paardenbloem gebruikt als mild afvoerend, zogenaamd bloedreinigend middel en als middel tegen spijsverteringsklachten (bitterstoffen).

 Uitwendig wordt de plant gebruikt bij huidziektes, waaronder eczeem. Het witte sap uit de stengel kan worden gebruikt om wratten mee te behandelen. In sommige bronnen wordt gesproken dat paardenbloemsap zou helpen tegen puisten. Over het witte sap moet wel worden opgemerkt dat het bij inwendig gebruik (eten), vooral bij kinderen, kan leiden tot misselijkheid, braken en diarree. Ook moet het sap niet in de ogen komen.

In 2011 werd een studie gepubliceerd in Journal of Ethnopharmacology waarin het effect van thee uit paardenbloemwortel op leukemiecellen werd onderzocht. Thee bleek apoptosis, oftewel het proces van geprogrammeerde celdood, in leukemiecellen in gang te zetten. Kenmerkend voor apoptosis is dat “foute cellen” wel en “gezonde cellen” niet uiteenvallen. Voorzichtig stelden de onderzoekers dat men zou moeten overwegen paardenbloem als een potentieel kankermedicijn te beschouwen. 

Ook in 2011, verscheen in the International Journal of Oncology onderzoek waarin geconcludeerd werd dat paardenbloem de groei van prostaatkankercellen onderdrukt. En in hetzelfde jaar werd onderzoek van de afdeling Chemie en Biochemie van de Windsor Universiteit in Ontario (Canada) gepubliceerd dat heeft aangetoond dat extracten van paardenbloemwortel apoptosis bij menselijke melanoom cellen veroorzaakt. In hun eerste laboratoriumonderzoek zorgde het extract ervoor dat kankercellen binnen 48 uur begonnen te desintegreren, terwijl er geen gezonde cellen uiteenvielen. Een continue lage dagelijkse dosis wortelextract doodde uiteindelijk alle kwaadaardige cellen maar geen gezonde. Deze hoopvolle eerste positieve resultaten in het laboratorium hebben geleid tot meer gesubsidieerd wetenschappelijk onderzoek. Een volgende stap is onderzoek bij proefdieren en mensen. De resultaten bij patiënten moeten worden afgewacht voordat met meer zekerheid over de werkzaamheid van paardenbloemen uitspraken gedaan kunnen worden.

BLADEREN

Dierstudies toonden aan dat extracten bereid uit de bladeren krachtige diuretische eigenschappen bezitten. Deze werking is beduidend sterker dan van extracten bereid uit de wortels van de plant. Deskundigen schrijven deze diuretische werking toe aan het hoge kaliumgehalte van de bladeren. De diuretische en saluretische werking van een vloeibaar extract van de plant bleek qua werking maar niet qua bijwerking vergelijkbaar met furosemide (regulier diureticum). Dierstudies toonden eveneens cholagoge en choleretische eigenschappen aan. Inname van afkooksels van verse bladeren veroorzaakte een verdubbeling van de galproductie!

WORTEL

Vervolgonderzoeken met wortelextracten brachten eveneens cholagoge en choleretische eigenschappen aan het licht. Ook deze dierstudies toonden een vermeerdering van de galproductie aan. Humane studies bewezen dat de wortel de lever- en galfunctie stimuleert. Van Hellemont stelt dat de galsecretie toeneemt met een factor 2 tot 4. Hij meent dat de plant preventief toe te passen is bij patiënten met een predispositie tot galsteenvorming. Zij dienen daartoe wortelextracten een aaneengesloten periode te gebruiken. De beïnvloeding van de algemene stofwisseling en van de celfunctie door de vele enzymen uit de plant zou -volgens Van Hellemont- gunstig uitwerken op de leveren galfunctie. De wortel werkt alleen preventief en bezit geen galsteenoplossende eigenschappen! 

Aanvullend wetenschappelijk dieronderzoek bewees dat extracten van de hele plant bij dieren ontstekingsremmend en tumorremmend werken. Uit humane studies bleek dat plantenextracten met succes toe te passen zijn bij de behandeling van virale hepatitis. Verschillende auteurs vermelden voor de gehele plant de indicaties lever- en/ of galfunctiestoornissen, ontstekingen van de huid, psoriasis, hepatitis, ziekte van Pfeiffer, leverzwelling, levercirrose, hepatopathie, constipatie, bonkende hoofdpijn vanuit de ooghoeken omhoog over het voorhoofd naar de slapen, dyskinese van de galwegen, cholecystitis, cholecystopathie en cholelithiasis (preventief).

JANG, J., ET.AL., 2011. Suppression of growth and invasive behavior of human prostate cancer cells by ProstaCaidTM: Mechanism of activity. In: International Journal of Oncology 38(6): pp. 1675-82.

OVADIE, P., ET.AL., 2011. Selective induction of apoptosis through activation of caspase-8 in human leukemia cells (Jurkat) by dandelion root extract, The Journal of Ethnopharmacology. January 2011; 133(1): 86-91.

CHATTERJEE, S.J., ET.AL., 2011. The efficacy of dandelion root extract in inducing apoptosis in drug-resistant human melanoma cells. In: Evidence-based Complementary and Alternative Medicine, 2011; 2011: 129045.

Paardenbloem en Maurice

Mijn kruidig leven begon in de fameuze jaren 60 van de vorige eeuw met het lezen van Mellie Uylderts boek "De taal der kruiden". De ontdekking dat 'ordinaire' planten zoals paardenbloem, brandnetel en weegbree ergens goed voor waren, sprak me zo erg aan, dat ik me er steeds verder in ging verdiepen en er zelfs mijn beroep van maakte.

Ik ben nu, 50 jaar later, zowat 1000 kruidenboeken rijker, geef les in de kruidengeneeskunde en noem mezelf herborist.
Ondertussen is deze 'fytotherapie' niet alleen in de volksgeneeskunde maar ook in de officiële wetenschap bekend en herkend geworden.

Een voorbeeldje van hoe een volkse plant zoals de pisbloem kan uitgroeien tot het deftig medicijn Taraxacum.

PAARDENBLOEM / TARAXACUM OFFICINALE WEB.

Wie kent haar niet, de Paardenbloem! En toch zitten er nog wel wat onbekende kanten aan deze plant. Zo zouden volgens de botanici niet een maar wel 200 verschillende soorten zijn. De Flora van België deelt ze op in secties zoals obliqua, erythr-osperma en palustria. De grote verschillen in bladvorm en bladgrootte zijn gedeeltelijk ook te verklaren uit de ecologische kenmerken van hun groeiplaats: nat of droog, voedselarm of voedselrijk enz. Zoals je ziet, het aanpassingsvermogen van deze plant is zeer groot, zoals trouwens bij alle veel voorko­mende 'on'kruiden. Het zijn echte overlevers. Merkwaardig genoeg zijn het net deze planten die veel als versterkers en bloedzuiveraars gebruikt worden.

Reiniging
Paardenbloem is in feite het prototype van de reinigende voorjaarsplant.
Ten eerste is hij in maart en april volop fris voorradig. Ten tweede bevat hij, net zoals de brandnetel veel mineralen en vooral een zeer hoog kaliumgehalte, dat waarschijnlijk verantwoordelijk is voor de goede urinedrijvende werking. Denk maar aan zijn Franse naam Pissenlit - Bedplasser.
Ten derde, bezit hij een goed onderzochte galdrijvende en spijsverteringbevorderende werking. Bij één van die onderzoeken met ratten bleek de diuretische werking even sterk als van chemische diuretica.Verder constateerde men een gewichtsverlies van wel 30% (?). Dit onderzoek werd gedaan door E.Racz-Kotilla en gepubliceerd in het weten­schappelijk tijdschrift Planta Medica nr.26 uit 1974. Maar reeds in 1875 constateerden de Engelse onder­zoekers Rutherford en Vignal een galdrijvende en toniserende werking bij honden.

De Franse vader van de moderne fytotherapie Henri Leclerc genas patiënten met leverproblemen, galstenen en ontstekingen van de galcapillairen. Ook huidaandoeningen met als oorzaak een galinsufficiëntie verdwenen door het gebruik van paardenbloemsap. Dr.Leclerc beschreef zijn ervaringen in de 'Revue de Phyothérapie' van juni 1952. Veel van deze oudere maar serieuze onderzoeken zijn nu nog na te lezen in het boek van Leclerc 'Précis de phythothérapie' van de uitgeverij Masson Paris.

Recept

Een bereiding met paardenbloem van Brissemoret uit 1902 is ook nu goed te gebruiken.
We mengen l00cc wortelsap van de paardenbloem met 20cc alcohol van 90%, 15cc glycerine en 15cc water en gebruiken daarvan 1 tot 2 eetlepels per dag. Natuurlijk kun je als voorjaarskuur gerust de verse blaadjes of het sap gebruiken.

Vroeger werd de zoge­naamde molsla in het wild gezocht op weilanden waar veel molshopen voorkwamen. Dat waren jonge paarden­bloemplantjes, die juist onder een molshoop ontkiemd waren. Zij bleven wit en zacht, en waren daardoor minder  bitter. Het is de voorloper van ons witloof.

Spirituele betekenis
Veel planten hadden vroeger ook een spirituele betekenis. Zo was paardenbloem een krachtig anti-magisch middel en daar hoorde natuurlijk een ritueel bij. Zo schreef Apileus in zijn werk 'De Virutibus Herbarum': Neem zeven paardenbloemplanten zonder de wortelen, kook ze af in water bij afnemende maan, was u hiermee buiten de huisdeur, verbrand dan het kruid Aristolochia, snuif de rook op, treed het huis weer binnen zonder omzien en ge zult van alle betovering bevrijd zijn.
Misschien kan de paarden­bloem ons van de chemische betovering en vervuiling bevrijden.

Meer over de paardenbloem
https://sites.google.com/site/kruidwis/kruidmail/taraxacum-paardenbloem

Paardenbloemplezier

Is er een plant die mooier, algemener en geneeskrachtiger is dan onze ordinaire paardebloem? Nee dus, zou ik zeggen. En toch, waar is de waardering voor deze wonderplant? Moet iets of iemand zeldzaam worden voor we het of hem waarderen?

Serieuze info over de paardenbloem vind je op mijn website
 https://sites.google.com/site/kruidwis/kruiden-a/taraxacum

Maar curiositeiten over zo'n vrolijke plant mogen ook wel verteld worden. Dus nog maar eens Dodonaeus citeren: Sommige geloven in Italië als iemand het sap van dit kruid met olie vermengt en daarmee zijn lichaam bestrijkt dat hij daardoor geliefd en aangenaam bij grote heren en prinsen zal wezen, op die manier dat hij van die alles verkrijgen zal dat hij begeert. Maar dit durven noch en mogen we niet verzekeren, gemerkt dat we niemand weten die dat onderzocht heeft en voorwaar zulke kracht van de kruiden te willen verwachten dat is naar onze mening van de natuur al te veel gevergd’. En daar kan ik het mee eens zijn maar toch dompel ik ik me elk jaar, voor alle zekerheid, maar eens onder in de bloeiende paardenbloemen.

De les van de paardenbloem

Les geven bij Syntra Leuven. Even buiten rondsnuffelen tussen straatstenen en stoep. Heermoes, bijvoet, smalle weegbree, paardenbloem. Superfoods zijn het, om maar eens een irritante, modieuze term te gebruiken. Draai ze maar door de smoothie, om nog maar zo'n mode-term te gebruiken.

Smoothie is toch gewoon sap van van alles en nog wat en de term superfood wordt meestal gebruikt voor planten en zeewieren die van ver komen, spirulina, gojibes... Planten die als extract meestal duur verkocht worden en zeker wel waardevol kunnen zijn, maar onze massaal voorkomende onkruiden zoals heermoes, paardenbloem en brandnetel zijn zeker even super.
Kijk bijvoorbeeld maar eens naar het wetenschappelijk onderzoek over paardenbloem.

Fitoterapia. 2004 Dec;75(7-8):760-3. The bifidogenic effect of Taraxacum officinale root. Trojanová I1, Rada V, Kokoska L, Vlková E.
The infusion of dandelion root (Taraxacum officinale) stimulated in vitro the growth of 14 strains of bifidobacteria. The utilization of oligofructans, glucose, fructose and total saccharides was determined by enzymatic and phenol-sulfuric methods. Dandelion oligofructans were important source of carbon and energy for bifidobacteria tested.

Int J Mol Sci. 2010 Jan 6;11(1):67-78. doi: 10.3390/ijms11010067.
Hypolipidemic and antioxidant effects of dandelion (Taraxacum officinale) root and leaf on cholesterol-fed rabbits. Choi UK1, Lee OH, Yim JH, Cho CW, Rhee YK, Lim SI, Kim YC.
Dandelion (Taraxacum officinale), an herbal medicine, has been shown to favorably affect choleretic, antirheumatic and diuretin properties. Recent reports have indicated that excessive oxidative stress contributes to the development of atherosclerosis-linked metabolic syndrome. The objective of this current study was to investigate the possible hypolipidemic and antioxidative effects of dandelion root and leaf in rabbits fed with a high-cholesterol diet. A group of twenty eight male rabbits was divided into four subgroups; a normal diet group, a high-cholesterol diet group, a high-cholesterol diet with 1% (w/w) dandelion leaf group, and a high-cholesterol diet with 1% (w/w) dandelion root group. After the treatment period, the plasma antioxidant enzymes and lipid profiles were determined. Our results show that treatment with dandelion root and leaf positively changed plasma antioxidant enzyme activities and lipid profiles in cholesterol-fed rabbits, and thus may have potential hypolipidemic and antioxidant effects. Dandelion root and leaf could protect against oxidative stress linked atherosclerosis and decrease the atherogenic index.

Acta Biol Hung. 2010 Jun;61(2):175-90. Hepatocurative potential of sesquiterpene lactones of Taraxacum officinale on carbon tetrachloride induced liver toxicity in mice. Mahesh A1, Jeyachandran R, Cindrella L, Thangadurai D, Veerapur VP, Muralidhara Rao D.

The hepatocurative potential of ethanolic extract (ETO) and sesquiterpene lactones enriched fraction (SL) of Taraxacum officinale roots was evaluated against carbon tetrachloride (CCl 4 ) induced hepatotoxicity in mice. The diagnostic markers such as alanine aminotransferase (ALT), aspartate aminotransferase (AST), alkaline phosphatase (ALP) and total bilirubin contents were significantly elevated, whereas significant reduction in the level of reduced glutathione (GSH) and enhanced hepatic lipid peroxidation, liver weight and liver protein were observed in CCl 4 induced hepatotoxicity in mice. Post-treatment with ETO and SL significantly protected the hepatotoxicity as evident from the lower levels of hepatic enzyme markers, such as serum transaminase (ALT, AST), ALP and total bilirubin. Further, significant reduction in the liver weight and liver protein in drug-treated hepatotoxic mice and also reduced oxidative stress by increasing reduced glutathione content and decreasing lipid peroxidation level has been noticed. The histopathological evaluation of the liver also revealed that ETO and SL reduced the incidence of liver lesions induced by CCl 4 . The results indicate that sesquiterpene lactones have a protective effect against acute hepatotoxicity induced by the administration of CCl 4 in mice. Furthermore, observed activity of SL may be due to the synergistic action of two sesquiterpene lactones identified from enriched ethyl acetate fraction by HPLC method.

En zelfs de bloemen van onze paardenbloem werden door ijverige wetenschappers onderzocht. Phytomedicine. 2005 Aug;12(8):588-97. Dandelion (Taraxacum officinale) flower extract suppresses both reactive oxygen species and nitric oxide and prevents lipid oxidation in vitro. Hu C1, Kitts
Flavonoids and coumaric acid derivatives were identified from dandelion flower (Taraxacum officinale). Characteristics of chain-breaking antioxidants, such as extended lag phase and reduced propagation rate, were observed in oxidation of linoleic acid emulsion with the addition of dandelion flower extract (DFE). DFE suppressed both superoxide and hydroxyl radical, while the latter was further distinguished by both site-specific and non-specific hydroxyl radical inhibition. DPPH-radical-scavenging activity and a synergistic effect with alpha-tocopherol were attributed to the reducing activity derived from phenolic content of DFE. A significant (p < 0.05) and concentration-dependent, reduced nitric oxide production from acterial-lipopolysaccharide-stimulated mouse macrophage RAW264.7 cells was observed with the addition of DFE. Moreover, peroxyl-radical-induced intracellular oxidation of RAW264.7 cells was inhibited significantly (p < 0.05) by the addition of DFE over a range of concentrations. These results showed that the DFE possessed marked antioxidant activity in both biological and chemical models. Furthermore, the efficacy of DFE in inhibiting both reactive oxygen species and nitric oxide were attributed to its phenolic content.

Wat paardenbloemblad knabbelen zoals de konijnen en dat kan zowat het hele jaar door, is dus een verstandige, goedkope en zelfs smakelijke manier om gezond te blijven.

https://sites.google.com/site/kruidwis/kruiden-a/taraxacum

Paardenbloem o paardenbloem

Paardenbloemen. Het blijft mij verwonderen dat zo'n mooie, indrukwekkende, eetbare en geneeskrachtige bloem niet meer gewaardeerd wordt en zelfs nog steeds met gif kapot gespoten wordt. Planten moeten blijkbaar zeldzaam zijn om beschermd en vertroeteld te worden. 

Ga eens op je buik in een paardenbloemveld liggen, je moet die bloemen en blaadjes dan zelfs niet meer op eten om gezond en gelukkig te worden.

Maar er is natuurlijk niks op tegen om van de bloemen gelei of wijn te maken, de wel degelijk bittere bladeren bescheiden door de sla te mengen of van de wortel een inheemse vervanger voor koffie te maken. En ik geef het toe, echte koffie vind ik veel smakelijker, maar ter afwisseling eens een goed geroosterde dandelion mag er best zijn.

Een goedaardig geel leger
geland om
geluk en genot te verspreiden

https://sites.google.com/site/kruidwis/kruidmail/taraxacum-paardenbloem
https://www.facebook.com/groups/383269298363514/753285028028604/?notif_t=like
https://sites.google.com/site/kruidwis/kruiden-a/taraxacum
http://kunst-en-cultuur.infonu.nl/taal/29926-in-de-naam-van-paardebloem.html

Paardenbloem tegen melancholie?

Paardenbloemen staan wat mij betreft in de top tien van de geneeskrachtige planten.
Het zijn goede leverplanten (bitterstoffen, sesquiterpenen),  zijn vochtafdrijvend (kalium), hebben een hoge voedingswaarde en zijn te gebruiken bij ouderdomdiabetes (inuline) en bij nog veel meer kwalen.
Daarbij kan er in verschillende seizoenen van de plant geoogst worden; wortel in najaar en vroeg voorjaar, maart april het blad maar ook de wortel met blad. Verder is het een plant die in de natuur overvloedig aanwezig is en dus zonder gewetenswroeging geoogst kan worden. Het oogsten zelf, vooral van de wortels, blijft wel een karwei. De penwortels breken makkelijk af en ze zijn nogal verstrengeld met gras in de weilanden en wegkanten waar ze meestal staan, waardoor ze moeilijk uit de grond te halen zijn. Daarbij zijn weiland en wegkant niet altijd de properste plaatsen. Gelukkig hebben wij hier in Bretagne ons eigen weiland en ook wel propere wegkanten.

In de keuken is het jonge of gebleekte blad (molsla) en de bloemen ook te gebruiken. Zelfs in april zijn de onderste delen van het blad, wit en knapperig, goed te eten, wel wat bitter. De verse wortel kun je op zijn witloofs, in kelder of afgedekt, nieuw blad laten vormen. Molsla. Te gebruiken als sla of gestoofd.

Paardenbloem tegen melancholie?
Paardenbloem is samen met brandnetel de bloedzuiverende plant bij uitstek. Maar een goed functionerende lever zorgt volgens de natuurgeneeskunde niet alleen voor een 'zuiver' lichaam maar ook voor een 'zuivere' geest. We kennen allemaal de uitdrukking 'iets op je lever hebben'. Daarmee geven we de gemoedstoestand aan van iemand die te veel tobt.Zzwaarmoedigheid of melancholie, je zou kunnen zeggen een lichte vorm van depressiviteit, kan samenhangen met problemen van de lever en de gal. Melancholie betekent ‘mel’, zwart  en ‘chol’, is gal. Beroemde geneesheren als Hippocrates, Galenus, Paracelsus en Dodonaeus spraken in hun nagelaten werken regelmatig over het feit dat de levensmoed in de lever zetelt. Een goed werkende lever bevrijdt een mens van zwartgallige en hypochondrische gevoelens.
De meest beproefde manier om de gal vloeibaar te houden, dus de lever schoon en niet verstopt, is het dagelijks gebruik van paardenbloem. Veel hypochondrische en wat melancholische personen blijken veel verlichting te hebben bij het dagelijks gebruik van paardenbloemblad of wortel, eventueel in de vorm van tinctuur.

Recept voor paardenbloemgelei, wordt ook wel paardenbloemhoning genoemd.

• 99 bloemen van paardenbloem 'Taraxacum officinale'
• confituursuiker (2 kg fruit versus 1 kg suiker)
• 1/2 sap van een sinaasappel en bio appelsienschil
• 1/2 sap van een citroen
• 200 ml water

Verzamel een honderdtal bloemetjes (alleen het geel, geen bittere steel). Normaal niet wassen, maar een beetje spoelen kan geen kwaad of even laten liggen om de beestjes te verwijderen.
Trek de gele blaadjes van de bodem en doe in een kookpot. Voeg hierbij het sap van citroen en sinaasappel, schil en het water. Laat het geheel een vijf minuten koken. Laat een nachtje trekken.
De volgende ochtend zeef je het mengsel met een zeef of neteldoek en meet de vloeistof. Per 100 cl, mag er 55 g confituursuiker bij. Los goed op en breng daarna 3 minuten aan de kook. Daarna afvullen in potjes. Ik doe er nog enkele bloemblaadjes en opnieuw de uitgezeefde appelsienschil bij. Vele variaties zijn mogelijk, bvb kruiden zoals citroentijm of munt toevoegen.

https://sites.google.com/site/kruidwis/kruiden-a/taraxacum

Paardenbloemen

Wat moet een mens, in dit geval een herborist, over zo'n algemene plant als de paardenbloem schrijven. Dat hij er gewoon massaal is en dat het weinigen nog verwonderd? En toch heeft juist deze paardenbloem  een symbolische betekenis voor mij.  Het bijzondere van het gewone. Kracht en schoonheid zonder franjes.

Zijn aanpassingsvermogen is onvoorstelbaar groot, op enkele meters afstand van mekaar, kan een droog groeiend exemplaar een sterk getand blad bezitten, terwijl in het vruchtbaar en vochtig weiland daarnaast de bladeren vettig, vol en breed kunnen zijn.

Mellie Uyldert probeert met deze signatuur aan de plant zelfs karakteriële eigenschappen toe te schrijven. Zo zou de sterk getande soort meer geschikt zijn voor energieke, wat agressieve mensen en de weelderige exemplaren voor rustigere karakters. Mogelijk wat ver gezocht, maar toch weten we ondertussen dat er verschillen zijn in werking en in botanie, zelfs zo veel verschil dat de plantkundigen van onze paardenbloem maar ineens meer dan 200 soorten gemaakt hebben.

Op dit moment hier in Bellegarde bloeien ze nog volop, zelf maak ik vooral in het najaar van de wortels een leverstimulerende en spijverteringsbevorderende tinctuur, maar een voorjaarskuur met verse blaadjes is ook niet te versmaden. Mijn dosering: drie maal daags een vers blaadje kauwen. Verder is het nu ook goed mogelijk om een soort confiture te maken van de bloemen. Dat is hopelijk een werkje voor de volgende dagen.

In de naam van... Paardebloem | Kunst en cultuur: Taal

Ra, ra, ra, wat is da?

Brandnetel en Paardebloem: kruiden voor een voorjaarskuur | Mens en gezondheid: Lifestyle

Laat het mij een troost zijn. Met dat immens natte en zachte weer van de laatste dagen, wat zeg ik weken, gaat veel wild groen weer volop groeien. Ook de paardenbloembladeren staan er sappig bij. Ze proeven ook minder bitter dan ik van hen gewend ben. In de keuken gebruik ik ze niet echt veel, maar zomaar een klein blaadje buiten knabbelen, voelt wel super gezond. Ook wetenschappers lijken deze ordinaire onkruiden wat te ontdekken. Zo las ik een recent onderzoekje naar de diuretische werking van de paardenbloem, waaruit blijkt dat zijn volkse naam van pisbloem of de Franse benaming pis-en-lit wel juist gekozen is.

Clare BA, Conroy RS, Spelman K. The diuretic effect in human subjects of an extract of Taraxacum officinale folium over a single day. J Altern Complement Med 2009 Aug; 15(8):929-34.

BACKGROUND: Taraxacum officinale (L.) Weber (Asteraceae) has been extensively employed as a diuretic in traditional folk medicine and in modern phytotherapy in Europe, Asia, and the Americas without prior clinical trial substantiation.
OBJECTIVES: In this pilot study, a high-quality fresh leaf hydroethanolic extract of the medicinal plant T. officinale (dandelion) was ingested by volunteers to investigate whether an increased urinary frequency and volume would result.
DESIGN: Volume of urinary output and fluid intake were recorded by subjects. Baseline values for urinary frequency and excretion ratio (urination volume:fluid intake) were established 2 days prior to dandelion dosing (8 mL TID) and monitored throughout a 1-day dosing period and 24 hours postdosing.
RESULTS: For the entire population (n = 17) there was a significant (p < 0.05) increase in the frequency of urination in the 5-hour period after the first dose. There was also a significant (p < 0.001) increase in the excretion ratio in the 5-hour period after the second dose of extract. The third dose failed to change any of the measured parameters.
CONCLUSIONS: Based on these first human data, T. officinale ethanolic extract shows promise as a diuretic in humans. Further studies are needed to establish the value of this herb for induction of diuresis in human subjects.