Paddenstoel

In de tuin op de wortels van een omgewaaide, oude populier groeien nu massaal bruine paddenstoelen. Volgens sommige deskundigen zouden het prachtvlamhoeden zijn met de officiële naam Gymnopilus junonius.

De genusnaam Gymnopilus betekent "naakte hoed", de soortnaam junonius is een verwijzing naar Juno, de godin die de echtgenote was van de oppergod Jupiter. Gymnopilus spectabilis en Pholiota spectabilis zijn synoniemen van Gymnopilus junonius. Spectabilis betekent "bezienswaardig", "opmerkelijk" of "fraai" (2).

Prachtvlamhoeden smaken enorm bitter (maar niet alle mensen kunnen dit proeven (3)) en zijn giftig. De bitter smakende stoffen (oligo-isoprenoïden) tasten het zenuwstelsel aan en kunnen braken en ingewandsstoornissen veroorzaken (11). De vruchtlichamen kunnen bovendien hallucinogene stoffen bevatten (psilocybine en psilocine), maar deze kunnen ook ontbreken (1,5,8). In het oosten van de VS en in Japan zijn de concentraties hoger dan in Europa. In Japan wordt de prachtvlamhoed waraitake genoemd, wat "giftige paddenstoel" betekent maar ook ohwaraitake "de paddenstoel van het groot gelach". Het eten van de prachtvlamhoed wordt daar geassocieerd met onbedaarlijke lachbuien en impulsief gedrag (4,6,10). De zwam bevat ook nog cytostatica (7).

Literatuur

1. Buck RW (1967) Psychedelic effect of Pholiota spectabilis. N Engl J Med 276:391-392.
2. Gymnopilus junonius (Fr.) P.D.Orton - Spectacular Rustgill. Webdocument op www.first-nature.com.
3. Hallock RM (2007) The taste of mushrooms. McIlvainea 17:33-41.
4. Emberger G (2008)  Gymnopilus junonius. Webdocument op www.messiah.edu/oakes/fungi_on_wood.
5. Hatfield GM, Brady LR (1969) Occurrence of bis-noryangonin in Gymnopilus spectabilis. J Pharm Sci 58:1298–1299.
6. Jewell K, Volk T (2005) Gymnopilus spectabilis, the Waraitake or Big Laughing Gym, a hallucinogenic mushroom. Webdocument op botit.botany.wisc.edu/toms_fungi.
7. Kim KH, Choi SU, Lee KR (2012) Gymnopilin K: a new cytotoxic gymnopilin from Gymnopilus spectabilis. J.Antibiotics 65:135-137.
8. Kusano G, Koike Y, Inoue H, Nozoe S (1986) The constituents of Gymnopilus spectabilis. Chem Pharm Bull 34:3465-3470.
9. Miyazaki S, Kitamura N, Nishio A, Tanaka S, Kayano T, Moriya T, Ichiyanagi T, Shimomura N, Shibuya I, Aimi T (2012) Gymnopilin – a substance produced by the hallucinogenic mushroom, Gymnopilus junonius – mobilizes intracellular Ca2+ in dorsal root ganglion cells. Biomed Res 33:111-118.
10. Sanford JH (1972) Japan’s “Laughing Mushrooms”. Economic Botany 26:174-181.
11. Tanaka M, Hashimoto K, Okuno T, Shirahama H (1993) Neurotoxic oligoisoprenoids of  the hallucinogenic mushroom, Gymnopilus spectabilis. Phytochemistry 34:661-664.
12. Taylor M (1983) Some common fungi of Auckland city. TANE (Journal of the Auckland University Field Club) 29:133-142.
13. Walters MB (1965) Pholiota spectabilis, a hallucinogenic fungus. Mycologia 57:837-838.