Knobbelige aardpeer goed voor onze darmflora

Aardpeer, die ouderwetse knobbelige groente wordt weer populair. De aardpeer vindt haar oorsprong in Noord-Amerika, waar ze eeuwenlang door de indianen als voedselplant werd gebruikt.

De aardpeer behoort tot het ge­slacht van de zonnebloemen. In tegenstelling tot de gewone zonne­bloem (Helianthus annuus), is de aardpeer een overblijvende plant, die zich niet door middel van zaden maar door knollen vermenigvuldigt. Dit gewas vindt haar oorsprong in Noord-Amerika, waar ze eeu­wenlang door de Indianen als voedselplant werd gebruikt. Rond het einde van de 16e eeuw kwam ze naar Europa. Hondius was een van de eerste Europeanen die in zijn krui­dentuin van het buitengoed 'De Moufeschans' bij Terneuzen aard­peren kweekte. Van daaruit verspreidde de plant zich over Zeeland en later over Vlaanderen. Rond 1600 werd de aardpeer de hoofdbron van koolhydraten in het West-Europese dieet totdat de aardappel het overnam in de 18° eeuw.

Dodonaeus
Voor Dodoens waren de aardperen nog nieuw, toch werden ze in zijn Cruydt-Boeck aangeprezen: ‘Die van Canada eten deze wortels voor een lekkere, doch gewone spijs. Hier te lande en in Frankrijk gegroeid worden ze gekookt en met peper gegeten. In Zeeland zijn ze ook in groot gebruik van half november af (want dan mag men ze goed beginnen uit de aarde te nemen) tot Pasen toe. Men mag ze koken, in meel wentelen, in boter fruiten of in de pan bakken en met suiker besproeien net zoals de suikerwortels of koken tussen twee schotels of anders in boter of olie stoven en met peper en gember, foelie of andere specerijen zoals kaneel en kruidnagelpoeder eten of met een saus van boter en azijn. De bladeren mag men in moes doen’.

Gezondheidsvoedsel
De stengels en de bladeren dienen als voer voor konijnen en vee; de wortelknol is daarentegen een smakelijk alternatief voor aardappelen. Omdat hij als suikers hoofdzakelijk uit fructose op­gebouwde inuline bevat, is de aardpeer een geschikte groente voor dia­betici. Inuline wordt niet omgezet tot zetmeel, maar wordt gefermenteerd in de dikke darm door goedaardige darmbacteriën, waardoor ze de darmflora gunstig beïnvloeden.
De knoestige knollen kunnen als aardappelen gegeten worden, alleen is de smaak duidelijk anders, zoet en waterachtig, ze smaken eerder naar artisjok, vandaar ook de Engelse benaming Jerusalem artichoke.

Aardperen zijn caloriearm, ze bevatten per 100 gr 16 gram koolhydraten, 2,5 gram eiwit, 0,4 gram vet, 4 milligram vitamine C, 10 milligram calcium, 3,5 milligram ijzer.

Ze zijn ook bij ons al lang bekend als gezondheidsvoedsel voor diabetici, ze zijn ook bijzonder geschikt als bulkvoedsel bij vermageringsdieeten en hun belangrijkste gezondheidswaarde is het verbeteren van de darmflora.

https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/gezonde-voeding/86130-aardpeer-groente-en-geneeskruid.html
https://sites.google.com/site/kruidwis/planten-van-a-tot-z/helianthus-tuberosis-aardpeer

Hop hop hop

Tijdens onze kruidenwandeling bij Hastiere in de Maasvallei vonden we nog nog mooie, groene hopbellen. Deze vrouwelijke bloeiwijzen zijn vooral bekend om hun sedatieve en oestrogene werking.

Bierbrouwers gebruiken de hopplant Humulus lupulus als smaakmaker voor hun product, de supplementenindustrie gebruikt diezelfde plant als bron van allerlei interessante bioactieve stoffen. Hop bevat onder meer humulones en lupulones. Dierstudies en in vitro-studies suggereren dat die stoffen via de GABA-receptor een antidepressieve en rustgevende werking hebben.

Studie
Suppletie met een extract van hop [Humulus lupulus] zorgt ervoor dat mensen die zich depressief, angstig of gestrest voelen beter in hun vel gaan zitten. Dat schrijven Griekse onderzoekers, verbonden aan de universiteit van Harokopio, in het wetenschappelijk tijdschrift Hormones.
De onderzoekers gaven 36 volwassen proefpersonen, die in milde mate last hadden van depressie, angst en stress, gedurende 4 weken een supplement met een extract van Humulus lupulus. Dagelijks slikten de proefpersonen 2 capsules, en in elke capsule zat 200 milligram extract.
Bij een andere gelegenheid slikten de proefpersonen gedurende 4 weken een placebo.
Voor en na de suppletieperiode vulden de proefpersonen een gestandaardiseerde vragenlijst in: de Depression Anxiety Stress Scale-21 [ASS-21].

Resultaten
Of de proefpersonen nu een placebo slikten of een supplement met Humulus lupulus-extract, hun gevoelens van depressie, angst en stress namen af. Maar de afname was significant groter als de proefpersonen het hopextract gebruikten.

Conclusie
"Our study presents novel data showing that daily supplementation with a commercially available hops dry extract for a 4-week period in a cohort of otherwise healthy young adults with at least mild self-reported depression, anxiety and stress symptoms can significantly reduce the levels of all these symptoms", resumeren de onderzoekers.
"This finding adds to the existing literature on the hops induced effects, since most of the existing clinical studies have used combinations of hops with other sedative plant extracts."
"Longer studies are required to explore the long-term efficacy and safety of this intervention, which should be also studied in older patients with depression and/or anxiety/stress disorders."

Vliersiroop

Vlierbessen zijn bij de meeste mensen wel bekend. De donkere, paarse vruchten van Sambucus nigra hangen vanaf september volop aan de grillige vlierstruiken, de bessen moeten wel goed rijp geplukt worden. Niet alleen omdat dan de smaak beter is maar ook omdat in de onrijpe, groene bessen nog wat giftige blauwzuurverbindingen kunnen voorkomen.

Vliersiroop maken

Voor ongeveer een liter vliersiroop, pluk je een stuk of 4 à 5 trossen die liefst zo rijp mogelijk zijn. Kies mooie donkere trossen, met zo weinig mogelijk licht gekleurde besjes ertussen.
Op vlierstruiken en in de vliertrossen huizen vaak allerhande insecten. Spoel daarom eerst de trossen in
hun geheel, het eenvoudigst is om ze bijvoorbeeld in een gootsteen vol met water te leggen totdat ze volledig onder water zitten.
Een trucje om onrijpe bessen eruit te halen, is ze eerst van de steeltjes te halen, en dan pas te spoelen, onrijpe besjes zijn lichter dan water en komen bovendrijven, de rijpe zakken naar de bodem.
Neem een groot afsluitbaar recipiënt en verzamel hierin alle rijpe bessen. Je kan ze gemakkelijk van de trossen afritsen met behulp van een vork. Verwijder hierbij alle rotte en onrijpe bessen.
Giet nu rode wijn in het recipiënt totdat de bessen onder staan. Experimenteer wat met de soort wijn om de smaak aan te passen als je tenminste de siroop ook als een limonadedrank zou willen gebruiken.

Plet met een vork of lepel zoveel mogelijk besjes in de wijn, zodat de pitjes komen bovendrijven.
Dit maakt het contact tussen de besjes en de wijn beter. Sluit het recipiënt af, en laat het 1 à 2 dagen
staan.
Als het mengsel 1 à 2 dagen "gerijpt" heeft, filter het dan rechtstreeks in een steelpan. Voeg nu aan het bekomen wijn-sap-mengel de helft van dit volume aan suiker toe. Ik heb biologische ruwe rietsuiker gebruikt, maar gewone witte suiker, of andere zoetstoffen kunnen ook gebruikt worden.
Kook het suiker-sap-wijn mengsel op gedurende ongeveer 10 minuten. Meestal komt er wat schuim op drijven, dit kan je eraf scheppen. Na 10 minuten is de vliersiroop klaar.

Giet de siroop heet in verschillende kleine, hittebestendige flesjes (200 cc), en sluit deze goed af.
De vliersiroop blijft enkele maanden goed. Je kan hem voor de zekerheid in de koelkast bewaren.
Varianten kun je maken door het toevoegen van enkele specerijen, vooral dan kaneel enkruidnagel, niet alleen krijg je dan een andere (betere) smaak maar ook een aanvullende geneeskrachtige werking.

Vliersiroop is een klassiek middel bij verkoudheid en vooral bij virale infecties zoals griep. Een grog, een soort glühwein kun je maken door deze verdunde siroop te verwarmen, eventueel nog wat extra kruidnagel, kaneel of sinaasappel toe te voegen en zeer warm op te drinken.Natuurlijk is deze siroop verdund met spuitwater ook geschikt als limonade en verder ook te gebruiken in yoghurt, pudding of op pannenkoeken.

Wetenschappelijk onderzoek met vlierbessen

• J Agric Food Chem. 2010 Sep 22;58(18):10143-6. Elderberry (Sambucus nigra L.) wine: a product rich in health promoting compounds.Total phenolic content of elderberry must and wine ranged up to 2004.13 GAE L(-1). Antioxidative potential of elderberry wine was in the range of red wine, and a tight correlation was detected between total phenolic content and antioxidative potential of elderberry wine. Anthocyanins were the most abundant phenolics in elderberry wine
• Krawitz C, Mraheil MA, Stein M, Imirzalioglu C, Domann E, Pleschka S, Hain T. Inhibitory activity of a standardized elderberry liquid extract against clinically-relevant human respiratory

Rozenbotteljam

Veel wilde en andere medicinale vruchten zijn nu te oogsten. Rozenbottels natuurlijk, Rosa
canina en Rosa rugosa. Deze laatste, Rimpelroos of Japanse bottelroos is veel vleziger dan onze
Hondsroos, je vind ze veel in de duinen, maar ook in de stedelijke plantsoenen, alhoewel dat
natuurlijk niet de properste plaatsen zijn om ze te plukken. Wacht niet te lang, want als deze
vruchten goed rijp zijn, vinden witte wormpjes het vruchtvlees ook wel smakelijk en gezond.

Soms kun je nu zelfs nog wat bloemen van de tweede bloei plukken, deze bloemen zijn bijzonder aromatisch en geschikt om een naar rozen geurende gelei of siroop te maken. Niet alleen rozenbottels, maar ook duindoorn en meidoornbessen kunnen nu geplukt worden.

Rozengelei of siroop
Een zeer eenvoudige rozensiroop kun je maken door een laagje bloemblaadjes van de rimpelroos om en om de bestrooien met suiker, ongeveer 1 week in een glazen bokaal op kamertemperatuur te laten trekken en dan uit te zeven. Je krijgt dan een zeer aromatische, wel nogal vloeibare siroop, die een licht ontsmettende en samentrekkende werking heeft en dus tegen keelpijn en heesheid werkzaam is. Maar natuurlijk kan hij ook als lekkernij op pannenkoeken of in nagerechten gebruikt worden. Om deze siroop langer te bewaren moet je evenveel suiker als rozenblaadjes gebruiken en eventueel de gevulde potjes of flesjes pasteuriseren.

Recept Rozenbotteljam.
Pluk de bottels (Rosa rimpelroos) als ze donkerrood zijn, eventueel een nachtje in de vriezer (daar worden ze zoeter van). Snijd ze doormidden en verwijder de kroon en de zaadje. Was ze goed af met koud water. Zet ze op met de witte wijn

• Kook de wijn met de bottels al roerend tot een papje
• Laat 15 minuten koken en druk daarna de bottels door een zeef
• Voeg dan al roerend de suiker toe totdat deze is opgelost
• Voeg eventueel nog wat rozenblaadjes toe
• Haal de pan van het vuur en roer de rozenblaadjes door de jam
• Verdeel over goed schoongemaakte potjes

Recept Rozenbotteljam.
400 g rozenbottels eventueel met ander fruit (framboos) of meidoornbessen
100 g suiker
75 ml sinaasappelsap
1 onbespoten citroen (schil en sap)
1 kaneelstokje, circa 100 g geleisuiker

Was de rozenbottels, maak ze schoon en halveer ze. Verwijder de pitjes. Doe hierna de bottels in een pan, bedek ze met de suiker en laat dit een nacht staan.
Voeg de volgende dag 75 ml water toe en breng het geheel aan de kook. Voeg dan ook het sinaasappelsap toe en laat alles 15 minuten sudderen. Wel af en toe te blijven roeren. Was de citroen met heet water, schil hem en pers het sap uit. Doe de schil en het sap met het kaneelstokje en de geleisuiker bij de bottels. Laat het geheel nog eens 5 minuten sudderen. Druk de massa boven een pan door een zeef en breng de jam opnieuw aan de kook. Giet of schep de jam vervolgens heet in de schone potjes (soda of vaatwasser!), sluit deze goed af en laat ondersteboven afkoelen.

Over de naam Rosa canina / Hondsroos
Canina is Latijns voor hond, een soort scheldwoord in de betekenis van: geen roos voor de tuin, een rotroos. Hondsroos, Duits Hundsrose, Engels dogs rose of dog briar, Frans rose de chien.

Vele fabels zijn hierover. Oude tuinlieden geloven dat deze plant gebruikt kon worden om hondsdolheid te genezen. Zo ook de Romeinen die geloofden dat een hieruit vervaardigde essence goed zou zijn tegen hondsdolheid. Plinius verhaalt dat een Romeinse soldaat gebeten was door een dolle hond en door zijn moeder was genezen met de wortel van de hondsroos. Zijn genezende krachten waren aan haar geopenbaard in een droom, vandaar de naam canina. Ook was de plant zo bekend bij de Grieken die het semina cynosbati noemden, kynos: is hond, en batos: is doornstruik. Honds‑roos bevat vele vitaminen en andere bestanddelen, waar een drankje van werd gemaakt die bijzonder geschikt was voor oude honden. Theophrastus beschrijft de hondsroos als een boomachtige struik en spreekt van de humbug van de farmacologen die bij het uitgraven van de wortel vreemde gebruiken toepassen. Zoals dat de vruchten van de ­hondsroos met afgewend gezicht geplukt moeten worden waardoor de ogen geen gevaar lopen.

Paddenstoel

In de tuin op de wortels van een omgewaaide, oude populier groeien nu massaal bruine paddenstoelen. Volgens sommige deskundigen zouden het prachtvlamhoeden zijn met de officiële naam Gymnopilus junonius.

De genusnaam Gymnopilus betekent "naakte hoed", de soortnaam junonius is een verwijzing naar Juno, de godin die de echtgenote was van de oppergod Jupiter. Gymnopilus spectabilis en Pholiota spectabilis zijn synoniemen van Gymnopilus junonius. Spectabilis betekent "bezienswaardig", "opmerkelijk" of "fraai" (2).

Prachtvlamhoeden smaken enorm bitter (maar niet alle mensen kunnen dit proeven (3)) en zijn giftig. De bitter smakende stoffen (oligo-isoprenoïden) tasten het zenuwstelsel aan en kunnen braken en ingewandsstoornissen veroorzaken (11). De vruchtlichamen kunnen bovendien hallucinogene stoffen bevatten (psilocybine en psilocine), maar deze kunnen ook ontbreken (1,5,8). In het oosten van de VS en in Japan zijn de concentraties hoger dan in Europa. In Japan wordt de prachtvlamhoed waraitake genoemd, wat "giftige paddenstoel" betekent maar ook ohwaraitake "de paddenstoel van het groot gelach". Het eten van de prachtvlamhoed wordt daar geassocieerd met onbedaarlijke lachbuien en impulsief gedrag (4,6,10). De zwam bevat ook nog cytostatica (7).

Literatuur

1. Buck RW (1967) Psychedelic effect of Pholiota spectabilis. N Engl J Med 276:391-392.
2. Gymnopilus junonius (Fr.) P.D.Orton - Spectacular Rustgill. Webdocument op www.first-nature.com.
3. Hallock RM (2007) The taste of mushrooms. McIlvainea 17:33-41.
4. Emberger G (2008)  Gymnopilus junonius. Webdocument op www.messiah.edu/oakes/fungi_on_wood.
5. Hatfield GM, Brady LR (1969) Occurrence of bis-noryangonin in Gymnopilus spectabilis. J Pharm Sci 58:1298–1299.
6. Jewell K, Volk T (2005) Gymnopilus spectabilis, the Waraitake or Big Laughing Gym, a hallucinogenic mushroom. Webdocument op botit.botany.wisc.edu/toms_fungi.
7. Kim KH, Choi SU, Lee KR (2012) Gymnopilin K: a new cytotoxic gymnopilin from Gymnopilus spectabilis. J.Antibiotics 65:135-137.
8. Kusano G, Koike Y, Inoue H, Nozoe S (1986) The constituents of Gymnopilus spectabilis. Chem Pharm Bull 34:3465-3470.
9. Miyazaki S, Kitamura N, Nishio A, Tanaka S, Kayano T, Moriya T, Ichiyanagi T, Shimomura N, Shibuya I, Aimi T (2012) Gymnopilin – a substance produced by the hallucinogenic mushroom, Gymnopilus junonius – mobilizes intracellular Ca2+ in dorsal root ganglion cells. Biomed Res 33:111-118.
10. Sanford JH (1972) Japan’s “Laughing Mushrooms”. Economic Botany 26:174-181.
11. Tanaka M, Hashimoto K, Okuno T, Shirahama H (1993) Neurotoxic oligoisoprenoids of  the hallucinogenic mushroom, Gymnopilus spectabilis. Phytochemistry 34:661-664.
12. Taylor M (1983) Some common fungi of Auckland city. TANE (Journal of the Auckland University Field Club) 29:133-142.
13. Walters MB (1965) Pholiota spectabilis, a hallucinogenic fungus. Mycologia 57:837-838.

Onder de eucalyptusboom

Onder de eucalyptusboom. Aromatherapie in het echt. Eucalyptusolie, net als menthol, 'ontstopt' het bovenste deel van de luchtwegen in geval van neusverkoudheid. Het gevoel van vrijer ademhalen na inademing van eucalyptusolie {maar ook van pepermunt en kamfer) ontstaat door prikkeling en stimulatie van de koude-receptoren in de neus. Deze koude sensatie geeft een gevoel van beter en vrijer te kunnen ademhalen (Burrow 1983).

eucalyptol of 1.8-cineol

Onder mijn eucalyptusboom

Rudansky (2000) gebruikte Eucalyptus globulus om het slijm op te lossen bij een patiënt met cysticfibrose (taaislijmziekte). De patiënt, een 36 jarige vrouw, had last van longontsteking en pleuraal oedeem en werd behandeld met intraveneuze antibiotica (6 weken en daarna 3 weken zonder de middelen). Zij was verder afhankelijk van een zuurstofmachine. Haar slijm was dik, dicht en er zat bloed in. In samenwerking met haar behandelend arts, was Rudansky in staat de longelasticiteit van de patiënt te verbeteren. Hierdoor had de vrouw minder zuurstof uit de machine nodig.  De dosering van de intraveneuze antibiotica werd verlaagd en na een tijd had de vrouw geen antibiotica meer nodig. 

Ontstekingsremmend effect bij astma. Het is de verdienste van de wetenschapper Juergens, die zich in de ontstekingsremmende werking van cineol, hoofdbestanddeel van eucalyptus, heeft verdiept. Juergens en zijn team ontdekten dat de inname van cineol ontstekingsremmende effecten vertoonden door remming van de ontstekingsstoffen die overmatige slijmvorming veroorzaken. Zo remt cineol bij bronchiale astma de arachidonzuurmetabolieten leukotriëne B4, prostaglandine E2 en tromboxanen, TNF-alpha en interleukinen. De proefpersonen namen 3 dagen lang 3 x daags 200 mg 1,8-cineol in. Het testen van de monocyten in het bloed gebeurde voor de therapie, na de behandeling van 3 dagen (dag 4) en 4 dagen na het stopzetten van de behandeling (dag 9). De productie van arachidonzuur metabolieten was significant geremd op dag 4. Long-term systemic therapy with 1.8-cineol has asignificant steroid-saving effect in steroid-depending asthma. This is the first evidence suggesting an anti-inflammatory activity of the monoterpene 1.8-cineol in asthma and a new rational for its use as mucolytic agent in upper and lower airway diseases.

Respir Med. 2003 Mar;97(3):250-6. Anti-inflammatory activity of 1.8-cineol (eucalyptol) in bronchial asthma: a double-blind placebo-controlled trial. Juergens UR1, Dethlefsen U, Steinkamp G, Gillissen A, Repges R, Vetter H.

Echte salie oogsten

Het blad van de saliestruiken staat er nu weer gezond bij. Het moment om te oogsten, de bladeren te drogen of om er tinctuur mee te maken. 

Salvia is een oeroude geneeskrachtige plant, waarover veel is geschreven [1]. Recent bleek maar weer eens hoe boeiend en belangrijk deze plant kan zijn. In een onderzoek met honderd vijf en zestig postmenopauzale vrouwen die een Salvia preparaat gebruikten hadden de vrouwen die Salvia innamen een beter vetspectrum in het bloed en minder aderverkalking: het preparaat:“improved the carotid intima thickness, lowered LDL and total cholesterol”.
Bij vrouwen in de overgang lijkt het inhaleren van de essentiële olie van Salie zelfs depressie te kunnen verminderen. [36 n] Ook opvliegers lijken positief op preparaten van de Salvia te reageren. [4][5][6] Zelfs de incontinentie problemen lijken positief beïnvloedbaar. [7]
Dierexperimenten laten zien dat Salvia de vaatwand beschermd. [8] Ook steunt Salvia de cognitieve functies. [9][10][11][12][13]

De essentiële olie van de Salie heeft ook duidelijke anti-bacteriële eigenschappen. [14][15][16][17] alsmede een anti-parasitaire werking. [18]. Ook beschermt de olie van Salvia tegen oxidatieve stress. [19] en heeft een extract van de plant een anti-ontstekingswerking. [20] Allemaal uiterst relevant gezien de hedendaagse problemen rond antibiotica-resistentie. Salie-olie kan zelfs de rotting van vis tegengaan [21].

Referenties

oliecellen van Salvia officinalis

[1] Gali-Muhtasib H1, Hilan C, Khater C. | Traditional uses of Salvia libanotica (East Mediterranean sage) and the effects of its essential oils. | J Ethnopharmacol. | 2000 Aug;71(3):513-20.
[2] Kwok T1, Leung PC2, Lam C3, Ho S4, Wong CK3, Cheng KF5, Chook P6. | A randomized placebo controlled trial of an innovative herbal formula in the prevention of atherosclerosis in postmenopausal women with borderline hypercholesterolemia. | Complement Ther Med. | 2014 Jun;22(3):473-80. doi: 10.1016/j.ctim.2014.03.010. Epub 2014 Apr 6.
[3] Lee KB1, Cho E, Kang YS. | Changes in 5-hydroxytryptamine and cortisol plasma levels in menopausal women after inhalation of clary sage oil. | Phytother Res. | 2014 Nov;28(11):1599-605. doi: 10.1002/ptr.5163. Epub 2014 May 7.
[4] Rahte S1, Evans R, Eugster PJ, Marcourt L, Wolfender JL, Kortenkamp A, Tasdemir D. | Salvia officinalis for hot flushes: towards determination of mechanism of activity and active principles. | Planta Med. | 2013 Jun;79(9):753-60. doi: 10.1055/s-0032-1328552. Epub 2013 May 13.
[5] Bommer S1, Klein P, Suter A. | First time proof of sage's tolerability and efficacy in menopausal women with hot flushes. | Adv Ther. | 2011 Jun;28(6):490-500. doi: 10.1007/s12325-011-0027-z. Epub 2011 May 16.
[6] De Leo V1, Lanzetta D, Cazzavacca R, Morgante G. | [Treatment of neurovegetative menopausal symptoms with a phytotherapeutic agent]. | Minerva Ginecol. | 1998 May;50(5):207-11.
[7] Seol GH1, Lee YH, Kang P, You JH, Park M, Min SS. | Randomized controlled trial for Salvia sclarea or Lavandula angustifolia: differential effects on blood pressure in female patients with urinary incontinence undergoing urodynamic examination. | J Altern Complement Med. | 2013 Jul;19(7):664-70. doi: 10.1089/acm.2012.0148. Epub 2013 Jan 29.
[8] Li CM1, Dong XL, Fan XD, Wu JH, Wang QH, Tian XL, Guo DJ, Wong MS, Qiu TQ, Chan SW. | Aqueous extract of danshen (Salvia miltiorrhiza Bunge) protects ovariectomized rats fed with high-fat diet from endothelial dysfunction. | Menopause. | 2013 Jan;20(1):100-9. doi: 10.1097/gme.0b013e31825b512d.
[9] Miroddi M1, Navarra M, Quattropani MC, Calapai F, Gangemi S, Calapai G. | Systematic review of clinical trials assessing pharmacological properties of Salvia species on memory, cognitive impairment and Alzheimer's disease. | CNS Neurosci Ther. | 2014 Jun;20(6):485-95. doi: 10.1111/cns.12270. Epub 2014 Apr 10.
[10] Perry NS1, Houghton PJ, Sampson J, Theobald AE, Hart S, Lis-Balchin M, Hoult JR, Evans P, Jenner P, Milligan S, Perry EK. | In-vitro activity of S. lavandulaefolia (Spanish sage) relevant to treatment of Alzheimer's disease. | J Pharm Pharmacol. | 2001 Oct;53(10):1347-56.

[11] Tildesley NT1, Kennedy DO, Perry EK, Ballard CG, Savelev S, Wesnes KA, Scholey AB. | Salvia lavandulaefolia (Spanish sage) enhances memory in healthy young volunteers. | Pharmacol Biochem Behav. | 2003 Jun;75(3):669-74.
[12] Perry NS1, Bollen C, Perry EK, Ballard C. | Salvia for dementia therapy: review of pharmacological activity and pilot tolerability clinical trial. | Pharmacol Biochem Behav. | 2003 Jun;75(3):651-9.
[13] Kennedy DO1, Dodd FL, Robertson BC, Okello EJ, Reay JL, Scholey AB, Haskell CF. | Monoterpenoid extract of sage (Salvia lavandulaefolia) with cholinesterase inhibiting properties improves cognitive performance and mood in healthy adults. | J Psychopharmacol. | 2011 Aug;25(8):1088-100. doi: 10.1177/0269881110385594. Epub 2010 Oct 11.
[14] Sienkiewicz M1, G?owacka A1, Pozna?ska-Kurowska K2, Kaszuba A2, Urbaniak A3, Kowalczyk E3. | The effect of clary sage oil on staphylococci responsible for wound infections. | Postepy Dermatol Alergol. | 2015 Feb;32(1):21-6. doi: 10.5114/pdia.2014.40957. Epub 2015 Feb 3.
[15] Akdemir Evrendilek G1. | Empirical prediction and validation of antibacterial inhibitory effects of various plant essential oils on common pathogenic bacteria. | Int J Food Microbiol. | 2015 Jun 2;202:35-41. doi: 10.1016/j.ijfoodmicro.2015.02.030. Epub 2015 Feb 28.
[16] Bozin B1, Mimica-Dukic N, Samojlik I, Jovin E. | Antimicrobial and antioxidant properties of rosemary and sage (Rosmarinus officinalis L. and Salvia officinalis L., Lamiaceae) essential oils. | J Agric Food Chem. | 2007 Sep 19;55(19):7879-85. Epub 2007 Aug 21.
[17] Jalsenjak V1, Peljnjak S, Kustrak D. | Microcapsules of sage oil: essential oils content and antimicrobial activity. | Pharmazie. | 1987 Jun;42(6):419-20.
[18] Mathew J1, Thoppil JE. | Chemical composition and mosquito larvicidal activities of Salvia essential oils. | Pharm Biol. | 2011 May;49(5):456-63. doi: 10.3109/13880209.2010.523427. Epub 2011 Feb 2.
[19] Porres-Mart�nez M1, Gonz�lez-Burgos E1, Carretero ME1, G�mez-Serranillos MP2. | Protective properties of Salvia lavandulifolia Vahl. essential oil against oxidative stress-induced neuronal injury. | Food Chem Toxicol. | 2015 Mar 14;80:154-162. doi: 10.1016/j.fct.2015.03.002. [Epub ahead of print]
[20] Abu-Darwish MS1, Cabral C, Ferreira IV, Gon�alves MJ, Cavaleiro C, Cruz MT, Al-bdour TH, Salgueiro L. | Essential oil of common sage (Salvia officinalis L.) from Jordan: assessment of safety in mammalian cells and its antifungal and anti-inflammatory potential. | Biomed Res Int. |2013;2013:538940. doi: 10.1155/2013/538940. Epub 2013 Oct 9.

[21] Emir �oban O1, Patir B2, Yilmaz O3. | Protective effect of essential oils on the shelf life of smoked and vacuum packed rainbow trout (Oncorhynchus mykiss W.1792) fillets. | J Food Sci Technol. | 2014 Oct;51(10):2741-7. doi: 10.1007/s13197-012-0795-8. Epub 2012 Aug 11.
[22] Lima CF1, Azevedo MF, Araujo R, Fernandes-Ferreira M, Pereira-Wilson C. | Metformin-like effect of Salvia officinalis (common sage): is it useful in diabetes prevention? | Br J Nutr. | 2006 Aug;96(2):326-33.

Oude glorie: Wilde bertram

Er zijn zo van die planten, die in vergetelheid een rustig leven leiden. Onopvallend, omdat ze niet gebruikt worden of omdat ze niet algemeen voorkomen of juist omgekeerd, omdat ze niet zeldzaam genoeg zijn, om eventueel beschermd te worden. Maar als je dan oude kruidenboeken bestudeerd, ontdek je dat zo'n plant een ongelooflijke reputatie gehad heeft. Zo'n een plant is de Wilde bertram.

Wie was Bertram en hoe wild was hij?

De naam is mogelijk afkomstig van de mythische figuur Perchta, leidster van het 'wilde heir', een groep van ongedoopte kinderzielen, die zij begeleidde op hun dooltochten. Alleen is het niet duidelijk wat deze wijze vrouw met de plant te maken  had.

Onze bertramnaam kan ook een verbastering zijn van de Middeleeuwse naam voor deze plant 'piretrum'.

Een derde mogelijkheid, dat het afkomstig is van het oudduitse woord 'berchtram', wat vuurwortel betekent. De wortel smaakt scherp zoals Jan Yperman in 1310 al vertelde 'die wortel is lanck, ende brandende op den tonghe'. Hij werd dan ook tegen tandpijn ingezet, als ontsmettend en pijnstillend middel maar ook om te gebruiken vooraleer je naar de tandarts gaat,'piretrum' in azijn getrokken, ende gestreken tussen de tanden ende het tandvlees, dit doet de tant so wankelen dat hi goet is uit te halen'. Dodoens zegt ' tegen de killende tanden, die van de te onmatighe kouwe veroorzaect zijn' Hij noemt het dan ook tantcruyt'.

Bertram oogsten langs de Aulne

Nieskruid.
Die bloemen van desen cruyde voor die nuese ghehouwen ende gheroken doen niesen ende daer om heet dit cruyt Ptarmice ende Sternutamentaria, dat es Niescruyt. En volgens Dodoens is Wilde bertram ook goed tegen blauwe plekken en kneuzingen. Hij zegt dat ' die bladeren gruen ghestooten verdrijven die blauw gheslaghen ghevallen oft ghestooten plecken ende doen dat gheronnen bloet sceyden/ op die plaetse die ghequetst es'. Dit heel cruyt es van smaecke scerp ende bytende/ den Bertram volnaer van smaecke gelijck ende daer omme worddet oock wilden Bertram gheheeten. 

Dodoens maakt dus een onderscheid tussen Bertram, Anacyclus pyrethrum en Wilde bertram Achillea ptarmica. Deze 2 planten worden blijkbaar wel eens verward, zo worden ze allebei door Zorn in Artsenijgewassen kwijlwortel genoemd, Hij schrijft ' Het verwekt zo het gekauwd word, kwijling en werd uit dien hoofde bij kiespijn voorgeschreven en van Boerhaven om die reden bij slijmerige keelziektes gebruikt'. De grote geneesheer Boerhave heeft het dus ook gebruikt..

De Latijnse naam Achillea ptarmica, van het Griekse ptarmusthai en van ptarmos, verwijst weer naar de niesverwekkende werking. Ook de Engelse naam Sneezewort, sneezeweed geeft hezelfde neusprikkeld effect aan en de Franse naam, Achillée sternutatoire verwijst naar zijn gebruik als snuifmiddel, als sternutatorium, zoals dat deftig in de apothekersboeken vermeld werd.

Uit de geschiedenis kennen we dus vooral 2 medicinale werkingen van Wilde bertram: pijnstillend, verdovend bij tandontstekingen en als snuifpoeder slijmoplossend en slijmuitscheidend.

Hedendaags
Wilde bertram wordt nu niet veel meer gebruikt, maar zijn prikkelend en verdovend effect is in de praktijk genoeg bewezen, deze werking doet mij sterk denken aan het effect van Rode zonnehoed bij tandontstekingen. Deze Echinacea purpurea is ook botanisch nauw verwant aan Achilleaptarmica. Zou onze Wilde bertram dezelfde ontstekingswerende en immuunversterkende werking kunnen hebben? En inderdaad in de plant werden alkylamides gedetecteerd, dezelfde stoffen die ook rode zonnehoed zijn werkzaamheid geven.

Lees ook https://sites.google.com/site/kruidwis/planten-van-a-tot-z/achillea-ptarmica

Oesterzwammen op oude populier in de tuin

De vorige winter is er weer een oude populier vol met maretakken omgewaaid. De gezaagde blokken liggen nu verspreid in de tuin en blijken een goede voedingsbron voor paddenstoelen te zijn. Vooral de smakelijke en geneeskrachtige oesterzwammen lijken hier goed te gedijen. De gewone oesterzwam (Pleurotus ostreatus), wordt over de hele wereld geteeld. De oesterzwam is erg populair, onder andere vanwege de hoge voedingswaarde en de hoeveelheid bioactieve stoffen met therapeutische effecten. Bioactieve metabolieten uit het vruchtlichaam van Pleurotus ostreatus zijn onder meer bepaalde vetzuren, fenolische verbindingen, nucleotiden en alkaloïden.

Immuunstimulerend en anti-infectieus
Zoals de meeste paddenstoelen zijn de oesterzwammen sterk immuunmodulerend en verhogen ze de immuunrespons door activeren van de macrofagen (Wasser & Weiss 1999, Zhou 2002).
De lipo-polysacchariden (LPS) uit deze paddenstoelen vertonen gelijkenis met de structuur van de celwand van bacteriën, waardoor ze ageren als nep-LPS. Hierdoor worden macrofagen geactiveerd en wordt het immuunsysteem getraind en alert (zonder de risico's van infectie) wat zorgt voor sterkere fagocytose en meer productie van interferon (Koch 2002).
Alle oesterzwammen, maar Pleurotus ostreatus het meest, vertonen een zeer breed -spectrum aan anti-microbiële activiteit (Krasnopolskaya 2001)

Voor hart en bloedvaten
Oesterzwammen hebben ook een sterk diuretische en anti-oedeem effect (Domondon 2000), ze verbeteren tevens de bloedcirculatie en het heet waterextract heeft bloeddrukverlagende eigenschappen (Suzuki 2001). Bovendien verbeteren ze via twee verschillende mechanismen het vetzuurprofiel in het bloed:

• In 1995 toonde Gunde-Cimmerman aan dat de oesterzwammen lovastatine bevatten, dat de synthese van cholesterol in de lever inhibeert. De lovastatine bevindt zich tussen de lamellen: Twee maal per week oesterzwammen eten is al effectief om het cholesterolgehalte te verlagen. Overigens, hoe rijper, hoe meer lovastatin, maar hoe jonger de zwam, hoe fijner!
• Bovendien absorbeert de chitine uit de paddenstoel het cholesterol (uit de gal) in de darm, waarna dit uitgescheiden wordt met de stoelgang als een chitosan-cholesterolcomplex (Gunde-Cimerman 2001).

Ook poeder van gedroogde oesterzwam verlaagt significant de lipiden en cholesterol in het bloed, dit tot 40 % (Wasser & Weiss 1999, Gerasimenia 2002, Hennebert 2005).

Alles bij mekaar, een overvloed aan interessante wetenschappelijke informatie. De vraag is wel of het af en toe eten van deze oesterzwammen voldoende is om ons te beschermen tegen aderverkalking en tegen bepaalde vormen van kanker. In elk geval is het een van de vele natuurproducten die thuis horen in een gezonde voeding.

Zie ook https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/gezonde-voeding/118462-oesterzwam-geneeskracht.html

Zwarte bessensap

Een glas zwarte bessensap, ingenomen voor langdurige matig-intensieve lichaamsbeweging, maakt die beweging minder vermoeiend. En dat komt, ontdekten onderzoekers van het Nieuw-Zeelandse onderzoeksinstituut Plant & Food Research waarschijnlijk omdat de fenolen in zwarte bessen de concentratie dopamine in de hersenen verhogen.

Studie
De onderzoekers lieten 40 gezonde volwassenen wandelen zolang ze konden. De onderzoekers stelden geen limieten, maar stopten de trial nadat de proefpersonen de 2 uur hadden volgemaakt.
Een uur voordat de proefpersonen begonnen met wandelen had de helft van hen een placebo opgedronken, en de andere helft een glas met zwarte bessensap.
De onderzoekers gebruikten een geconcentreerd product van New Zealand Blackcurrants, dat overigens niet meebetaalde aan de studie. Het onderzoek werd uitgevoerd op kosten van de overheid van Nieuw-Zeeland.
De proefpersonen in de experimentele groep consumeerden per kilo lichaamsgewicht ongeveer 5 milligram fenolen uit zwarte bessen. Het sap dat ze dronken bevatte 17 milligram fenolen per milliliter.

Resultaten
De proefpersonen die het zwarte bessen-extract hadden ingenomen, wandelden 11 minuten langer en legden meer kilometers af dan de proefpersonen in de placebogroep, maar die verschillen waren niet significant.

De proefpersonen in de zwarte bessengroep hielden de stemming er beter in dan de proefpersonen in de controlegroep. Ook dat verschil was niet statistisch significant. Wel significant was het verschil tussen het gevoel van vermoeidheid dat de twee groepen rapporteerden. De vermoeidheid nam bij de proefpersonen in de experimentele groep meer toe dan bij de andere groep.
Zwarte bessen verminderen in de bloedplaatjes van de proefpersonen de activiteit van het enzym monoamine oxidase-B [MAO-B].
MAO-B breekt dopamine af. Remming van MAO-B zou wel eens de concentratie dopamine in de hersenen kunnen verhogen.

Conclusie
"Findings from this preliminary study provides evidence that timed consumption of a polyphenolic-rich juice made from New Zealand blackcurrants 1 hour prior to exercise supports positive affective responses during a low impact walking exercise in healthy sedentary adults", schrijven de onderzoekers.
"Future clinical studies extrapolating the link between blackcurrant-derived polyphenolic compounds, monoamine neurotransmission (via inhibition of MAO-B activity) and positive affective responses will enable the determination of potential ergogenic action for self-motived exercise adherence to be established."

Bron:
J Int Soc Sports Nutr. 2019 Aug 2;16(1):33.

Amaranthus, graan van de goden

Amarant en rode melde in
onze Bretoense tuin

De huautli, tzoalli of alegna (Amaranthus hypochondriacus, A. cruentus) is één van de oudste en meest belangrijke planten voor de precolumbiaanse leefwereld der Oud Mexicanen. Uit archeologische overblijfselen blijkt dat de amarant reeds 8.000 jaar geleden werd gebruikt, zowel als voedingsmiddel als in godsdienstige rituelen om de boze geesten te verdrijven of om de oogst gunstig te beïnvloeden. Met de zaden boetseerde men godenbeelden door ze te vermengen met bloed en honing. Op het einde van de plechtigheid werden deze godenbeelden dan door de gelovigen als gezamenlijke communie gegeten. Niet te verwonderen dat de Spaanse, kristelijke veroveraars deze ‘heiligschennende plechtigheden’ verboden. Maar sommige etnische groepen bleven in het geheim kleine akkertjes van hun heilige plant kweken, en vanaf de onafhankelijkheid van Mexico in 1810 verscheen de huautli en alegna weer in het openbaar.

Samen met de maïs en de boon is de amarant één van de vijf belastingbetaalmiddelen in het Aztekenrijk geweest, jaarlijks bracht het zowat 21 ton zaden op ! De amarant groeit goed, zelfs in open en winderige habitats, laat zich gemakkelijk kruisen en past zich snel aan andere ecologische leefmilieus aan. De domesticatie onder de Azteken bestond er vooral in planten te zoeken met een grotere opbrengst aan zaden, die werden vergaard en bijgehouden om in tijden van nood te worden verwerkt. Zo kwam het dat amaranten met hun zwarte zaden, die dienden als groente en als versiering, geleidelijk aan vervangen werden door planten met witte zaden, die een hogere voedingswaarde hebben. Door het veelvuldig selecteren vergrootte tevens de hoeveelheid rode kleurstof in sommige soorten.Rood had voor Oud Mexicanen een bijzondere rituele betekenis: rood was immer de kleur van bloed, van de duivel, het vuur, het gevaar...

Daarom ook werden nog andere wilde amarantsoorten gekweekt en verzameld, o.m. Amaranthuscruentus, die de rode kleurstof leverde; A. blitoides, A. dubius, A. fimbriatus, A. hybridus var. pseudoreflexus... Al deze amarantsoorten, en vooral A. hybridus, werden en worden als wilde groente gegeten. Deze Groene amarant of Bastardamarant groeit bij ons ook in het wild, vooral op open, droge, min of  meer voedselrijke, omgewerkte grond, vooral in i ndustriegebieden en op akkers. Het blad kan als spinazie gegeten worden. Het wordt ook wel Chinese spinazie genoemd.

Van Amaranthus cruentus of Paarse amarant kunnen de jonge blaadjes maar vooral ook de zaden gebruikt worden. Deze soort groeit hoog op (150cm) en bloeit met zware bloemtrossen.Als deze afrijpen kan het zaad worden geoogst, gepoft of geroosterd en bij de muesli of door het brooddeeg gemengd. De bloemen worden als kleurstof in traditioneel maisbrood gebruikt. De geïsoleerde kleurstof amarant wordt ook industrieel als voedingskleurstof gebruikt.

Voedingswaarde
De bladeren van de amarant hebben een hoge voedingswaarde en het zaad bevat een hoog percentage 16% aan eiwitten en essentiële aminozuren, ook lysine wat verder vnl in vlees aanwezig is. Amarantzaad bevat verder 59% olie. 77% hiervan zijn onverzadigde vetzuren en 5 tot 8% is squaleen, een belangrijk antioxidant dat momenteel uit haaienvinnen gewonnen wordt. En dat in de alternatieve kankertherapie gebruikt word.
De zaden worden tot bloem verwerkt om er beschuiten en marsepein mee te bereiden. Samen met honing en melasse van rietsuiker maakt men er ook turron mee, een zachte nougat, die zowat in alle straten van Mexico te koop wordt aangeboden. Wat nog van de plant overblijft, dient daarna als veevoeder.

In de zestiger jaren groeide weer de belangstelling voor de huautli, samen met de trend van het vegetarisch eten en het vlokken ontbijt. Nu is Amarant een veel gebruikt graan, maar dan vooral verborgen in allerlei koekjes, muesli en dergelijke. Merkwaardig is ook hoe zo’n plant zich plots zowel als voedsel, als sierplant en als wilde plant manifesteert.

Sint-janskruid bij psoriasis

Sint-janskruid zou bij milde tot matig ernstige psoriasis een effect kunnen hebben via een modulerende invloed op het immuunsysteem. In 2012 is in een studie een middel, bestaande uit 5% sint-janskruidextract in een vette zalfbasis, getest op tien patiënten met milde psoriasis. De onderzoekers vergeleken het effect met een placebo, dat bestond uit de zalfbasis zonder sint-janskruid. De patiënten kregen beide middelen, die zij elk op een andere kant van hun lichaam smeerden. Dit gebeurde twee keer per dag, gedurende een maand. Na vier weken was een duidelijke afname van de roodheid, schilfering en plaquedikte zichtbaar op de plekken waar sint-janskruid was toegepast. Geen patiënt was echter helemaal van alle plekken af. Er werden geen bijwerkingen gemeld.

In 2017 is deze studie herhaald met twaalf patiënten met milde tot matige psoriasis. Ze gebruikten hetzelfde middel als in de eerste studie. Het doel was om het effect van uitwendig gebruikt sint-janskruid te onderzoeken op TNFα-niveaus in psoriatische plaques, in vergelijking met een placebo. TNFα is een cytokine dat een belangrijke rol speelt bij ontstekingsprocessen. De conclusie van dit onderzoek was dat de resultaten overeen kwamen met die van het vorige onderzoek en dat de werking waarschijnlijk (deels) te maken heeft met een vermindering van de cytokineproductie, waaronder TNFα.

Referenties

• Mansouri P, Mirafzal S, Najafizadeh P, Safaei-Naraghi Z, Salehi-Surmaghi MH, Hashemian F. The impact of topical Saint John’s Wort (Hypericum perforatum) treatment on tissue tumor necrosis factor-alpha levels in plaque-type psoriasis: A pilot study. J Postgrad Med 2017;63(4):215-220. 
• Najafizadeh P, Hashemian F, Mansouri P, Farshi S, Surmaghi MS, Chalangari R. The evaluation of the clinical effect of topical St Johns wort (Hypericum perforatum L.) in plaque type psoriasis vulgaris: a pilot study. Australas J Dermatol 2012;53:131-135. 

Houttuynia ook geneeskrachtig

In 1783 beschreef Carl Peter Thunberg het geslacht Houttuynia aan de hand van H. cordata. Deze plant is inheems in een groot aantal provincies van China. Ook in andere Zuidoost-Aziatische landen zoals Vietnam, Laos, Zuid-Korea, India, Nepal, Thailand en Japan, komt de moerasanemoon van nature voor.
De geslachtsnaam Houttuynia is een eerbetoon aan Maarten Houttuyn, een negentiende eeuwse arts en bioloog in Amsterdam. De soortnaam cordata verwijst naar de hartvormige bladeren. Deze vaste plant wordt 30-40 cm hoog en bloeit in juni-augustus met bloemen in eindstandige 1-2 cm lange aren met daaronder een kraag van vier witte schutbladen. Naast de botanische soort H. cordata zijn er de cultivars ‘Chameleon’, een bontbladige selectie met groene, gele en rode strepen, en ‘Plena’ met gevulde bloemen.

De moerasanemoon doet het goed op een vochtige, halfbeschaduwde plaats op venige of kleiachtige grond. Geplant langs de oever van een natuurlijke vijver of in een moerassig deel van de tuin doet de moerasanemoon z’n naam eer aan. Op een zonnige standplaats zijn de rode bladkleuren van H. cordata ‘Chameleon’ overigens het sterkst. In de tropen is de moerasanemoon een lastig onkruid; in Nederland en België  is het wel een krachtige groeier die door de ondergrondse uitlopers kan gaan woekeren, maar die ’s winters ook wel terrein verliest. Omdat de plant zich snel kan uitbreiden, is hij ook geschikt als bodembedekker. Naast het gebruik als geneeskruid of sierplant, is het ook een voedingsgewas, in Vietnam wordt de plant als groente gekweekt en worden de bladeren verwerkt in salades. Het blad heeft ook een korianderachtige geur en smaak.

• Nederlandse naam : moerasanemoon
• Engels: Chinese lizard tail, Fishwort, Heartleaf, Chameleon Plant, Fish mint, Himalayan spinach, Vietnamese fish plant
• Frans: Hottonie, Houttuynie.
• Duits: Buntblatt, Chinesischer Eidechsenschwanz.
• Familie : Saururaceae
• Herkomst: oostelijk Azië

Het waterextract van Houttuynia cordata (HCWE) in een concentratie van 100 g lucht gedroogd plantenmateriaal op 400 ml water, wordt bijvoorbeeld in Korea gebruikt bij de behandeling van herpes simplex, chronische sinusitis en neuspoliepen. Ook heeft het anti-leukemische, anti-carcinogene en/of anti-oxidatieve activiteit. Daarnaast wordt het beschouwd als een immunologische hulpstof. Houttuynia wordt al tientallen jaren in China gebruikt voor de behandeling van onder andere hoest, witte vloed en ontsteking van de urineleider.

Houttuynia bij SARS

Chinese wetenschappers vestigden in 2002/2003 bij gebrek aan westerse therapeutica hun hoop op H. cordata om SARS te lijf te gaan, omdat deze plant al traditioneel werd gebruikt bij longaandoeningen. H. cordata is bekend uit de traditionele Chinese geneeskunde (TCG) en wordt al honderden jaren gebruikt bij longgerelateerde problemen, zoals longabcessen, slijmproblemen, hoest en kortademigheid. Het traditionele waterextract (gedroogd kruid, tweemaal een uur gekookt) is antiviraal effectief tegen het SARS-virus bij onder andere longontsteking en heeft ook een ontstekingsremmende werking.

De onderzoekers richtten zich op het effect van HCWE op het mechanisme van SARS-preventie op basis van immunologische en antivirale parameters. H. cordata zorgt bij muizen voor een sterke aanmaak/groei van lymfocyten in de milt. Ook vergrootte het extract de groei van T-celpopulaties significant. Daarnaast heeft H. cordata in klinisch onderzoek een remmende werking laten zien op het SARS-coronavirus: vanaf 200 µg/ml is er een significant effect (p < 0,05). Dit effect is gebaseerd op een vertraging van de replicatie van het RNA van het SARS-coronavirus, waardoor het virus minder schade kan aanrichten. De werking van HCWE bij SARS verloopt dus waarschijnlijk langs twee wegen: een activering van de immuniteit voorafgaand aan de infectie, waardoor een infectie mogelijk wordt voorkomen en een vertraging van de virusgroei wanneer een infectie toch heeft plaatsgevonden.

Zelfs bij een dosis van 16 g/kg lichaamsgewicht was er geen acuut toxisch effect merkbaar na orale toediening aan de gebruikte proefdieren (muizen).

Referenties
| [1] Li GZ, Chai OH, Lee MS, Han EH, Kim HT, Song CH. Inhibitory effects of Houttuynia cordata water extracts on anaphylactic reaction and mast cell activation. Biol Pharm Bull 2005;28(10):1864-1868. [2] Lu H, Wu X, Liang Y, Zhang J. Variation in chemical composition and antibacterial activities of essential oils from two species of Houttuynia Thunb. Chem Pharm Bull 2006;54(7):936-940. [3] www.theplantlist.org, geraadpleegd 15 maart 2017.[4] Lau KM, Lee KM, Koon CM, Cheung CSF, Lau CP, Ho HM, Lee MYH, Au WNS, Cheng CHK, Lau CB, Tsui KWS, Wan CCD, Waye MYM, Wong KB, Wong CK, Lam WKC, Leung PC, Fung KP. Immunomodulatory and anti-SARS activities of Houttuynia cordata. J Ethnopharmacol 2008;118(1):79-85. [5] Fung KP, Leung PC, Tsui KWS, Wan CCD, Wong KB, Waye MYM, Au WNS, Wong CK, Lam WKC, Lau CB. Immunomodulatory activities of the herbal formula Kwan Du Bu Fei Dang in healthy subjects: a randomised, double-blind, placebo-controlled study. Hong Kong Med J 2011;17(Suppl 2):s41-s43.

Centella, Aziatische waternavel

Het bescheiden waterplantje Centella asiatica (L.) Urb., beter bekend als Gotu Kola, wordt in Nederland ook wel Aziatische waternavel genoemd. Het is een meerjarige moerasplant uit de schermbloemenfamilie die in tropische gebieden voorkomt. In tegenstelling tot wat gebruikelijk is bij veel andere schermbloemen zoals venkel, anijs en koriander, worden geen aromatische zaden toegepast. De bladeren worden in de keuken gebruikt; het blad of de hele plant wordt medicinaal gebruikt, vooral in wondzalven.

Gotu Kola wordt in Oost-Azië al drieduizend jaar toegepast bij vrijwel alle huidaandoeningen, van psoriasis tot jeugdpuistjes. Daarnaast gold en geldt het kruid ook voor inwendig gebruik als een panacee, onder meer bij astma, bronchitis, geheugenverlies, angst, maagzweren en stress. Het wordt tevens in veel landen als groente gegeten. In de zeventiende eeuw werd in de Nederlandse koloniën de verkoop van het kruid voor medicinaal gebruik opgetekend en in de negentiende eeuw werd het opgenomen in de Indiase farmacopee. Vanaf 1884 staat het kruid beschreven in de Franse farmacopee en het werd ook in het Duitse Homöopathisches Arzneibuch (1898) opgenomen. Rationeel en algemeen bekend werd in de twintigste eeuw het gebruik ter bevordering van de wondgenezing en de toepassing tegen striae, chronische veneuze insufficiëntie (CVI) en spataderen.

Enkele onderzoeken

Vrijwel alle klinische studies voor inwendig gebruik betreffen CVI. Zes studies gaven een positieve uitkomst zonder noemenswaardige bijwerkingen. Al deze studies zijn gedaan met de geïsoleerde saponinen. Een klinische studie naar uitwendig gebruik van het totaalextract (1:5, waterbasis) bij zeven psoriasispatiënten gaf een enorme verbetering te zien. Deze studie was echter klein en zonder controlegroep

Een dubbelblinde, gerandomiseerde klinische studie (RCT) met 28 vrijwilligers die twee maanden een totaalextract slikten (250, 500 of 750 g) liet bij gebruik van de hoogste dosis verbetering zien van het werkgeheugen en de stemming (gemeten met respectievelijk computertesten en een visueel analoge schaal) na 1 en 2 maanden behandeling. Delbo M. 2010. EMA-HMPC Assessment report on Centella asiatica (L.) Urban, herba.

 Brinkhaus B, Lindner M, Schuppan D, Hahn EG. Chemical, pharmacological and clinical profile of the East Asian medical plant Centella asiatica. Phytomed 2000;7(5):427-48

Angelique des Açores

zwart zaad is van Melanoselinum

Nog eens een bezoekje gebracht aan de bijzondere medicinale plantentuin van Daoulas, daar bloeit nu ook de Melanoselinum decipiens, ook Angelique des Açores en Zwarte peterselie genoemd. Ondanks die namen wordt de plant niet als voeding gebruikt. Het is een vaste plant afkomstig van Madeira. Vormt een   stengel (stam) met grote diep ingesneden bladeren die iets overhangen. Oudere planten lijken op parapluvormige boompjes. Kan tot 250 cm hoog worden.
Jonge bladeren zijn aanvankelijk donkerrood maar worden later frisgroen.

Na enkele jaren gaat de plant bloeien met grote bloemschermen van kleine roze/witte bloempjes waarna de plant afsterft. De plant produceert dan wel veel zaad en zo kan men de plant gemakkelijk zaaien.

• Verlangt een humusrijke, goed doorlaatbare grond op een beschutte warme locatie.
• Winterhard tot -5°C maar heeft een hekel aan natte winters.
• Best is om de plant toch vorstvrij te laten overwinteren.

Melanoselinum decipiens (Madeira Giant Black Parsley)
Madeira Giant Black Parsley makes an impressively tall, single woody stem crowned by a broad rosette of huge, glossy, deeply cut leaves and a very broad umbel with rosy-white flowers on maturity, after which the plant will die down, leaving numerous seeds. From open spots in the laurel forest and humid places in mountains of central Madeira (Portugal). Form 1 has large seeds and occurs at lower altitudes and is found cultivated as an ornamental foliage plant in gardens in the North of Madeira, whereas form 2 has smaller seeds and derives from high elevations. For any humus rich, well drained soil in a partially shaded (summer) to sunny (winter) spot. In winter keep plants slightly drier at a minimum of some 10°C. An exceptional, extremely beautiful foliage plant, which is impressive not only for its size!

Chem Biodivers. 2016 Oct;13(10):1290-1306.
Phytochemical Profile, Chemotaxonomic Studies, and In Vitro Antioxidant Activities of Two Endemisms from Madeira Archipelago: Melanoselinum decipiens and Monizia edulis (Apiaceae). Spínola V1, Castilho PC2.
Melanoselinum decipiens and Monizia edulis (Apiaceae) are two endemic plants from Madeira archipelago, phytochemical compositions of which remains little explored, despite their use in folk medicine. Using liquid chromatography with diode array and electrospray ionization/mass spectrometry analysis, their polyphenolic profile was established for the first time. Fifty-six compounds were identified with 5-O-caffeoylquinic acid, quercetin-O-(malonyl)hexoside, luteolin diacetyl, and quercetin-O-hexoside being the major constituents in the leaves of both plant species (≥ 0.76 mg/g of dry extract). Principal component analysis provided a suitable tool to differentiate targeted plants. Naringenin-6,8-di-C-glucoside, quercetin 3-O-pentosylhexoside, and 1,5-O-dicaffeoylquinic acid can be used as discriminatory taxonomic/geographical markers for M. edulis subspecies from Madeira and Porto Santo populations. This methodology of using polyphenols as chemotaxonomic markers proved to be useful for identification of plant species since the results are consistent with previous taxonomical data. The free-radical scavenging activities of the M. decipiens extracts proved to be higher than those of M. edulis, which correlated well with their phenolic content (R2  > 0.906).

Oude glorie: betonie

Hier in Bretagne groeit en bloeit de betonie uitbundig. Vroeger werd de plant, ‘Domina omnium herbarum’: de meesteres van alle kruiden, genoemd. 

In de 16de eeuw schrijft Lobelius oftewel Mathias de Lobel:
"Betonie bewaert de sielen ende lichamen vande menschen ende bevrijdt ende beschermt de nachtwandelinghen van toverien ende perikelen oock de ghewijde plaetsen ende kerckhoven van schrickelijcke visioenen, iae sij is tot alle dinghen goedt ende heylich." Dat is nogal wat voor een kruid.

"Met korte woorden gheseydt, de Betonie is soo vol van deughden en krachten, datmen daerom een spreeckwoord ghebruyckt: ghij zijt volder van deughden dan de Betonie."

Om stuipen te stillen en te verdrijven werd het volgende huismiddel voorgeschreven: ,,Geeft, met Betoniewater, een vierendeel loods poejer der gedroogde bloemen van Angelieren (Caryophilus Hortensis &c.).
In de Middeleeuwen was het een van de beroemdste kruiden ter wereld. Later is het kruid in vergetelheid geraakt en heeft al haar roem verloren.

Oude glorie dus en mogelijk opnieuw ontdekt. The antiinflammatory activities of aqueous extracts prepared from the aerial parts of ten Hungarian Stachys species were investigated in vivo in the carrageenan-induced paw oedema test after intraperitoneal and oral administration to rats. Some of the extracts were found to display significant antiphlogistic effects when administered intraperitoneally and orally; in particular, the extracts of S. alpina, S. germanica, S. officinalis and S. recta demonstrated high activity following intraperitoneal administration. At the same dose of 5.0 mg/kg, these extracts exhibited similar or greater potency than that of the positive control diclofenac-Na. The main iridoids present in the investigated extracts, ajugoside, aucubin, acetylharpagide, harpagide and harpagoside, were also assayed in the same test, and high dose-dependent antiphlogistic effects were recorded for aucubin and harpagoside. These results led to the conclusion that most probably iridoids are responsible for the antiinflammatory effect of Stachys species, but other active constituents or their synergism must also be implicated in the antiinflammatory effect.

BPH en pompoenpitten

Benigne prostaathyperplasie (BPH) is een goedaardige vergroting van de prostaat. Patiënten met BPH vertonen vaak lagere-urinewegsymptomen, wat tot uiting komt in moeilijk of pijnlijk urineren, frequent nachtelijk urineren en verminderde opslag van urine in de blaas. De gangbare medicatie kan een vermindering van de seksuele functie als bijwerking hebben. Om deze reden hebben Damiano et al. de mogelijkheden van behandeling met de zaden van pompoen (Cucurbita pepo) onderzocht. De auteurs hebben een groot aantal (670) onderzoeken bestudeerd, waarvan er zestien in hun artikel zijn opgenomen.

Preklinische studies lieten zien dat extracten van pompoenpitten een antioxidatieve, anti-androgene en ontstekingswerende werking hebben. Toediening van pompoenpitextracten verbeterde de blaasfunctie met betrekking tot een verhoogd blaasvolume en vermindering van de mictie (frequentie van urineren) en verminderde ook de groei van de prostaat. Daarnaast bespreken de auteurs zes klinische studies, waaronder drie gerandomiseerde, dubbelblinde onderzoeken. De tijdsduur van de klinische onderzoeken varieerde van twaalf weken tot twaalf maanden. De zaden werden door de proefpersonen
ingenomen als een ethanolextract (verhouding 15-25:1, ethanol 92%) of als pompoenpittenolie. De studies wezen op een verbetering bij een pijnlijke en moeilijke urinelozing, toegenomen urineopslag in de blaas, vermindering van het aantal nachtelijke urinelozingen en verbetering van de kwaliteit van leven. In een van de zes klinische studies werd melding gemaakt van enige bijwerkingen: 4% van de proefpersonen kreeg milde gastro-intestinale klachten zoals diarree, misselijkheid en overgeven. In geen van de onderzoeken werd melding gemaakt van verminderde seksuele functie.

De auteurs concluderen dat een medische behandeling met pompoenpitten kan wordenaanbevolen voor patiënten met mictiesymptomen gerelateerd aan BPH in een vroeg stadium, inclusief patiënten met symptomen van een overactieve blaas.

REFERENTIES | Damiano R. et al. The role of Cucurbita pepo in the management of patients affected by lower urinary tract symptoms due to benign prostatic hyperplasia: a narrative review. Arch
Ital Urol Androl. 2016;88(2):136-143

Douchen

Zelf ben ik verre van een dagelijkse doucher. Toch vind driekwart van de westerse wereld (grove schatting) eén of twee keer per dag douchen heel normaal. 

Maar is dat wel zo goed als het lijkt? Laten we ons die dagelijkse routine niet aanpraten door een ingeslepen sociale conventie of door de shampoofles die ons voorspiegelt dat we niet de deur uit kunnen zonder ons haar te wassen?

Douchen met warm water en zeep is een behoorlijk rigoureuze manier van schoonmaken. “Een gewone, gezonde huid heeft een olielaagje met een balans van ‘goede’ bacteriën en andere micro-organismen,” aldus de onderzoekers. Je boent de natuurlijke vetlaag en veel microbiologisch leven weg, niet alleen de bacteriën die de zweetlucht produceren.

Bacteriën
Van zo'n grondige schrobbeurt kan de huid droog worden en gaan jeuken. Een droge, gespleten huid laat gemakkelijk bacteriën en allergenen binnen, waardoor infecties en allergische reacties een kans krijgen. Antibacteriële zeepsoorten doden niet alleen gewenste bacteriën, maar geven ook ruimte voor minder vriendelijke organismen die resistenter zijn tegen antibiotica.

“Ons immuunsysteem heeft stimulatie nodig van gewone micro-organismen, vuil en andere blootstelling aan de omgeving, om beschermende antilichamen en een ‘immuungeheugen’ te kunnen vormen. Een leven lang douchen belemmert mogelijk de goede werking van het immuunsysteem.

Enkele keren per week douchen, zonder zeep en shampoo, is genoeg. Dagelijks poetsen van oksels en kruis volstaat. Geef het natuurlijke vet en de microbiële balans een kans en breek met de dagelijkse douchegewoonte en de iedere-dag-shampoo. Het scheelt ook nog eens veel water.

Zoethout bij maagzweren

Zoethout De wortelstok van Glycyrrhiza glabra kent een lange traditie in het gebruik voor de behandeling van peptische ulcers. Glycyrrhizinezuur, een van de actieve componenten, verhoogt de concentratie van de maagbeschermende prostaglandinen E en F2α. Een anti-ulcusactiviteit is echter niet alleen bewezen van glycyrrhizinezuur houdende extracten, maar eveneens van gedeglycyrrhizineerde extracten die doorgaans niet meer dan 0,5% glycyrrhizinezuur bevatten.

 In een studie bij proefdieren (ratten) werd het effect van  een vers bereid, glycyrrhizinezuur bevattend zoethoutworteldecoct vergeleken met misoprostol en omeprazol op aspirine-geïnduceerde maagulcus. Aanwijzingen voor de toepassing van zoethout bij aspirine kwamen uit een oudere dierstudie waarin de ulcusindex van aspirinegeïnduceerde maagulcus door coating van de aspirine met zoethout verminderde van 96% naar 46%. Wanneer misoprostol, omeprazol of het zoethoutworteldecoct preventief werden toegediend, gaf alleen misoprostol bescherming tegen het ontstaan van ulcera. In deze preventieve studie kregen de proefdieren op drie achtereenvolgende dagen de testmiddelen (of fysiologisch zout in de controlegroep) en 30 minuten later de aspirinedosis.
In de behandelstudie kreeg een andere groep proefdieren drie dagen lang een aspirinedosis en vervolgens vier weken lang het decoct, omeprazol of misoprostol (of fysiologisch zout als controle). Na vier weken had de controlegroep een histologische ulcusscore van 3,0. Het effect van het decoct was gelijkwaardig aan dat van omeprazol en misoprostol: een ulcusscore van 0,0.

De auteurs concluderen dat G. glabra een effectief en goedkoop middel zou kunnen zijn voor de behandeling van NSAID-geïnduceerde ulcera. Het is dan wel eerst nodig om over goed gedefinieerde en gestandaardiseerde Glycyrrhiza-extracten te beschikken waarvan de effectiviteit bij mensen is aangetoond.

Referentie. Sancar M, Hantash T, Okuyan B, Apikoglu-Rabus S, Cirakli Z, Gulluoglu MG, Izzettin FV. Comparative effectiveness of Glycyrrhiza glabra vs. omeprazole and misoprostol for the treatment of aspirin-induced gastric ulcers. Afr J Pharm Pharmacol 2009;3(12):618-23

Walstro, wiegstro

Het walstro wiegt en zijn warme geur walmt me troostend tegemoet. Walstro betekent wiegenstro, 'wal' betekent in het Middenduits wieg. In de Eifel werd bij elke geboorte in de zomer een bosje vers walstro opgehangen of in het bedje gelegd. Dit kruid zou namelijk geesten afweren en beschermt tegen kwade invloeden.
Het draagt als bijnaam in het noorden van Nederland en de Veluwe 'lievevrouwebedstro', gelijk de Duitse en Engelse bijnaam: 'lieber Frauwen Bettstroh' en 'lady's bedstraw'. Meestal wordt deze naam gegeven aan het lievevrouwebedstro (Galium odoratum L.), een soort uit een ander geslacht maar wel uit dezelfde familie.

Aan beide soorten is dezelfde legende verbonden:
'In die tijd dat Maria moest baren, had zij de kribbe al klaarstaan, gedekt met wat hooi en kruiden.
Nadat Jezus geboren was, werd hij in doeken gewikkeld en in de kribbe gelegd. Bij de eerste kreten
van het nieuwgeboren kind ging het bedstro gelijk bloeien. Als dank hiervoor mocht het zijn
verdere leven altijd een gouden bloesem (of een witte bloesem) dragen.'

Melkstremmend
De geslachtsnaam is afgeleid van gala (melk), daar dit kruid speciaal zeer veel lebfermenten bevat. Deze stof heeft een melkstremmende werking en het aandeel van de stof op 100 gram kruid is 1
milligram. Bijnamen die op deze eigenschap wijzen zijn in Frankrijk 'caillet-jaune' (gele lebmaag), in Engeland 'cheese rennet' (kaasstremsel) en 'runnet herb' (stremselkruid). Maar ook de officiële namen wijzen hierop. Frankrijk noemt het dan 'caille-lait' (gestremde melk) en in Duitsland noemt men het 'Labkraut'.

Krampwerend, vroeger bij epilepsie en hysterie in gebruik
Thee van de bloemen zijn gebruikt geweest bij vallende ziekte, hysterie, zenuw en maagpijnen. Het is
zeker wel een antispasmodicum, wat wil zeggen dat het ontkrampend werkt, vandaar dat het vroeger
tegen de Sint Vitusdans (sint veitsdans, fieteldans, of sint jansdans) werd gebruikt. Dit is een ziekte die
zijn naam ontleend heeft aan de dans rond het Sint Vitusvuur dat oorspronkelijk een
vruchtbaarheidsvuur was. Deze dans werd op den duur een soort bezetenheid, die in het begin van de
dertiende eeuw (onder andere de ratten vanger van Hameln, 1259) tot in de zestiende eeuw voornamelijk in Duitsland woedde. Bij deze ziekte treden onwillekeurige, snelle, niet te controleren bewegingen op die tijdens de slaap verminderen en gaat gepaard met lichte psychische stoornissen met een aantasting van hart en gewrichten. De ziekte trad vooral op bij vrouwen en kinderen, speciaal meisjes en heeft een nadelig effect op de hersenen. Het is vaak een gevolg van een besmettelijke ziekte.

Kleurstofplant
Doordat de wortel een rode kleurstof bevat kan die gebruikt worden met aluin om stoffen te verven.
In het blad zit een gele kleurstof die in Engeland ten tijde van Henry VIII gebruikt werd door meisjes
om hun haar te verven. Hierdoor kreeg het de bijnaam 'maiden's hair'.

Weervoorspeller, geur en cumarines
Men vertelde vroeger dat wanneer het gele walstro erg sterk rook het spoedig slecht weer zou worden en wanneer het aangenaam rook het mooi weer werd. Het allerlekkerst rook het kruid dan pas als de regenboog aan de hemel stond.
Nu zit in het kruid veel cumarineglycosiden, dat wat de zoete geur geeft , vandaar dat het ook wel 'honingkruid' werd genoemd. Vanwege zijn rijke honinggeur werd het kruid gebruikt om insecten te verjagen uit huizen en klerenkasten. De geur heeft er voor gezorgd dat de oude Germanen het opdroegen aan hun godin van de natuur en liefde: Freya.

Ashwaganda

Met de plantenfamilie van de Nachtschaden heeft de mensheid altijd een haat-liefde verhouding gehad. Gifig, gezond en hallucinogeen! Denk maar aan de aardappel, de tomaat maar ook aan doornappel en bilzenkruid. Eén van de Nachtschade-achtigen, die als zeer veilig en geneeskrachtig beschouwd wordt is de Indische Ashwagandha. Beroemd en berucht als het liefdeskruid uit de Kama Sutra, gekend als Indische ginseng, beschreven in het Bowermanuscript.

Ashwaganda of Winterkers (Sanskriet: ashv(w)agandha) behoort dus tot de nachtschadefamilie (Solanaceae) en is een kleine struik, tot maximaal 1,5 m hoog, met houtachtige, behaarde stengels en ovaalvormige, 2-6 cm brede en 3-8 cm lange blaadjes. De 1 cm lange bloemetjes met groenachtige, gele of geel-witte kroonblaadjes zijn ongesteeld. De vruchtjes zijn klein, rond, rood en glad. Winterkers heeft één of meerdere vezelige, soms lange wortels en het zijn die wortels die medicinaal gebruikt worden. Interessant is ook dat deze uitheemse plant ook bij ons te kweken is en dat proberen we dan ook te doen.

Inhoudsstoffen
Steroïdlactonen – aangeduid als withanoliden en withaferinen– alkaloïden en saponinen (sitoindosiden) zijn de karakteristieke inhoudsstoffen in deze plant. Vanwege de structurele overeenkomsten tussen withanoliden en ginsenosiden in Koreaanse ginseng (Panax ginseng) wordt winterkers ook wel de Indiase ginseng genoemd,

Geneeskrachtige werking
De wortels, bladeren en zaden van winterkers worden als ingrediënten in veel verschillende ayurvedische kruidenformules gebruikt voor de behandeling van reumatische aandoeningen en als algemeen tonicum en adaptogeen, afrodisiacum, sedativum en bij ouderdom om het geheugen te verbeteren. Een deel van deze traditionele toepassingen zijn onderbouwd met resultaten uit in vitro en in vivo onderzoek. Daarnaast zijn er steeds meer aanwijzingen dat winterkers een belangrijke rol kan spelen bij de behandeling van kanker. Zo is gebleken dat inhoudsstoffen of extracten uit winterkers cytotoxische, immuunstimulerende en anti-tumoractiviteiten hebben, de proliferatie van tumorcellen reguleren, apoptosis bevorderen en angiogenese remmen. Echter, geen van deze potentiële gezondheidsbevorderende of therapeutische eigenschappen wordt onderbouwd met klinisch bewijs. In dat opzicht is alleen de bloedsuikerverlagende, diuretische en cholesterolverlagende activiteit van winterkers momenteel aangetoond bij patiënten met een milde vorm van type-2 diabetes of hypercholesterolemie.

Andere toepassingen
De gemalen zaden zouden een melkstremmende werking hebben en dus bij het maken van kaas gebruikt kunnen worden. En.... de rode besjes zijn als zeep te gebruiken.

Referenties

• https://dier-en-natuur.infonu.nl/bloemen-en-planten/60484-ashwaganda-kruid-voor-paardenkracht.html
• Mishra LC, Singh BB, Dagenais S. Scientific basis for the therapeutic use of Withania somnifera (Ashwagandha): a review. Altern Med Rev 2000;5(4):334-46
• Kulkarni SK, Dhir A. Withania somnifera: an Indian ginseng. Progr Neuro- Progr NeuroPsychopharmacol Biol Psychiatry 2007;doi:10.1016/j.pnpbp.2007.09.011.
• Die Wurzel speziell hat beruhigende Wirkung. Die roten Beeren werden als Seife gebraucht. Und die gemahlenen Samen schließlich - das dürfte manchen Vegetarier interessieren - dienen der Käsebereitung; sie sind ein Ersatz für Lab aus Kälbermägen. In Indien hat Sie tatsächlich fast denselben Stellenwert wie der koreanische Ginseng, und wird auch oft „Indian Ginseng“ genannt. In Indien wird die Wurzel statt „Valium® von gestressten Managern eingenommen. Gut geeignet für Vata-Typen.

Sint-janskruid ook te gebruiken bij psoriasis

Sint-janskruid zou bij milde tot matig ernstige psoriasis een effect kunnen hebben via een modulerende invloed op het immuunsysteem. In 2012 is in een pilotstudie een middel, bestaande uit 5% sint-janskruidextract in een vette zalfbasis, getest op tien patiënten met milde psoriasis. De onderzoekers vergeleken het effect met een placebo, dat bestond uit de zalfbasis zonder sint-janskruid. De patiënten kregen beide middelen, die zij elk op een andere kant van hun lichaam smeerden. Dit gebeurde twee keer per dag, gedurende een maand. Na vier weken was een duidelijke afname van de roodheid, schilfering en plaquedikte zichtbaar op de plekken waar sint-janskruid was toegepast. Geen patiënt was echter helemaal van alle plekken af. Er werden geen bijwerkingen gemeld.

In 2017 is deze pilotstudie herhaald met twaalf patiënten met milde tot matige psoriasis. Ze gebruikten hetzelfde middel als in de eerste studie. Het doel was om het effect van uitwendig gebruikt sint-janskruid te onderzoeken op TNFα-niveaus in psoriatische plaques, in vergelijking met een placebo. TNFα is een cytokine dat een belangrijke rol speelt bij ontstekingsprocessen. De conclusie van dit onderzoek was dat de resultaten overeen kwamen met die van het vorige onderzoek en dat de werking waarschijnlijk (deels) te maken heeft met een vermindering van de cytokineproductie, waaronder TNFα.

Referenties

• Mansouri P, Mirafzal S, Najafizadeh P, Safaei-Naraghi Z, Salehi-Surmaghi MH, Hashemian F. The impact of topical Saint John’s Wort (Hypericum perforatum) treatment on tissue tumor necrosis factor-alpha levels in plaque-type psoriasis: A pilot study. J Postgrad Med 2017;63(4):215-220.
• Najafizadeh P, Hashemian F, Mansouri P, Farshi S, Surmaghi MS, Chalangari R. The evaluation of the clinical effect of topical St Johns wort (Hypericum perforatum L.) in plaquetype psoriasis vulgaris: a  pilot study. Australas J Dermatol 2012;53:131-135. 
• https://sites.google.com/site/kruidwis/kruiden-a/hypericum-perforatum