Tijd! Tijd! Tijd!

Wat is er van de tijd geworden? De Griekse filosofen maakten een onderscheid tussen twee verschillende tijdservaringen; een sociale, meetbare tijd, die we met elkaar hebben afgesproken en op grond waarvan we klokken, agenda’s en kalenders kunnen maken. Behalve die tijd Chronos genoemd, is er ook nog een andere, meer subjectieve en niet meetbare of lineaire tijd, de Kairos geheten, die we alleen vanuit rust kunnen ervaren. Het is de tijd waarin je terecht komt als je je ontspant of je ergens diep op concentreert en de klok lijkt te zijn vergeten. Het is een tijd die niet opjaagt of rusteloos maakt, maar inspirerend en zelfs bezielend werkt. Luieren, mijmeren, dagdromen, naar muziek luisteren, wandelen, een boek lezen, mediteren, tuinieren, iedereen heeft zo zijn eigen ‘methode’ om die innerlijke tijd te ervaren, die, zo wist Plato ons al te vertellen, noodzakelijk en zelfs voorwaardelijk is voor onze creativiteit. Want alleen vanuit rust kan er een nieuwe gedachte of inzicht opborrelen.
We zijn echter al met al behoorlijk ver verwijderd geraakt van deze klassieke filosofische gedachte dat rust en nietsdoen de grondslagen van een beschaving zijn. Niet voor niets stamt het woord ‘school’ af van het Griekse woord ‘scholè’, dat onder meer rust betekent. Pas in rusttoestand, in de interval tussen twee handelingen, kunnen we tot bezinning en reflectie komen. Pas als we niets doen, opent zich de ruimte van het denken en van de creativiteit, verschijnselen die zich door geen vooropgesteld doel of economisch nut laten sturen of opjagen.