woensdag, augustus 07, 2019

Houttuynia ook geneeskrachtig

In 1783 beschreef Carl Peter Thunberg het geslacht Houttuynia aan de hand van H. cordata. Deze plant is inheems in een groot aantal provincies van China. Ook in andere Zuidoost-Aziatische landen zoals Vietnam, Laos, Zuid-Korea, India, Nepal, Thailand en Japan, komt de moerasanemoon van nature voor.
De geslachtsnaam Houttuynia is een eerbetoon aan Maarten Houttuyn, een negentiende eeuwse arts en bioloog in Amsterdam. De soortnaam cordata verwijst naar de hartvormige bladeren. Deze vaste plant wordt 30-40 cm hoog en bloeit in juni-augustus met bloemen in eindstandige 1-2 cm lange aren met daaronder een kraag van vier witte schutbladen. Naast de botanische soort H. cordata zijn er de cultivars ‘Chameleon’, een bontbladige selectie met groene, gele en rode strepen, en ‘Plena’ met gevulde bloemen.

De moerasanemoon doet het goed op een vochtige, halfbeschaduwde plaats op venige of kleiachtige grond. Geplant langs de oever van een natuurlijke vijver of in een moerassig deel van de tuin doet de moerasanemoon z’n naam eer aan. Op een zonnige standplaats zijn de rode bladkleuren van H. cordata ‘Chameleon’ overigens het sterkst. In de tropen is de moerasanemoon een lastig onkruid; in Nederland en België  is het wel een krachtige groeier die door de ondergrondse uitlopers kan gaan woekeren, maar die ’s winters ook wel terrein verliest. Omdat de plant zich snel kan uitbreiden, is hij ook geschikt als bodembedekker. Naast het gebruik als geneeskruid of sierplant, is het ook een voedingsgewas, in Vietnam wordt de plant als groente gekweekt en worden de bladeren verwerkt in salades. Het blad heeft ook een korianderachtige geur en smaak.
  • Nederlandse naam : moerasanemoon
  • Engels: Chinese lizard tail, Fishwort, Heartleaf, Chameleon Plant, Fish mint, Himalayan spinach, Vietnamese fish plant
  • Frans: Hottonie, Houttuynie.
  • Duits: Buntblatt, Chinesischer Eidechsenschwanz.
  • Familie : Saururaceae
  • Herkomst: oostelijk Azië
Het waterextract van Houttuynia cordata (HCWE) in een concentratie van 100 g lucht gedroogd plantenmateriaal op 400 ml water, wordt bijvoorbeeld in Korea gebruikt bij de behandeling van herpes simplex, chronische sinusitis en neuspoliepen. Ook heeft het anti-leukemische, anti-carcinogene en/of anti-oxidatieve activiteit. Daarnaast wordt het beschouwd als een immunologische hulpstof. Houttuynia wordt al tientallen jaren in China gebruikt voor de behandeling van onder andere hoest, witte vloed en ontsteking van de urineleider.

Houttuynia bij SARS


Chinese wetenschappers vestigden in 2002/2003 bij gebrek aan westerse therapeutica hun hoop op H. cordata om SARS te lijf te gaan, omdat deze plant al traditioneel werd gebruikt bij longaandoeningen. H. cordata is bekend uit de traditionele Chinese geneeskunde (TCG) en wordt al honderden jaren gebruikt bij longgerelateerde problemen, zoals longabcessen, slijmproblemen, hoest en kortademigheid. Het traditionele waterextract (gedroogd kruid, tweemaal een uur gekookt) is antiviraal effectief tegen het SARS-virus bij onder andere longontsteking en heeft ook een ontstekingsremmende werking.

De onderzoekers richtten zich op het effect van HCWE op het mechanisme van SARS-preventie op basis van immunologische en antivirale parameters. H. cordata zorgt bij muizen voor een sterke aanmaak/groei van lymfocyten in de milt. Ook vergrootte het extract de groei van T-celpopulaties significant. Daarnaast heeft H. cordata in klinisch onderzoek een remmende werking laten zien op het SARS-coronavirus: vanaf 200 µg/ml is er een significant effect (p < 0,05). Dit effect is gebaseerd op een vertraging van de replicatie van het RNA van het SARS-coronavirus, waardoor het virus minder schade kan aanrichten. De werking van HCWE bij SARS verloopt dus waarschijnlijk langs twee wegen: een activering van de immuniteit voorafgaand aan de infectie, waardoor een infectie mogelijk wordt voorkomen en een vertraging van de virusgroei wanneer een infectie toch heeft plaatsgevonden.

Zelfs bij een dosis van 16 g/kg lichaamsgewicht was er geen acuut toxisch effect merkbaar na orale toediening aan de gebruikte proefdieren (muizen).

Referenties
| [1] Li GZ, Chai OH, Lee MS, Han EH, Kim HT, Song CH. Inhibitory effects of Houttuynia cordata water extracts on anaphylactic reaction and mast cell activation. Biol Pharm Bull 2005;28(10):1864-1868. [2] Lu H, Wu X, Liang Y, Zhang J. Variation in chemical composition and antibacterial activities of essential oils from two species of Houttuynia Thunb. Chem Pharm Bull 2006;54(7):936-940. [3] www.theplantlist.org, geraadpleegd 15 maart 2017.[4] Lau KM, Lee KM, Koon CM, Cheung CSF, Lau CP, Ho HM, Lee MYH, Au WNS, Cheng CHK, Lau CB, Tsui KWS, Wan CCD, Waye MYM, Wong KB, Wong CK, Lam WKC, Leung PC, Fung KP. Immunomodulatory and anti-SARS activities of Houttuynia cordata. J Ethnopharmacol 2008;118(1):79-85. [5] Fung KP, Leung PC, Tsui KWS, Wan CCD, Wong KB, Waye MYM, Au WNS, Wong CK, Lam WKC, Lau CB. Immunomodulatory activities of the herbal formula Kwan Du Bu Fei Dang in healthy subjects: a randomised, double-blind, placebo-controlled study. Hong Kong Med J 2011;17(Suppl 2):s41-s43.

Geen opmerkingen: