dinsdag, oktober 06, 2020


De grote hoefbladeren waren al in herfstmodus gegaan, met de woeste regen van de voorbije dagen werden ze nog eens overspoeld en platgeslagen door de rivier.
Platgeslagen inderdaad zo zien ze er uit, maar toch lijken ze ook schoongespoeld, gewassen en bevrijd van de oranje roest die de bladeren bedekten. Ze zullen zich de volgende dagen, voor de laatste keer dit jaar, nog wel eens stoer oprichten en dan aan hun ondergrondse winterslaap beginnen.

Groot hoefblad werd door Dodonaeus pestilentiekruid genoemd, in zijn Cruydeboeck van 1554 schreef hij, Pestilentie wortel (Dockebladeren): Pestilentie wortel heeft groote ronde bladeren die ierst den Hoefbladeren ghelijck zijn ende daer naer zoo groot worden dat men met een blat een cleyn ront tafelken bedecken mach/ ende zijn op die een zijde schoon gruen/ en op die andere witachtich van coluere.

‘Pestilentie wortel ghedroocht/ ghepoedert en met wijn ghedroncken es een seer costelijcke medecijne teghen die pestilentie ende pestilentiale cortsen/ want zy doet den mensche zweeten/ ende daer duer drijft zy alle fenijn en quaet vier (kwaad vuur, ontsteking) vander herten.

Dokkebladeren

De naam Dokkebladeren bij Dodoens is ook nu nog soms in gebruik en duidde dikwijls op allerlei planten met grove, grote bladeren. Dokken zou dan van duiken komen, planten die vochtig groeien of in het water duiken. Onze dokkebladeren zijn inderdaad kopje onder gegaan. De naam 'dokkebladeren' is mogelijk overgenomen is uit het Engelse Butter dock, een bewaarplaats voor boter. Ook bij ons wordt wel vermeld dat de grote bladeren gebruikt werden om boter in te verpakken of fris te houden. En ik moet zeggen dat ikzelf het blad vroeger ook wel omgekeerd op mijn hoofd plaatste als een soort zonnehoed. Al wil ik mijn kop niet vergelijken met een pakje boter. 
Verder vinden we ook de volksnaam Grote hoetjesblaar terug, waaruit zou blijken dat dit blad vooral ook door kinderen als zonnehoed gebruikt werd. In dat verband is er dus ook nog een andere mogelijke verklaring voor Dok. Bij Grimm lezen we dat Dock ‘een geschmuckte kopfbedeckung, Mutze‘ is. Dus toch een hoedje van natuur.

Geen opmerkingen: